Nombrosistemo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
poluro
formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 11:
== Unuuma sistemo ==
Unuuma sistemo estas la plej primitiva sistemo. En ĉi tiu sistemo estas nur unu signo ( ekz. 1, aŭ vorto "haŭ"). Laŭ ĉi tiu sitemo sekvaj nombroj estas skribataj per ripetado de signo. ekz. la nombro 3 (en dekuma sitemo) estas 111, kaj 8 estas 11111111. Tiu sitemo estis uzata de [[Pigmeo]]j.
 
== Sistemoj alsuma kaj pozicia ==
Pli komplikitajn ciferecajn sistemojn oni povas dividi en:
* '''Alsuma''', en kiu nombroj legeblas per sumado de sekvaj simboloj (ekz. se "X" = 10, "V"=5, "I"=1 tiam XVI = 10+5+1 = 16). Alsuma dekuma sistemo estis la egipta sitemo, en kiu oni uzis diversajn signojn por sekvaj potencoj de dek ĝis la sepa potenco.
* '''Pozicia''', kiu havas nur simbolojn por kelkaj malplej grandaj naturaj nombroj: 0, 1, 2, ... g-1, kie g estas la bazo de la sistemo. Ciferoj estas en vico: la loko en vico indikas potencon de la bazo, kaj la cifero mem estas multiplikanto.
 
== Principo de la cifereco laŭ pozicio kun cifero 0 ==
 
La nombroj estas komune skribataj ekde maldekstre ĝis dekstre. Ĉiu pozicio esprimas unu potencon de iu nombro nomata nombrosistema bazo. Ĉiu sekvanta pozicio dekstren esprimas potencon de tiu bazo malkreskantan po 1. Je ĉiu pozicio, estas montrata la necesa nombro de tiu potenco de la bazo. Se iu potenco ne necesas, tie la cifero 0 estas enskribata. Do, la plej maldekstra cifero esprimas la necesan nombron de la plej alta potenco de la bazo. La sekvantaj ciferoj esprimas la necesajn nombrojn de la sekvantaj malkreskantaj po 1 potencoj de la bazo. Dekstre de la pozicio de la potenco 0 de la bazo, oni enskribas la onkomo (aŭ onpunkto). Memoru ke ĉiu nombro je la potenco 0 valoras 1. Do, la pozicio tuj maldekstre de la onkomo esprimas la unuojn. Dekstre de la onkomo, la sekvantaj ciferoj esprimas la necesajn nombrojn de la sekvantaj malkreskantaj po 1 negativaj potencoj de la bazo.
 
Linio 29:
! duuma !! okuma !! dekuma !! deksesuma
|-style="text-align:right;"
| 0 || 0 || 0 || 0
|-style="text-align:right;"
| 1 || 1 || 1 || 1
|-style="text-align:right;"
| 10 || 2 || 2 || 2
|-style="text-align:right;"
| 11 || 3 || 3 || 3
|-style="text-align:right;"
| 100 || 4 || 4 || 4
|-style="text-align:right;"
| 101 || 5 || 5 || 5
|-style="text-align:right;"
| 110 || 6 || 6 || 6
|-style="text-align:right;"
| 111 || 7 || 7 || 7
|-style="text-align:right;"
|1000 || 10 || 8 || 8
|-style="text-align:right;"
|1001 || 11 || 9 || 9
|-style="text-align:right;"
|1010 || 12 || 10 || A
|-style="text-align:right;"
|1011 || 13 || 11 || B
|-style="text-align:right;"
|1100 || 15 || 12 || C
|-style="text-align:right;"
|1101 || 15 || 13 || D
|-style="text-align:right;"
|1110 || 16 || 14 || E
|-style="text-align:right;"
|1111 || 17 || 15 || F
|-style="text-align:right;"
|10000 || 20 || 16 || 10
|-style="text-align:right;"
|10001 || 21 || 17 || 11
|-style="text-align:right;"
|10010 || 22 || 18 || 12
|-style="text-align:right;"
|10011 || 23 || 19 || 13
|-style="text-align:right;"
|10100 || 24 || 20 || 14
|}
 
== Vidu ankaŭ ==
 
{{Nombrosistemoj}}
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Nombrosistemoj]]