Klemato: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
de asteroido 1101 Klematido
Kelkaj lingvaj ĝustigoj, precipe ĉefvorto "klemato"
Linio 1:
{{Taksonomio
|nomo = KlematidoKlemato
|dosiero = Clematis 'Nelly Moser'.JPG
|dosiero larĝo = 250px
Linio 16:
}}
 
'''KlematidoKlemato''', aŭ [['''klematido''' aŭ '''klematito]]''' ({{lang-la|[[Clematis]]}}), estas [[genro (biologio)|genro]] el la [[familio (biologio)|familio]] de la [[ranunkolacoj]]. Ĝi entenasenhavas 200 [[specio]]jn dade [[staŭdo]]j, herbecaj plantoj kaj [[arbedo]]j, [[Grimpoplanto|grimpemaj plantoj]], [[ĉiamverdo|ĉiamverdaj]] aŭ
[[Falfolia planto|falfoliaj plantoj]]. PlejpartePlej multaj estas grimpaj ĉe la [[petiolo]]j. Ili havas diversajn florojn. Multaj specioj kaj varioj estas ŝatataj, ĝardene kultivitaj, [[ornamplanto]]j.
 
== Etimologio ==
La scienca nomo de la genro elevenasvenas el latinolatina ''clematis, clematidis'' (aŭ el la greka ''κληματίς, κληματίδος''), kiukiel estas la nomo denomiĝis tiu planto en tiuj antikvaj lingvoj.
 
Kvankam PIV ĝenerale respektas la klasikan esperantigon laŭ la genitiva formo (ekzemple ''Adonis'' > adonido<ref>[http://vortaro.net/#adonido ''adonido'' en PIV ĉe vortaro.net]</ref>), tiukazetiuokaze ĝi elektis alian transskribon kun la termino klematito<ref>[http://vortaro.net/#klematito ''klematito'' en PIV ĉe vortaro.net]</ref>. PIV ne forĵetas la terminojn "klemato" kaj la pli logikan "klematido"<ref>[http://vortaro.net/#klemato ''klemato'' en PIV ĉe vortaro.net]</ref>, sed preferas la finaĵon "-it/o", eble pro la franca influo (Clématite). Tamen la aliaj lingvoj ne uzas la literon t en la finaĵo, do fine tio estigas malregulecon kun la aliaj genroj enhavantaj la finaĵon "-is / -id-". Tio ne harmonias kun la filozofio de Esperanto.
 
== Kelkaj specioj ==
Linio 33:
[[Dosiero:Clematis alpina ENBLA01.JPG|thumb|maldekstra|[[Clematis alpina]]]]
 
La '''klematidoKlemato alpa''' ([[Clematis alpina]]) estas floranta [[falfolia planto|falfolia]] [[grimpoplanto]] de la [[genro (biologio)|genro]]''[[Clematis]]''. Kiel multaj membroj de tiu genro, ĝi estas ŝatata de [[ĝardenisto]]j pro siaj spektaklaj [[floro]]j. Ĝi portas 1- ĝis 3-colajn printempoflorojn sur longaj tigoj en multaj koloroj.<ref name="southern">{{citlibro| Titolo = The Southern Living Garden Book | encyclopedia = The Southern Living Garden Book | Eldonejo = Steve Bender | editor-first = | Jaro = 2004 | month = January | edition = 2nd | ISBN = 0-376-03910-8 | publisher = Oxmoor House | location = Birmingham, Alabama | page = 251}}</ref> ''C. alpina'' estas apartenanta al [[Eŭropo]]; en Usono ĝi kreskas plej bone en [[American Horticultural Society]] zonoj 9 ĝis 6, kiu jestas ĝenerale trovita en la suda Usono.<ref>{{cite web | title = Plant Heat-Zone Map | publisher = American Horticultural Society | format = pdf | accessdate = 15 Sept 2009 | url = http://www.ahs.org/pdfs/05_heat_map.pdf}}</ref>
 
[[Kultivovario]]j inkludas la palrozkoloran "Willy," malhelbluan "Helsingborg," kaj lavendbluan "Pamela Jackman".