Tertremoscienco: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Commonscat el Vikidatumoj, esperantigita parametro, uzo de ŝablono, pli bona ŝablono (Projektoj), formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Bibliotekoj
Linio 2:
 
== Priskribo ==
Tertremoj[[Tertremo]]j (kaj aliaj teraj moviĝoj) produktas malsamajn specojn de [[tertrema ondo|tertremaj ondoj]]. Tiuj ondoj trairas rokon, kaj provizas efikan metodon por "vidi" okazojn kaj strukturojn profunde en la tero.
 
Unu el la plej fruaj eltrovaĵoj estis ke la centro de la tero estas likva. Premaj ondoj trairas la kernon, dum [[transversa ondo|transversaj ondoj]] (ondoj kiuj balanciĝas flank-al-flanke), bezonantaj rigidan materialon, ne povas.
Linio 8:
La proceso de mapado de subsupraĵa strukturo estas fako nomata [[sismografio]]. Tertremaj ondoj produktataj per eksplodoj uziĝas por mapi salajn duonsferojn kaj aliajn petrolfontajn rokojn, [[faŭlto]]jn (rompiĝojn en profunda roko), rokajn specojn, kaj longe enterigitajn [[meteoro|meteorajn]] [[kratero]]jn. Ekzemple, oni deduktis ke [[Chicxulub]], la meteoro kiu supozeble kunkaŭzis la formortiĝon de la [[dinosaŭro]]j, lokiĝas en [[Centra Ameriko]] per analizado de elĵetaĵoj en la [[Kretaco|Kretaca]] limo, kaj poste fizike pruvis ke ĝi ekzistas per tertremaj mapoj de [[petrolo|petrola]] esplorado.
 
Per [[tertrema tomografio]] kun tertremaj ondoj, la interno de la tero mapiĝis kun resolucio de kelkaj centoj da kilometroj. Tiu procesoprocezo ebligas ke sciencistoj identigu konvektajn ĉelojn, [[magmo|magmajn]] plumojn kaj aliajn grandajn elstaraĵojn en la intera tero.
 
En seismologio, la [[seismografo]] estas scienca instrumento, kiu respondas kaj registras movojn de la grundo kaj la tempon, kiam tiaj movoj okazis.
 
== Famaj fakuloj ==