Kronologio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Mercator - Chronologia, 1569 - 111950.jpg|eta|La ''Kronologio'' (''Chronologia'', 1569) de [[Gerardo Mercatore]], [[Sinsekva historio|sinsekva historio]] de la mondo ekde la originoj.]]
La '' 'kronologio' '' (de la [[latina lingvo|latina]] ''Chronologia'' siavice derivita de la [[malnovgreka lingvo|greka]] {{polytonic|χρόνος}}, ''chrónos'', "tempo", kaj {{polytonic|λόγος}}, ''lógos'', diskurso), en ĝia plej ĝenerala senco, estas sistemo de organizado kaj klasifiko de eventoj surbaze de ilia sinsekvo en la [[tempo]], laŭ regula subsekcio de ĝi. Dum jarmiloj, la [[Homo sapiens]] uzis kronologiojn, origine ne por [[Historiografio|historiografiaj]] celoj, sed por juraj kaj administraj celoj: la konservado de juraj aktoj kaj administraj dokumentoj, kun iliaj efikoj sur la [[nuno]], ĉiam implikis la provon meti ilin kronologie.
 
Kronologio nomiĝas "absoluta", kiam ĝi baziĝas sur certa datado ligita al preciza kaj konata evento (nomata "nula momento"), aŭ "relativa", kiam ĝi identigas rilatojn kaj samtempecon inter eventoj, pri kiuj tamen ĝi ne estas ekzakte konata la daton. De kelkaj antikvaj civilizoj ni havas sinsekvajn listojn de nomoj de reĝoj aŭ gravaj oficialuloj, sed ni ne povas ligi ilin ĝuste kun preciza dato; ĉi-kaze ni povas rekonstrui ĝeneralan relativan kronologion de tiu periodo se ni kapablas kunligi similajn listojn de malsamaj civilizacioj, ekzemple per malkovro de dokumentoj kiel la subskribo de traktato inter du reĝoj (kio tiel montras sian samtempecon), eĉ se ni ne povas ĝuste dati la eventon. iuj antikvaj civilizacioj, kiel arkaika Grekio, iuj gravaj postenoj estis asignitaj ĉiujare kaj la jaro prenis en la nomon de la elektito (la tiel nomata funkciulo [[eponimo]]) kaj listoj de eponimoj estis kompilitaj.