{{PorA|iam ajn okazanta aŭ okazinta varmiĝo aŭ klimatŝanĝo|klimata ŝanĝo}}
'''Tutmonda varmiĝo''' (sen Antarkto) estas nuntempe progresanta plialtiĝo de la averaĝa [[temperaturo]] de la [[atmosfero]] kaj [[oceano]]j de la [[Tero]], kaj ties rilataj efikoj. Termino [[klimata ŝanĝo]] referencas al ĉiu ajn historia ŝanĝo de klimato. Multaj linioj de scienca pruvaro montras ke la klimata sistemo varmiĝas.<ref>[Chapter 2: Observations: Atmosphere and Surface] {{Harvnb|Hartmann|Klein Tank|Rusticucci|Alexander|2013}} http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter02_FINAL.pdf FAQ 2.1, "Evidence for a warming world comes from multiple independent climate indicators, from high up in the atmosphere to the depths of the oceans. They include changes in surface, atmospheric and oceanic temperatures; glaciers; snow cover; sea ice; sea level and atmospheric water vapour. Scientists from all over the world have independently verified this evidence many times."</ref><ref>{{Cite web|title=Myth vs Facts....|url=http://epa.gov/climatechange/endangerment/myths-facts.html|publisher=EPA (US)|year=2013}}The U.S. Global Change Research Program, the National Academy of Sciences, and the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) have each independently concluded that warming of the climate system in recent decades is 'unequivocal'. This conclusion is not drawn from any one source of data but is based on multiple lines of evidence, including three worldwide temperature datasets showing nearly identical warming trends as well as numerous other independent indicators of global warming (e.g., rising sea levels, shrinking Arctic sea ice).</ref>
== La fenomeno ==
[[Dosiero:Temperaturshangho.png|eta|dekstre|350px|Averaĝa [[temperaturo]] sur la [[tero|tergloba]] [[surfaco]] inter [[1856]] kaj [[2004]].]]
<!--Por grandigi la bildon klakumu tien ⇒ [[Dosiero:Instrumental_Temperature_Record.png]]-->
Nuntempe eblas konstati ĝeneralan varmiĝon de la atmosfero de nia planedo. En la lastaj tridek jaroj la averaĝa temperaturo sur la tergloba surfaco plialtiĝis 0,5 [[°C|celsiojn]]]. La plej multaj sciencistoj kredas (cxu kredo estas naturscienco?)opinias, ke la [[homo]] kaŭzis tion per enaerigo de [[metano]], [[karbona dioksido]], kaj aliaj [[forcejaj gasoj]] ekde la [[industriiĝo|industriigo]]. Tamen tion pridubas kelkajkelketaj aliaj sciencistoj.
La natura [[forceja efiko]] igas la atmosferon 30 celsiajn gradojn pli varma, cxefe pro la akvovaporo, la plej grava forceja gaso. Sen konsidero de aliaj ŝanĝoj diras teorio, ke plimultigo de la karbona dioksido en la atmosfero kaŭzas plivarmigon de la planeda surfaco. Restas la demando pri la grandeco de la varmigo.
