Aleksandro Lukaŝenko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Narvalo movis paĝon Aleksandro Lukaŝenko al Aljaksandar Lukaŝenka: ĝuste, simile al aliaj ŝtatestroj
pli beloruse
Linio 1:
{{Informkesto homo}}
 
'''AleksandroAljaksandar LukaŝenkoLukaŝenka''' ([[Belorusa lingvo|beloruse]] ''Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка'' [Aljaksandar Rihoraviĉ Lukaŝenka], en Lacinka ''Alaksandar Ryhoravič Łukašenka''; ruse ''Александр Григорьевич Лукашенко ''[Aleksandr Grigorjeviĉ Lukaŝenko] naskiĝis [[30-an de aŭgusto]] [[1954]] en [[Kopys]], [[Belorusio]]) estas ekde [[1994]] [[prezidento]] de [[Belorusio]].
 
En okcidentaj medioj, oni ofte nomas lin „lasta [[diktatoro]] de Eŭropo“. Pri tiu nomumo [[Hugo Chávez]] diris, subtene al LukaŝenkoLukaŝenka: „Li estas la lasta diktatoro de Eŭropo, mi — la lasta diktatoro en Latina Ameriko; ili demonigas nin, ĉar ni havas nian memstaran, de neniu dependan politikon“<ref>[http://www.tiwy.com/leer.phtml?id=4262 ''Президент Беларуси посетил Венесуэлу'' (Prezidento de Belorusio vizitis Venezuelon)]</ref>
 
== Biografio ==
LukaŝenkoLukaŝenka studis agrikulturon en akademio [[Mahiljoŭ]] same kiel historion en Pedagogia Altlernejo. Ekde [[1975]] ĝis [[1977]] li laboris kiel [[instruktoro]] ĉe la sovetuniaj limgardaj trupoj en [[Brest]]. Poste li iĝis sekretario de [[KPSU]] kaj direktoro de [[sovĥozo]]. Dum la puĉo kontraŭ [[Miĥail Gorbaĉov]] li apogis la puĉistojn en [[1991]].
 
Post kiam oni elektis lin prezidento de Belorusio en 1994, li forte subpremis la neamikajn amaskomunikilojn. Li estis inter nedemokratiaj cirkonstancoj denove elektita al prezidento (lastfoje en 2010).
Dum lia unua elekto je presidanta posteno, en unua etapo li ricevis 44, 82 % de voĉoj, en dua etapo - 81%. [[20-an de julio]] [[1994]]. Li proponis referendumon ([[14-an de majo]] [[1995]]) kun demandojn pri ŝtataj simboloj de [[Belorusio]], pri aldono al [[rusa lingvo]] nivelo de ŝtata lingvo, pri ekonomika kunligo kun [[Rusio]]. En ĉiu demando li ricevis subtenon de elektantojn. Li partoprenis en subskribo de kontrakto inter [[Rusio]], [[Belorusio]], [[Kazaĥio]] kaj [[Kirgizio]] pri profundigo de integrado en ekonomikaj kaj sociaj aferoj. Kune kun rusa prezidento [[Jelcin]] li subskribis kontrakton pri unio de Belorusio kaj Rusio ([[2-an de majo]] [[1996]]. Tuj poste li proponis referendumon ([[24-an de novembro]] [[1996]]) kun demandoj pri ŝanĝoj en [[konstitucio]], rajto pri propreco je tero, ŝanĝo de dato de festo: "Tago de sendependeco", rilatoj de elektantoj al konservo de mortiga puno. Laŭ rezultoj de referendumo - ŝanĝoj de konstitucio - li komencis novan 5-jaran oficperiodon kiel prezidento. Multfoje li proponis doni al rezultoj de referendumo leĝodonan rajton. [[Usono|US]] kaj [[Eŭropa Unio|EU]] tamen rifuzis akcepti la legitimecon de la referendumo, pro mankado al la reguloj de veraj demokrataj balotoj.<ref>{{Cito | Titolo = ''Observers deplore Belarus vote'' (Observantoj bedaŭras belorusian voĉdonon)| Dato = 18 octobro 2004 | Eldonejo = British Broadcasting Company | URL = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3752930.stm | Redaktanto = BBC News | Alirdato = 2013|Lingvo =angle}}</ref><ref>http://www.rec.gov.by/sites/default/files/pdf/Archive-Referenda-1996-Soob.pdf ({{ru}})</ref>
 
Dum la sekvaj prezidantaj elektoj en la jaro 2001 li estis dua fojo elektita. En 2004 je referendumo ([[17-an de oktobro]] [[2004]]), laŭ oficialaj faktoj ricevinte 77,3% de voĉoj, li ekhavis rajton partopreni en la sekvaj prezidantaj elektoj. Dum prezidantaj ekektoj en la jaro 2006 LukaŝenkoLukaŝenka estis reelektita kiel prezidanto tria fojo, ricevinte laŭ oficialaj kalkuloj 83% de voĉoj. Laŭ itogoj de elektoj en la jaro 2010, li konservis sian prezidentan postenon kaj estis reelektita jam kvaran fojon.
 
Li estas akre kritikata en belorusiaj kaj alilandaj komunumaj kaj politikaj grupoj pro rompo de okcidentaj normoj de politika libereco, kio kondukis al mallaŭdo kaj politika izolado de [[Belorusio]] de flanko de okcidentaj landoj. Samtempe li estas populara en sia lando kaj en kelkaj landoj de eks-[[Sovetunio]] pro socie respondeca [[reĝimo (politiko)|reĝimo]] kun kreskanta varproduktado, kiun li sukcesis konstrui en sia lando{{Mankas fonto}}.
 
LukaŝenkoLukaŝenka estas edziĝinta (ekde [[1975]]), havas tri filojn, la lastan — kun kromedzino Irina, lia iama kuracistino.
 
{{sinsekvo