Urubamba Valo: Malsamoj inter versioj

 

La '''Sankta Valo de Inkaoj''' aŭ '''Urubamba Valo''' estas [[valo]] en [[Andoj]] de [[Peruo]], ĉe la ĉefurbo de la [[Inkaa Imperio]] nome [[Kusko]] kaj la antikva urbo [[Maĉupikĉuo]]. Ĝi situantas en la nuna perua [[regiono Kusko]]. En koloniaj dokumentoj ĝi estas aludita kiel "Valo Jukaj". Laŭ ĵusaj priserxadoj ĝi enhavas la kernon de la Inkaa Imperio.<ref>Bauer, Brian S. kaj L. Alan Covey 2002 “Pocesses of state Formation in the Inca Heartland (Cusco – Peru)” Américan Anthropologist 104(3):846-864.</ref>

La valo ĝenerale estas komprenita kiel enhavante ĉion inter Kalka kaj Lamaj, [[Pisak]], kaj [[Ollantaytambo]]. La valo estis formita de la rivero [[Urubamba]], konata ankaŭ kiel rivero Vilkanuta (en [[Ajmara lingvo|ajmara]], "sundomo") aŭ Vilkamaju ([[Keĉua lingvo|keĉua]]). Tiu lasta nomo, en keĉua, ankoraŭ parolata ''lingua franca'' de la Inkaa Imperio, signifas ''sankta rivero''. Ĝi estas nutrata de nombraj riveroj kiuj descendas tra apudaj valoj kaj gorĝoj, kaj enhavas nombrajn arkeologiajn restojn kaj vilaĝojn. La valo gravis por la Inkaoj pro ties speciala geografia kaj klimata kvalitoj. Ĝi estis unu el la ĉefaj punktoj de la imperio por elprenado de natura riĉo, kaj unu el ĉefaj areoj por kultivado de [[maizo]] en Peruo norde el Pisak. La komencaj Inkaoj povus deveni el Vimpilajo, ĉar ties momioj estis malkovritaj tie.<ref>Covey, R.A. (2003) “A processual study of Inka state formation” Journal of Anthropological Archaeology 22(4)S. 333-357.</ref> Grandskala maizproduktado ekis ĉirkaŭ 1400 kiel Inkaa urba agrikulturo<ref>Protzen, Jean Pierre. 1993 Inca architecture and construction at Ollantaytambo. Oxford University Press, New York.</ref> baze sur variantoj produktitaj en Morajo, ĉu en registara rikolta laboratorio<ref>Earls, John (1989) Planificación agrícola andina. Bases para un manejo cibernético de sistemas de andenes, Lima : ''Univ. del Pacífico y COFIDE''</ref> aŭ per semozorgejo de Inkaoj.<ref>Plachetka, Uwe Christian, Pietsch, Stephan.A. (2009) ''„El centro Vaviloviano en el Perú. Un conjunto socio-ecológico frente a riesgos extremos” Tikpa Pachapaq'' 1(1) – Huancayo, Peru:9-16</ref>

 

 

[[Kategorio:Geografio de Peruo]]