29-a de julio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Syxoeny (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{KalendaroJulio}}
{{julio}}
La '''29-a de julio''' estas la 210-a tago de la jaro (la 211-a en superjaroj) laŭ la [[Gregoria kalendaro]]. 155 tagoj restas.
 
Je la 29-a de julio okazis, interalie:
Linio 13:
* [[1095]]: [[Kolomano (Hungario)|Kolomano]] iĝis reĝo de Hungario
* [[1108]]: [[Ludoviko la 6-a (Francio)|Ludoviko la 6-a]] iĝis reĝo de Francio
* [[1423]]: Pola reĝo [[Ladislao la 2-a Jogajlo]] donis [[urborajto]]n al [[Lodzo]]
* [[1474]]: Duko de [[Burgundio]] [[Karlo la Brava]] komencis 11-monatan nesukcesan sieĝon de la germana urbo [[Neuss]]
* [[1518]]: Pola-litova armeo venkis la rusan en batalo de [[Polack]]
Linio 32:
* [[1878]]: Plena [[suna eklipso]] videbla en [[Siberio]] kaj [[Nordameriko]]
* [[1889]]: [[Hago]]: Unua [[Konvencio de Hago]] subskribita
* [[1900]]: [[Monza]]: itala reĝo [[Umberto la 1-a (Italio)|Umberto la 1-a]] estis pafmortigita de [[anarkiismo|anarkiisto]] [[Gaetano Bresci]]
* [[1903]]: La [[krozoŝipo]] ''[[Avrora]]'' ekservis - [[mitologio|mitologiita]] de [[bolŝeviko|bolŝevika]] kaj poste [[Sovetunio|soveta]] propagando kiel simbolo de [[Oktobra Revolucio]]
* [[1913]]: Gvidata de [[pastro]] [[Andrej Hlinka]] [[naciismo|naciisma]]-[[kleriko|klerika]] Slovaka Popola Partio memstariĝis politike
Linio 44:
* [[1938]]: [[Dua Pola Respubliko]]: sur [[montopinto]] Pop Iwan (meze de [[huculoj|Hucullando]]) oni malfermis [[steloobservatorio]]n (nun [[Ukrainio]])
* [[Dua mondmilito]]:
** [[1940]]: [[Germana okupado de Pollando]]: [[Gestapo]] en Poręba Radlna (apud [[Tarnów]]) pafmortigis ĉirkaŭ 20 [[poloj]]n; en [[Varsovio]] okazis unua [[spektaklo]] de germana [[cirko]] de Busch, kiun frekventis germanaj soldatoj, ukrainoj, rusoj kaj [[Volksdeutsche|volksdojĉoj]] - varsovianoj bojkotis, al kio instigis spritaj [[afiŝo]]j, surmurigitaj kun risko de la vivo
** [[Kabineto]] de [[Władysław Sikorski]] agnoskis novan [[Ĉeĥoslovaka ekzila registaro|Ĉeĥoslovakan ekzilan registaron]] de [[Edvard Beneš]] kun [[sidejo]] en [[Londono]]
** [[1941]]: [[Germanoj]] daŭrigante [[deportado]]n de loĝantoj el [[Arbaro de Białowieża]] forigis de 3 vilaĝoj 577 loĝantojn; en [[Aŭŝvico]] pola [[franciskanoj|franciskano]] [[Maksimiliano Kolbe]] libervole elektis [[malsato|malsat]]morton anstataŭ [[Franciszek Gajowniczek|alia malliberulo]] - post pli ol du semajnoj estis murdita per [[injektilo|injekto]] de [[veneno]] ([[fenolo]]) kiel la lasta el 10 viktimoj, mortkondamnitaj de germanoj pro fuĝo el la [[koncentrejo]] de unu malliberulo
** [[Reĝimo de Vichy]] interkonsentis kun [[Japanio]] pri la komuna defendo de [[Hindoĉinio]], kies guberniestro [[Jean Decoux]] transdonis bazojn sude de la lando, kien eniris japanaj trupoj; en [[Glasgovo]] komencis aperi [[pola|pol]]lingva satira revuo "Werinajs"; [[Batalo de Smolensko (1941)|Batalo de Smolensko]]: [[Smolensk]] falis - ĉirkaŭ 300 000 soldatoj de [[Ruĝa Armeo]] estis ĉirkaŭitaj; [[Rumanio]] anoncis revenon de [[Besarabio]] kaj [[Bukovino]], aneksitaj de [[Sovetunio]] en 1940, kune kun Orienta [[Galicio]] kaj [[Volinio]]
** [[1942]]: Laŭ ordono de [[Heinrich Himmler]] Greiser en [[Varto]]-Lando malpermesis organizi apartajn lernejojn por [[ukraino|ukrainaj]] infanoj, kiuj povis frekventi la germanajn [[lernejo]]jn
** En [[Sovetunio]] oni establis militistajn ordenojn de [[Aleksandro Nevskij]], [[Miĥail Kutuzov]] kaj [[Aleksandr Suvorov]]; nokte [[brita aerarmeo|RAF]] atakis [[Saarbrücken]]
** [[1943]]: Inter [[Zwierzyniec (distrikto Zamojski)|Zwierzyniec]] kaj [[Biłgoraj]] [[stabo|Staba]] taĉmento de Popola Gvardio atakis armean trajnon kun germana ekstermiga taĉmento devojigante [[lokomotivo]]n - dum duonhora batalo ĝi pafmortigis dekkelkajn soldatojn, akiris [[armilo]]jn kun [[municipo]]; en [[Varsovio]] germana polico bruligis ĉiujn domaĉojn por [[senhejmulo]]j en kvartalo Annopol - dum pafado dekkelkaj personoj mortis aŭ vundiĝis, oni arestis 87 virojn kaj 18 virinojn
** Post pli frua [[mobilizo]] registaro de [[Svedio]] direktis al Germanio memuaron pri neebleco de plua transito de homoj kaj militaĵoj inter Germanio kaj [[Norvegio]]; sovetia kaj brita delegitoj en [[Stokholmo]] kaj [[Ankaro]] enmanigis al sveda kaj turka registaroj identigaj notoj kun alvoko pri malkonsento doni [[azilo]]n al [[Benito Mussolini]] kaj liaj helpantoj
** [[1944]]: [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en batalo en Pogorzel (proksime al [[Mińsk Mazowiecki]]) pereis komandanto de kirasita kompanio, kuzo de [[Hermann Göring]]; polaj [[partizano]]j de [[Pola Enlanda Armeo]] kaj Kamparanaj Batalionoj kun trupoj de 1-a Ukraina Fronto transpaŝis [[Vistulo]]n apud [[Sandomierz]]; 1-a Armeo de Pola Soldataro batalis en regiono [[Dęblin]]-[[Puławy]]; [[Volinia masakro|Volini-Galicia masakro]]: taĉmento de [[ukrainoj|ukraina]] polico ekstermis dum du tagoj du polajn vilaĝojn Ujście Jezuickie (proksime al [[Dąbrowa Tarnowska]]) kaj Opatowiec (proksime al [[Kazimierza Wielka]]) murdante 36 personojn kaj bruligante 42 konstruaĵojn; [[Pola Rezistomovado]]: grupiĝo de EA kune kun [[Ruĝa Armeo]] frakasis taĉmentojn de [[Abwehr]] ekregante [[Staszów]], kaj unua bataliono de EA - [[Tłuszcz (distrikto Wołomiński)|Tłuszcz]]; taĉmentoj de [[NKVD]] kaj [[Ruĝa Armeo|RA]] senarmigis 3-an Divizion de Infanterio de [[Pola Enlanda Armeo|EA]] grupigitan en [[Chełm]], [[Biłgoraj]] kaj [[Zamość]]
Linio 59:
* [[1957]]: [[Internacia Atomenergia Organizo]] fondiĝis en [[Vieno]]
* [[1957]]: Ĉeĥa astronomo [[Antonín Mrkos]] malkovris [[kometo]]n C/1957 P1, kiun oni nomis lianome
* [[1958]]: [[listo de kosmaj agentejoj|Kosmaj agentejoj]]: en [[Vaŝingtono]] fondiĝis [[NASA]], usona nacia programo de [[kosmoflugo]]j - prezidento [[Dwight D. Eisenhower]] subskribis la dokumenton
* [[1966]]: [[Niĝerio]]: en [[puĉo]] estis murdita prezidento [[Johnson Aguiyi-Ironsi]]
* [[1969]]: [[Eŭropa Komunumo]] subskribis la [[Konvencio de Jaundeo|konvencion de Jaundeo]] pri komerco kun pluraj [[Afriko|afrikaj]] landoj kaj [[Madagaskaro]]
Linio 75:
* [[2004]]: [[Italio]] forigis [[militservo]]n post 143 jaroj da [[soldato|rekrutado]]
* [[2005]]: [[Astronomo]]j de [[Kalifornia Instituto de Teknologio]] oficiale anoncis [[kronologio de la malkovroj de la sunsistemaj planedoj kaj de ties naturaj satelitoj|malkovron]] de la objekto [[2003 UB313]] - la deka planedo de la [[suna sistemo]] - konsekvenco de tiu ĉi malkovro estis prilaboro de nova difino de [[planedo]] (akceptita en 2006 dum [[simpozio]] de [[Internacia Astronomia Unio]] en [[Prago]]), kiam la nombron de planedoj oni reduktis al ok kaj decidis, ke la nova ĉiela objekto (nomata [[Eriso]]), kune kun [[Plutono]] kaj [[Cereso]], apartenos al [[nanoplanedo]]j
* [[2006]]: [[Deklaracio de Montrealo]] estas adopita adoptita
* [[2007]]: [[Eklezio feroa]] sendependiĝis de la [[Dana Evangelia Luterana Eklezio]]
* [[2009]]: [[Komunismo|Komunistoj]] gajnis parlamentan balotadon en [[Moldava Respubliko]]
Linio 122:
* [[1921]]: [[Chris Marker]], franca [[kinreĝisoro]], fotisto, verkisto kaj dokumentisto vojaĝanta tra [[socialismo|socialismaj]] landoj (m. [[2012]])
* [[1925]]: [[Mikis Theodorakis]], greka komponisto de [[filma muziko]] kaj de la greka muzikstilo [[rebetiko]], komunisto, kies [[kanzono]]j, artikoloj kaj alvokoj estis esperantigitaj
* [[1926]]: [[Ágnes Vámos]], hungara operkantistino ([[soprano]]) kaj [[primadono]], edzino de [[Ferenc Mátray]] (m. [[2016]])
* [[1927]]: [[Harry Mulisch]], nederlanda verkisto ofte pri la dua mondmilito, esperantigata de [[Gerrit Berveling]] (m. [[2010]])
* [[1932]]: [[Luigi Snozzi]], svisa arkitekto el [[Tiĉino]], diplomito de [[Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Zuriko]]
Linio 130:
* [[1941]]: [[Gábor Cseke]], rumania hungara ĵurnalisto, poeto
* [[1946]]: [[Dmitrij Cibulevskij]], ukraina esperantisto, historiiso de sovetia [[Esperanto-movado]], traveturinta Sovetunion per [[biciklo]], kunlaboranto de "[[Monato (revuo)|Monato]]"
* [[1947]]: [[Dániel Benkő (liutisto)|Dániel Benkő]], hungara [[liutisto]] armendevena, klasika [[gitaristo]] kaj altlerneja instruisto (m. [[2019]])
* [[1948]]: [[Barna Bodó]], rumania hungara filozofo, politologo, politikisto, vicprezidanto de [[Romániai Magyar Demokrata Szövetség|Demokratia Unuiĝo de Hungaroj en Rumanio]], edzo de [[Mária Bodó]]
* [[1950]]: [[Jenny Holzer]], usona artistino pri [[konceptarto]] kaj instalaĵoj ricevinta [[Ora Leono|Oran Leonon]] de la [[Venecia Bienalo]]
* [[1953]]: [[János Borcsa]], rumania hungara kritikisto, libroeldonisto, redaktoro
* [[1961]]: [[Emese Medgyesi]], rumania hungara verkistino kaj instruistino
* [[1973]]: [[Attila Ármin Kelemen]], rumania hungara ĵurnalisto, entreprenisto
* [[1978]]: [[Ștefan Antoniu Neacșu]], rumana skulptisto kaj entreprenisto
Linio 180:
* [[1983]]: [[Luis Buñuel]], hispana reĝisoro kaj superrealisma filmisto debutinta per filmo de [[eksperimenta kinarto]] ''[[Un chien andalou|Andaluza hundo]]'', filmiginto de la ''[[Taglibro de ĉambristino]]'' de [[Octave Mirbeau]] (n. [[1900]])
* [[1990]]: [[Bruno Kreisky]], kanceliero de Aŭstrio agnoskinta [[GDR]]-n kaj [[Organizaĵo por Liberigo de Palestino|Organizaĵon por Liberigo de Palestino]] (n. [[1911]])
* [[1994]]: [[Dorothy Crowfoot Hodgkin]], brita Nobelpremiita kemiistino, esploranta i.a. [[penicilino]]n kaj [[kobalamino]]n (n. [[1910]])
* [[1998]]: [[Friedrich Popp]], germana skulptisto kaj korpekzerciganto de malsanuloj (n. [[1905]])
* [[1999]]: [[Anatolij Solovjanenko]], ukraina operkantisto, [[popola artisto de Sovetunio]], laŭreato de [[Ŝevĉenka ŝtata premio]] (n. [[1932]])