Ideologio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 108:
==Politikaj ideologioj==
{{Ĉefartikolo|Politika ideologio}}
[[Dosiero:Asamblea de Indignados.jpg|thumb|250px|maldekstre|Socia movado en [[Hispanio]] en 2012.]]
En [[sociaj studoj]], politika ideologio estas certa serio de [[idealo]]j, [[Principo|principoj]], [[doktrino]]j, [[mitologio|mitoj]], aŭ [[simbolo]]j de [[socia movado]], [[institucio]], [[socia klaso|klaso]], aŭ granda grupo kiu klarigas kiel [[socio]] funkciu, proponante kelkajn politikajn kaj kulturajn prijektojn por certa [[socia ordo]]. Politikaj ideologioj rilatas al multaj diversaj aspektoj de socio, kiel (por ekzemplo): [[ekonomio]], [[edukado]], [[sansistemo]], [[laborjuro]], [[civila juro]], [[justica sistemo]], provizo de [[sociala sekureco]] kaj [[sociala bonfaro]], [[komerco]], [[medio|medikonservado]], [[Neplenaĝeco|juro pri neplenaĝuloj]], [[enmigrado]], [[raso|rasaferoj]], uzado de la [[militistaro]], [[patriotismo]], kaj [[Religio de ŝtato|ŝtata religio]].
 
Linio 115:
# Metodoj: plej taŭgaj vojoj por atingi idealan aranĝon.
 
Estas multaj proponitaj metodoj por la klasigo de politikaj ideologioj, eachĉiu ofel thesekiuj differentdiferencaj methodsmetodoj generategeneras a specificspecifan [[politicalPolitika spektro|politikan spectrumspektron]]. IdeologiesIdeologioj alsoidentigas identifysin themselvesankaŭ bypro theirsiaj positionpozicio onen thela spectrumgama spektro (e.gekz. thela [[left-wingPolitika politicsmaldekstro|leftmaldekstro]], thela [[center (politics)centrismo|centercentro]] or thela [[right-wingPolitika politicsdekstro|rightdekstro]]), thoughkvankam precisionla inprecizeco thisen respecttiu cankadro oftenpovas becomeofte controversialokazigi polemikon. FinallyFine, ideologiesideologioj canpovas beesti distinguisheddistingitaj fromlaŭ [[politicalpolitikaj strategy|political strategies]]strategioj (e.gekz., [[populismpopolismo]]) andkaj frompro [[Single-issuespecifaj politics|singleaferoj issues]]pri thatkiuj aunu partypartio maypovas be built aroundpritrakti (e.gekz. [[MarijuanaLeĝaro politicalpri partieskanabo|legalizationsenkrimigo ofde marijuanakanabo]], [[eŭtanazio]] aŭ [[aborto]]). PhilosopherFilozofo [[Michael Oakeshott]] definesdifinas suchideologion ideology askiel "thela formalizedformaligita abridgmentsintezo ofde thela supposedsupozita sub-stratumsubtavolo ofde thela rationalracia truthvero containedenhavata inen thela traditiontradicio." MoreoverKrome, Charles Blattberg offers anproponas accountpriskribon thatkiu distinguishesdistingas politicalpolitikajn ''ideologiesideologiojn'' fromdisde [[PoliticalPolitika philosophyfilozofio|politicalpolitikaj ''philosophiesfilozofioj'']].<ref>Blattberg, Charles. [2001] 2009. "[https://poseidon01.ssrn.com/delivery.php?ID=652087122068025070065081111101010027024044014043036071094111021081092080026004090126123009016061033059096097066088084065121111106027069082063124026009122011000118002013084120085085072066087087116104108067102115104112105106114076111001096089007025068&EXT=pdf Political Philosophies and Political Ideologies (PDF)]." ''[[Public Affairs Quarterly]]'' 15(3):193–217. {{SSRN|1755117}}.</ref>
 
A political ideology largely concerns itself with how to allocate [[power (sociology)|power]] and to what ends power should be used. Some parties follow a certain ideology very closely, while others may take broad inspiration from a group of related ideologies without specifically embracing any one of them. Each political ideology contains certain ideas on what it considers the best [[form of government]] (e.g., [[democracy]], [[demagogy]], [[theocracy]], [[caliphate]] etc.), and the best [[economic system]] (e.g. [[capitalism]], [[socialism]], etc.). Sometimes the same word is used to identify both an ideology and one of its main ideas. For instance, ''socialism'' may refer to an economic system, or it may refer to an ideology that supports that economic system.