Kiel registrite je 23:30, 15 mar. 2018 redakti Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 604 redaktoj →‎La natura gumo ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 16:12, 6 dec. 2020 redakti malfari 213.127.55.71 (diskuto) Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''Gumo''' estas elasta [[materialo]], kiu estas produktita - originale - el suko de kelkaj tropikaj plantoj (natura gumo aŭ [[kaŭĉuko]]) aŭ el [[nafto]] kaj [[alkoholo]] (sinteza gumo, kaŭĉuko). La gumon priskribis laŭ sciencaj kriterioj unuafoje la ~~franca~~francaj C.-M. de la Condamine kaj François Fresneau post sud-amerika ekspedicio en 1736. La komerca sukceso de la gumo okazis, post kiam [[Charles Goodyear]] inventis ĝian vulkanizadon en la komenco de la 1840-aj jaroj. ==La natura gumo== Oni produktas la naturan gumon (kaŭĉukon) el diversaj plantoj, plej ofte el ''Hevea brasiliensis''. Tiu molligna arbo devenas el Brazilo kaj disvastiĝis dismonde. Oni nun prenas ties sukon (la [[latekso]]n) plej grandkvante en [[Indonezio]], [[Srilanko]], [[Malajzio]]. La [[latekso]] troviĝas en [[floemo]] de la ''H. brasiliensis''. Oni vundas la floemon kaj kolektas, aglutinas tion per [[fumado]] super [[fajro]]. Moderna metodoj estas la ~~koaguligo~~koagulado per [[vinagra acido]], kemiaĵoj aŭ traktado per varmega aero. ~~ĉar~~Ĉar la natura gumo ~~estas~~ malfacile varmiĝas, ĝi estas grava krudmaterialo por [[pneŭo]]j de konkursaŭtoj, ŝarĝaŭtoj, busoj, aviadiloj. [[Araba gumo]] estas produkto de arboj el la genro [[akacio]], speciale la ''Acacia senegal'' (ankaŭ ''A. arabica'' aŭ ''A. verek'') kaj la ''Acacia seyal''. Araba gumo estas [[Rezino\|rezineca]] gumo kiu liberiĝas kiam la ŝelo de la arbo estas difektita. Linio 15: La natura gumo estis malfacile uzebla, ĉar ĝi moliĝis somere, dum vintre ĝi iĝis malelasta, rompiĝema. Tiun problemon solvis Charles Goodyear per la [[vulkanizado]], kio estas kunmiksado de la gumo kun [[sulfuro]] kaj [[plumbokarbonato]]. Komence de la 1900-aj jaroj aperis la organikaj kemiaj ~~vulkanizigiloj~~vulkaniziloj kaj [[antioksidanto]]j. Tiuj pli rapide reguligis la proceson kaj la gumo ne iĝis ~~rompema~~rompiĝema. Oni pli poste malkovris la efikon de [[fulgo]], kiu grandigas la fortecon kaj daŭrvivecon de la gumo. La analizo de la guma kemio kondukis al ekuzo de izopreno, kiu estas transformebla alen ~~gumsimila~~gumsimilan ~~materialo~~materialon per polimerizado. La [[Germanio\|germanaj]] [[sciencisto]]j produktis ĉirkaŭ ~~2300~~2 300 tunojn elda sinteza gumo dum la unua mondmilito. Oni ellaboris diversajn metodojn en la 1930-aj jaroj pri polimerizado en Germanio, [[Sovetunio]], [[Britio]], [[Usono]]. La plej gravaj sintezaj gumoj estas la butadien-stirol-kunpolimeroj, la diversaj butadienaj kopolimeroj, la kloroprenaj polimeroj (neoprenoj), la polisulfidaj polimeroj (tiokoloj), la izobutilenaj polimeroj (butil-gumoj), la silikonoj kaj la silikongumoj (miksaĵo de natura kaj sinteza gumoj). Gravas ankaŭ la moligitaj vinil-kloridaj kaj vinil-acetataj polimeroj kaj kopolimeroj. ==Slango== Oni ofte uzas tiun vorton en ~~la esperanta~~Esperanta por aludi la [[kondomo]]jn. ==Vidu ankaŭ==

Gumo: Malsamoj inter versioj