Kiel registrite je 09:09, 6 sep. 2021 redakti Donald Rogers (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 740 redaktoj sekcio: Inspiras fruktoj kaj plantoj ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 23:57, 6 sep. 2021 redakti malfari Donald Rogers (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 740 redaktoj sekcio: Inspiras bestoj Etikedo: Disambiguation links Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 120: ==== Inspiras fruktoj kaj plantoj ==== La kirala [[memkonstruado]] de celulozo, inspirita de la bero ''[[Pollia condensata]]'', ekspluiĝas por fari optike aktivajn filmojn.<ref>{{Cite journal\|last1=Vignolini\|first1=Silvia\|last2=Rudall\|first2=Paula J.\|last3=Rowland\|first3=Alice V.\|last4=Reed\|first4=Alison\|last5=Moyroud\|first5=Edwige\|last6=Faden\|first6=Robert B.\|last7=Baumberg\|first7=Jeremy J.\|last8=Glover\|first8=Beverley J.\|last9=Steiner\|first9=Ullrich\|date=2012-09-25\|title=Pointillist structural color in Pollia fruit\|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences\|volume=109\|issue=39\|pages=15712–15715\|doi=10.1073/pnas.1210105109\|issn=0027-8424\|pmc=3465391\|pmid=23019355\|bibcode=2012PNAS..10915712V\|doi-access=free}}</ref><ref>{{cite journal\|last1=Dumanli\|first1=A. G.\|last2=van der Kooij\|first2=H. M.\|last3=Reisner\|first3=E.\|last4=Baumberg\|first4=J.J.\|last5=Steiner\|first5=U.\|last6=Vignolini\|first6=Silvia\|date=2014\|title=Digital color in cellulose nanocrystal films\|journal=ACS Applied Materials & Interfaces\|volume=7\|issue=15\|pages=12302–12306\|doi=10.1021/am501995e\|pmid=25007291\|pmc=4251880}}</ref> Tiaj filmoj fariĝas el celulozo, kiu estas biomalkomponebla kaj biobazita rimedo el lano kaj kotono. La strukturaj koloroj povas daŭri eterne kaj havas pli ~~vibrajn~~vervajn kolorojn ol tiuj akiritaj per kemia lumsorbo. ''[[Pollia condensata]]'' ne estas la sola frukto kiu havas strukturan koloran ŝelon; irizeco ankaŭ troviĝas en beroj de aliaj specioj, ekzemple ''[[Margaritaria nobilis]]''.<ref>{{Cite journal\|last1=Vignolini\|first1=Silvia\|last2=Gregory\|first2=Thomas\|last3=Kolle\|first3=Mathias\|last4=Lethbridge\|first4=Alfie\|last5=Moyroud\|first5=Edwige\|last6=Steiner\|first6=Ullrich\|last7=Glover\|first7=Beverley J.\|last8=Vukusic\|first8=Peter\|last9=Rudall\|first9=Paula J.\|date=2016-11-01\|title=Structural colour from helicoidal cell-wall architecture in fruits of Margaritaria nobilis\|journal=Journal of the Royal Society Interface\|volume=13\|issue=124\|pages=20160645\|doi=10.1098/rsif.2016.0645\|issn=1742-5689\|pmc=5134016\|pmid=28334698}}</ref> Ĉi tiuj fruktoj havas irizajn kolorojn en la blua-verda gamo de la videbla spektro, kiu donas al la frukto fortan, metalan, kaj brilan aspekton.<ref name=":0">{{Cite journal\|last1=Vignolini\|first1=Silvia\|last2=Moyroud\|first2=Edwige\|last3=Glover\|first3=Beverley J.\|last4=Steiner\|first4=Ullrich\|date=2013-10-06\|title=Analysing photonic structures in plants\|journal=Journal of the Royal Society Interface\|volume=10\|issue=87\|pages=20130394\|doi=10.1098/rsif.2013.0394\|issn=1742-5689\|pmc=3758000\|pmid=23883949}}</ref> La strukturaj koloroj venas de la organizo de celulozaj ĉenoj en la epikarpo (parto de la ŝelo) de la frukto.<ref name=":0" /> Ĉiu ĉelo de la epikarpo konsistas el tavolara koverto kiu kondutas kiel [[Bragg-reflektilo]]. Tamen, la lumo reflektita de la ŝelo de tiuj fruktoj ne estas polarizita, kontraŭe al tiu el homfarita kopio de la memkonstruado de celulozaj nanokristaloj en helikoidoj, kiuj reflektas nur live [[Polarizado\|cirkle polarizitan lumon]].<ref>{{Cite journal\|last1=Parker\|first1=Richard M.\|last2=Guidetti\|first2=Giulia\|last3=Williams\|first3=Cyan A.\|last4=Zhao\|first4=Tianheng\|last5=Narkevicius\|first5=Aurimas\|last6=Vignolini\|first6=Silvia\|last7=Frka-Petesic\|first7=Bruno\|date=2017-12-18\|title=The Self-Assembly of Cellulose Nanocrystals: Hierarchical Design of Visual Appearance\|journal=Advanced Materials\|volume=30\|issue=19\|pages=1704477\|doi=10.1002/adma.201704477\|pmid=29250832\|issn=0935-9648\|url=https://www.repository.cam.ac.uk/bitstream/1810/275165/1/Accepted%20Manuscript.pdf\|doi-access=free}}</ref> La frukto de ''[[Elaeocarpus angustifolius]]'' ankaŭ havas strukuran koloron, kiu venas de la specialaj ĉeloj nomitaj irizosomoj kiuj havas tavolaran strukturon.<ref name=":0" /> Similaj irizosomoj troviĝas en ''[[Delarbrea]] michieana'' fruktoj.<ref name=":0" /> Linio 129: ==== Inspiras bestoj ==== [[File:Morpho didius Male Dos MHNT.jpg\|thumb\|alt=Morpho butterfly.\|Oni imitis per diversaj teknologioj la vervan bluan koloron de ''[[Morpho]]''-papilio pro [[struktura kolorado]] ]] [[Struktura kolorado]] produktas la ĉielarkajn kolorojn de [[sapveziko]]j, la flugilojn de papilioj kaj la skvamojn de multaj skaraboj.<ref>{{Cite journal \|last1=Schroeder \|first1=Thomas B. H. \|last2=Houghtaling \|first2=Jared \|last3=Wilts \|first3=Bodo D. \|last4=Mayer \|first4=Michael \|date=March 2018 \|title=It's Not a Bug, It's a Feature: Functional Materials in Insects \|journal=Advanced Materials \|volume=30 \|issue=19 \|pages=1705322 \|doi=10.1002/adma.201705322 \|pmid=29517829\|doi-access=free }}</ref><ref>{{Cite journal\|last1=Schenk \|first1=Franziska \|last2=Wilts \|first2=Bodo D. \|last3=Stavenga \|first3=Doekele G\|date=November 2013 \|title=The Japanese jewel beetle: a painter's challenge\|journal=Bioinspiration & Biomimetics \|volume=8 \|issue=4 \|pages=045002 \|doi=10.1088/1748-3182/8/4/045002 \|pmid=24262911\|bibcode=2013BiBi....8d5002S }}</ref> Fazapartigon oni uzis por fabriki ultra-[[blanka]]jn [[disperso\|dispersajn]] membranojn el [[polimetilmetakrilato]], imitante la [[skarabo]]n ''[[Cyphochilus]]''.<ref>{{cite journal \|last1=Syurik \|first1=Julia \|last2=Jacucci \|first2=Gianni \|last3=Onelli \|first3=Olimpia D.<!--self-citing author-->\|last4=Holscher \|first4=Hendrik \|last5=Vignolini \|first5=Silvia \|date=22 February 2018 \|title=Bio-inspired Highly Scattering Networks via Polymer Phase Separation \|journal=Advanced Functional Materials \|volume=28\|issue=24 \|pages=1706901 \|doi=10.1002/adfm.201706901\|doi-access=free }}</ref> Oni povas fasoni [[Lum-Eliganta Diodo\|LED]]-lampojn imitante la aranĝon de skvamoj sur la abdomeno de [[lampiro\|lampiroj]], plibonigante ilian efikecon.<ref>{{cite web \|url=https://cleantechnica.com/2013/01/09/brighter-leds-inspired-by-fireflies-efficiency-increased-by-55-percent/ \|title=Brighter LEDs Inspired By Fireflies, Efficiency Increased By 55% \|website=[[CleanTechnica]] \|date=January 9, 2013 \|access-date=June 4, 2019}}</ref> La flugiloj de ''[[Morpho]]''-papilioj estas strukture koloritaj kaj tio produktas vervan bluon kiu ne varias laŭ la vida angulo.<ref name="Ball">{{cite news \|url=http://www.nature.com/scientificamerican/journal/v306/n5/full/scientificamerican0512-74.htm l \|title=Scientific American \|author=Ball, Philip \|date=May 2012 \|work=Nature's Color Tricks \|volume=306 \|pages=74–79 \|doi=10.1038/scientificamerican0512-74}}</ref> Eblas imiti tiun efekton per diversaj teknologioj.<ref>{{Cite journal \|last1=Song \|first1=Bokwang \|last2=Johansen \|first2=Villads Egede \|last3=Sigmund \|first3=Ole \|last4=Shin \|first4=Jung H. \|date=April 2017 \|title=Reproducing the hierarchy of disorder for Morpho-inspired, broad-angle color reflection \|journal=Scientific Reports \|volume=7 \|issue=1 \|pages=46023 \|doi=10.1038/srep46023 \|pmid=28387328 \|pmc=5384085\|bibcode=2017NatSR...746023S }}</ref> La fabrikanto de aŭtomobiloj, [[Lotus Cars]] asertis ke ili evoluigis farbon kiu imitas la strukturan bluan koloron de la ''Morpho''-papilio.<ref>{{Cite web\|url=https://discoverlexus.com/highlights/structural-blue-color-reimagined\|title=Structural Blue: Color Reimagined / Discover the Global World of Lexus\|website=discoverlexus.com\|access-date=25 September 2018}}</ref> En 2007, [[Qualcomm]], usona kompanio kiu fabrikas duonkonduktilojn, fabrikas [[interferometra modula ekrano\|interferometran modulan ekranon]], "Mirasol", uzante ''Morpho''-ecan optikan interferon.<ref>{{cite web \|url=https://www.qualcomm.com/blog/2010/01/07/nature-knows-best \|title=Nature Knows Best: What Burrs, Geckos and Termites Teach Us About Design \|last1=Cathey \|first1=Jim \|date=7 January 2010 \|publisher=Qualcomm \|access-date=24 August 2015}}</ref> En 2010, la modistino Donna Sgro faris robon el [[Morphotex]] de [[Teijin\|Teijin-fibroj]], netinkturita teksaĵo el strukture koloritaj fibroj, imitante la mikrostrukturon de la skvamoj de ''Morpho''-papilio.<ref>{{cite news \|last1=Cherny-Scanlon \|first1=Xenya \|title=Seven fabrics inspired by nature: from the lotus leaf to butterflies and sharks \|url=https://www.theguardian.com/sustainable-business/sustainable-fashion-blog/nature-fabrics-fashion-industry-biomimicry \|access-date=23 November 2018 \|work=The Guardian \|date=29 July 2014}}</ref><ref>{{cite web \|last1=Sgro \|first1=Donna \|title=About \|url=https://donnasgro.com/Morphotex-Dress \|publisher=Donna Sgro \|access-date=23 November 2018}}</ref><ref>{{cite web \|last1=Sgro \|first1=Donna \|title=Biomimicry + Fashion Practice \|url=https://docs.google.com/file/d/0B6_GqbK7TV1pSXp4Q3MweUcwbUE/edit \|publisher=Fashionably Early Forum, National Gallery Canberra \|access-date=23 November 2018 \|pages=61–70 \|date=9 August 2012}}</ref><ref>{{cite web \|title=Teijin Limited {{!}} Annual Report 2006 {{!}} R&D Efforts \|url=https://www.teijin.com/ir/library/annual_report/pdf/ar_06_all.pdf \|publisher=Teijin Japan \|access-date=23 November 2018 \|date=July 2006 \|quote=MORPHOTEX, the world's first structurally colored fiber, features a stack structure with several tens of nano-order layers of polyester and nylon fibers with different refractive indexes, facilitating control of color using optical coherence tomography. Structural control means that a single fiber will always show the same colors regardless of its location. \|archive-url=https://web.archive.org/web/20161117161636/http://www.teijin.com/ir/library/annual_report/pdf/ar_06_all.pdf \|archive-date=17 November 2016 \|url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web \|title=Fabric {{!}} Morphotex \|url=http://transmaterial.net/morphotex/ \|publisher=Transmaterial \|access-date=23 November 2018 \|date=12 October 2010}}</ref> [[Canon Inc.]], en sia struktura tego ''SubWavelength'' uzas kojnaformajn strukturojn samgrandajn ol la ondolongo de videbla lumo. La kojnoformaj strukturoj kaŭzas kontinue ŝanĝiĝantan refraktan indicon dum lumo moviĝas tra la tego, signife reduktante [[lensa flagro\|lensan flagron]]. Tio imitas la strukturon de la okulo de noktopapilio.<ref>{{Cite web\|url=https://cpn.canon-europe.com/content/education/technical/subwavelength_coating.do\|title=SubWavelength Structure Coating\|first=Canon Europa N. V. and Canon Europe\|last=Ltd 2002-2017\|website=Canon Professional Network}}</ref><ref>{{Cite web\|url=https://cpn.canon-europe.com/content/education/infobank/lenses/subwavelength_coating.do\|title=SubWavelength structure Coating\|first=Canon Europa N. V. and Canon Europe\|last=Ltd 2002-2017\|website=Canon Professional Network}}</ref> Famuloj kiel la fratoj Wright kaj Leonardo da Vinci provis kopii la flugadon de birdoj.<ref>{{Cite journal\|last1=Kulkarni\|first1=Amogh\|last2=Saraf\|first2=Chinmay\|date=December 2019\|title=Learning from Nature: Applications of Biomimicry in Technology\|url=http://dx.doi.org/10.1109/punecon46936.2019.9105797\|journal=2019 IEEE Pune Section International Conference (PuneCon)\|pages=1–6\|publisher=IEEE\|doi=10.1109/punecon46936.2019.9105797\|isbn=978-1-7281-1924-3\|s2cid=219316015}}</ref> Penante redukti aviadilan bruon, esploristoj rigardis la antaŭan eĝon de strigaj plumoj, kiuj havas aron de aletoj aŭ [[plumspino]]j adaptitaj por dispersi aerodinamikan premon kaj provizi preskaŭ silentan flugadon al la birdo.<ref>{{Cite news\|last=Stevenson\|first=John\|date=November 18, 2020\|title=Small finlets on owl feathers point the way to less aircraft noise\|work=[[Phys.org]]\|url=https://phys.org/news/2020-11-small-finlets-owl-feathers-aircraft.html\|access-date=November 20, 2020}}</ref> === Agrikulturaj sistemoj ===

Biomimetiko: Malsamoj inter versioj