Judoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 109:
== Juda kulturo ==
[[Juda kuirarto]] rilatas al la kuiradaj tradicioj de la juda popolo en la mondo. Ĝi evoluis dum multaj jarcentoj, formitaj de judaj dietaj leĝoj (koŝero), judaj festotagoj kaj ŝabata tradicio. La juda kuirarto estas influita de la ekonomio, agrikulturo kaj kuirarta tradicio de la multaj landoj kie judaj komunumoj ekloĝis kaj varias multe tra la tuta mondo.
 
==En Israelo==
{{Ĉefartikolo|Israelaj judoj}}
La juda loĝantaro en Israelo estas komponata de ĉiuj [[Etnaj dividoj de la judismo|judaj diasporaj komunumoj]], kiel [[Aŝkenazoj|Aŝkenazaj judoj]], [[Sefardaj judoj]], [[Mizrahaj judoj]], [[Beta Israel]], Koĉinaj judoj kaj Bene Israel (el Barato), [[Karaismo|Karaismaj judoj]], kaj multaj aliaj grupoj. La komunumo de israelaj judoj montras ampleksan gamon de judaj kulturaj tradicioj, same kiel enhavas la tutan spektron de religiaj praktikoj, el la [[Ĥaredoj|ĥaredaj]] komunumoj ĝis la "hilonaj" nereligiaj judaj komunumoj kiuj vivas en nereligia vivostilo. Inter la juda loĝantaro, ĉirkaŭ 25% el la lernejanoj kaj ĉirkaŭ 35% el la ĵusnaskitoj estas de miksa praularo kaj [[Aŝkenazoj|Aŝkenaza]] kaj [[Sefardoj|Sefarda]]/[[Mizrahoj|Mizraha]] deveno, kio pliiĝas je 0.5% ĉiujare. Ĉirkaŭ la 50% el la juda loĝantaro estas de almenaŭ parta Sefarda/Mizraha deveno.<ref name="Promised Land 2014">''My Promised Land'', de Ari Shavit, (London 2014)</ref>
 
== Resto de la juda kaj moriska loĝantaroj post la forpeloj de ambaŭ etnoj el [[Iberio]] ==