Sándor Teleki: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 1 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q1317717)
esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Informkesto, -kategorio, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{{Informkesto homo}}
[[Dosiero:1176.jpg|rightdekstra|thumbeta]]
'''TELEKI Sándor''', grafo, estis patrujdefenda kolonelo, memuaristo naskita en [[Koloĵvaro]] la [[27-an de januaro]] [[1821]] kaj mortinta en [[Nagybánya]] la [[18-an de aprilo]] [[1892]].
 
== Biografio ==
La guvernisto de Sándor Teleki en [[1835]] estis [[Mihály Táncsics]]. Post sia advokata ekzameno li studvojaĝis en [[Germanujo]] kaj en [[1841]] iris al [[Hispanujo]], kie miksiĝis en karlistajn luktojn. Li revenis Germanujon kaj kun [[Franz Liszt]] travojaĝis [[Italujo]]n. Li estis adepto, eĉ amiko de [[Sándor Petőfi]], kiu kun sia edzino pasigis la mielmonaton en [[Koltó]], en lia kastelo. En [[1848]] li estis ĉefkapitano de [[Kővár]], soldato en la bataloj en la suda regiono. [[Lajos Kossuth]] sendis lin [[Transilvanujo]]n, kie apud [[Bem]] kiel majoro, poste kolonelo partoprenis plurajn batalojn. Post la falo de la liberecbatalo el fortikaĵmalliberejo de [[Arad]] li fuĝis al [[Beogrado]], poste [[Konstantinopolo]]. La reĝimo absolutisma ''in effigie'' (simbolice) pendumis lin. Pro liaj respublikaj sentimentoj [[Napoleono la 3-a]] el [[Parizo]] ekzilis lin al insuloj [[Jersey]], poste [[Guernsey]], kie li vivis en societo de [[Victor Hugo]]. En [[1859]] li distingis sin apud [[Giuseppe Garibaldi]] en [[Sicilio]] kaj [[Napolo]]. Post [[1867]] li revenis Hungarujon kaj vivis en sia bieno rericevita kaj publikigis memuaraĵojn.
 
Li estis fondantano de Hungara Historia Societo, [[membro]] de [[Societo Petőfi]] kaj membro de [[Societo Kisfaludy]].
 
== Ĉefaj verkoj ==
* ''Természet után'' (elb., Bp., 1884);
* ''Teleki Sándor Emlékezései'' (Sajtó alá rendezte Görög Lívia, életrajzi bevezetéssel, Bp., 1958).
 
== Bibliografio ==
* Nemes Lipót: Gr. T. S. a népoktatási reformok, a szociálpedagógia, a népművelés úttörő harcosa (Bp., 1934);
* Lukácsy Sándor: Két emlékíró (Irod. tört. Közl. 1962).
* Gyalui Farkas: Gr. T. S. kalandos élete (ifjúsági r., Bp., 1939);
* Baumgarten Sándor: A szabadság kóbor lovagja (r., Bp., 1948).
 
== Fonto ==
* [http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Magyar Életrajzi Lexikon]
 
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Hungaraj verkistoj|T]]
==Bibliografio==
*Nemes Lipót: Gr. T. S. a népoktatási reformok, a szociálpedagógia, a népművelés úttörő harcosa (Bp., 1934);
*Lukácsy Sándor: Két emlékíró (Irod. tört. Közl. 1962).
*Gyalui Farkas: Gr. T. S. kalandos élete (ifjúsági r., Bp., 1939);
*Baumgarten Sándor: A szabadság kóbor lovagja (r., Bp., 1948).
==Fonto==
*[http://mek.oszk.hu/00300/00355/html/index.html Magyar Életrajzi Lexikon]
[[kategorio:Hungaraj verkistoj|T]] [[kategorio:Naskiĝintoj en 1821|T]] [[kategorio:Mortintoj en 1892|T]]