Nuklea fiziko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DidCORN (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
DidCORN (diskuto | kontribuoj) Historio |
||
Linio 3:
Al la atomkerna fiziko apartenas interalie la branĉoj kiel [[radioaktiveco]], [[fuzio|atomkernfuzio]] kaj [[fisio|atomkernfendado]].
== Historio ==
La historio de nuklea fiziko kiel aparta [[fako (figure)|fako]] de "atoma fiziko" (studo de atomkerno kun ĝia ĉirkaŭaj elektronoj) komenciĝas per la malkovro de [[radioaktiveco]] fare de [[Henri Becquerel]] en 1896 <ref name=brm>{{cite book
|title=Nuclear and Particle Physics
|author=B. R. Martin
|publisher=John Wiley & Sons, Ltd.
|year=2006
|isbn=978-0-470-01999-3
|language=en
}}</ref>, fare de sia esplorado de [[fosforesko]] en [[uranio|uraniaj]] [[salo]]j<ref>{{cite journal
|author=Henri Becquerel
|title =''Sur les radiations émises par phosphorescence'' (Pri la radiadoj eldenditaj de fosforesko)
|journal=Comptes Rendus
|volume = 122
|pages = 420–421
|year=1896
|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30780/f422.chemindefer
|language=fr
}}</ref>. La malkovro de la [[elektrono]] fare de [[J. J. Thomson]]<ref>{{cite journal|last1=Thomson|first=Joseph John|author1-link=Joseph John Thomson|title=''Cathode Rays'' (Katodaj radioj)|year=1897|journal=[[Royal Institution|Proceedings of the Royal Institution of Great Britain]]|volume=XV|pages=419–432|url=https://archive.org/stream/proceedings15roya#page/418/mode/2up|language=en}}</ref> unu jaron poste estis indiko, ke la [[atomo]] havas internan strukturon. Komence de la [[20a jarcento]] la akceptita modelo de la atomo estis la modelo de "[[atommodelo de Thomson|prunpudingo]]" de [[J. J. Thomson]], en kiu la atomo estis pozitive ŝargita pilko kun pli malgrandaj negative ŝarĝitaj elektronoj enigitaj en ĝi, nuligante la tutan elektran [[ŝargo]]n de l'[[atomo]].
En la sekvaj jaroj, radioaktiveco estis vaste esplorata, precipe de [[Marie Curie]], [[Pierre Curie]], [[Ernest Rutherford]] kaj aliaj. Je la jarcentŝanĝo, fizikistoj ankaŭ malkovris tri specojn de [[radiado]] eliranta el atomoj, kiujn ili nomis [[alfa-radiado|alfa]], [[beta-radiado|beta]] kaj [[gama-radiado]]. Eksperimentoj de [[Otto Hahn]] en 1911 kaj de [[James Chadwick]] en 1914 malkovris, ke la beta-[[disfala vico|disfala]] spektro estis kontinua anstataŭ diskreta. Tio estas, [[elektrono]]j estis elĵetitaj de la atomo kun kontinua gamo da energioj, anstataŭ la diskretaj kvantoj de energio, kiuj estis observitaj en gamma kaj alfa-disiĝoj. Ĉi tio estis problemo por tiama nuklea fiziko, ĉar ĝi ŝajnis indiki, ke energio ne konserviĝis en ĉi tiuj disiĝoj.
La [[Nobel-premio pri fiziko]] de 1903 estis komune donita al Becquerel, pro lia malkovro kaj al Marie kaj Pierre Curie pro ilia posta esplorado pri radioaktiveco. Rutherford ricevis la [[Nobel-premio pri kemio|Nobel-premion pri kemio]] en 1908 pro siaj "esploroj pri la disfalo de la [[kemia elemento|elementoj]] kaj la kemio de radioaktivaj substancoj".
En 1915, [[Alberto Ejnŝtejno]] formulis la ideon de ekvivalenteco de maso-energio (nome <math>E = mc^2</math>). Dum la laboro pri [[radioaktiveco]] de Becquerel kaj Marie Curie antaŭis ĉi tion, klarigo pri la fonto de la energio de la radioaktiveco devus atendi poste la malkovron en 1935, ke la [[kerno]] mem konsistis el pli malgrandaj eroj, la [[nukleono]]j.
== Referencoj ==
{{Referencoj}}
== Vidu ankaŭ ==
Linio 15 ⟶ 44:
* [[Moesbauer-efiko]]
{{
{{Bibliotekoj}}
| |||