Deporto de la ĉeĉenoj kaj inguŝoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
reverkita komenco
Linio 11:
 
== Kialoj por deporto ==
La dekreto de{{daton|7|marto|1944}} la Prezidiumo de la Supera Soveto de Sovetunio deeldonis la 7-a de marto 1944dekreton pri likvidado de la Ĉeĉena-Inguŝa ASSR kaj pri la administra strukturo de ĝia teritorio legis{{Sfn|Указ}}:
 
{{Citaĵo1
|Pro la fakto, ke dum la {{Ill|lingvo=ru|trad=Великая Отечественная война|eo=[[Granda Patriotismapatriota milito}}]], precipe dumen la daŭro de la agojagado de [[Wehrmacht|naziaj fortoj]] en KaŭkazoKaŭkazio, multaj ĉeĉenoj kaj inguŝoj ŝanĝisperfidis sian patrujon, transiris al la flanko de la [[Faŝismo|faŝismaj]] [[Okupado|invadantoj]], aliĝis al la taĉmentoj de sabotistoj kaj skoltoj ĵetitaj de la germanoj al la malantaŭo de la [[Ruĝa Armeo]], kreis, direktesub algvido de la germanoj, armitajn bandojn por batali kontraŭ la sovetiasoveta potenco, kaj ankaŭ konsiderante, ke multaj ĉeĉenoj kaj inguŝoj dum pluraj jaroj partoprenis [[Ribelo|armitajn manifestaciojn]] kontraŭ la soveta potenco kaj dum longa tempo, busen instruasenvolvi nesin okupitaen dehonestan honestalaboradon laboro, farifaras banditobanditajn atakojn sural la [[kolĥozo|kolektivaj bienoj]] de la najbaraj regionoj, prirabiprirabas kaj mortigimortigas lasovetajn sovetahomojn, popolo - Sovetuniola Supera Soveto de la Soveta Unio decidas:
 
1. Ĉiuj ĉeĉenoj kaj inguŝoj loĝantaj sur la teritorio de la Ĉeĉena-Inguŝa ASSR, same kiel en la regionoj najbaraj al ĝi, estu translokigitaj al aliaj regionoj de Sovetunio, kaj likvidiĝula Ĉeĉena-Inguŝa Aŭtonoma Soveta Socialisma Respubliko Ĉeĉen-Inguŝestu likvidita.
 
La Konsilio de Popolaj Komisaroj de Sovetunio dotasdonu al la ĉeĉenojnĉeĉenoj kaj inguŝojninguŝoj en la novaj lokoj de kompromiso kun teroterpecojn kaj provizasprovizu alilin iliper la necesanŝtata ŝtatanhelpo helpon enpor ekonomiajekonomia aferoj…establiĝo...
}}
 
La tezo pri amasa kunlaboro kun la okupantoj estas neelteneblasenbaza konsiderante la foreston de la okupo mem. La soldatoj de Wehrmacht kaptis nur malgrandan parton de la [[Malgobeka distrikto Malgobek]] de Ĉeĉenio-Inguŝio kaj la nazioj estis forpelitaj de tie post tri monatoj{{Sfn|Ермекбаев|2009|p=13}}. La veraj kialoj de la deporto ne estis plene establitaj kaj daŭre estas la temo de furioza debato. Krome, la deporto de popoloj, lasenigo forigo de iliaje ŝtatregado kaj ŝanĝiĝantajŝanĝo de la landlimojlimoj estis kontraŭleĝaj, ĉar ili ne estis provizitaj de la [[Konstitucio]]j de Ĉeĉenio-Inguŝio, de la [[Konstitucio de la Rusia Federacio|RSFSR]] aŭ de [[Konstitucio de Sovetio|Sovetunio]], aŭ de iuj aliaj leĝajleĝoj aŭ regularoj{{Sfn|Ахмадов|2005|p=836}}.
 
=== Kunlaborado kun okupantoj ===
De la komenco de la milito ĝis januaro 1944, 55 bandoj likvidislikvidiĝis en la respubliko, 973 el iliaj membroj estis mortigitaj, 1901 homoj estis arestitaj. La organoj de [[NKVD]] registritaregistris sur la teritorio de Ĉeĉenio-Inguŝio konsistis el 150-200 bandojbandojn en konsisto de 2-3 mil homoj (ĉirkaŭ 0,5% de la tuta loĝantaro){{Sfn|RIA}}.
 
La akuzoj, ke la kialo de la deporto estis granda nombro de kontraŭsovetiaj kaj por-faŝismaj mensaj elementoj kaj ilia ekstreme alta agado pridisputas multajn aŭtorojn. En aŭgusto 1943, ekzistis 156 kontraŭleĝaj armitaj grupoj konsistantaj el 3.485 homoj tra la tuta [[Norda Kaŭkazo]]. Inkluzive: en Ĉeĉenio-Inguŝio - 44 (300 partoprenantoj), en [[Kabardio-Balkario]] - 47 (900 partoprenantoj), en [[Dagestano]] - 1.500 partoprenantoj, 1.000 dizertintoj kaj 800 homoj evitantaj mobilizadon. En [[Norda Osetio]] dum la tri jaroj de la milito - 4366 dizertintoj, 862 kazoj de evasio de servo, «politikaj bandoj» kaj Abwehr-sabotistoj ankaŭ intensiĝis{{Sfn|Ахмадов|2005|p=823}}. De la komenco de la milito ĝis la dua duono de 1944, estis registritaj 49 362 kazoj de dizerto en la Norda Kaŭkazo, el kiuj 23 711 kazoj estis en Krasnodar-Teritorio, 10 546 en Stavropol-Teritorio, 4441 en Ĉeĉenio-Inguŝio kaj 4366 en Norda Osetio{{Sfn|Ахмадов|2005|p=771}}.