Sankt-Gotardo (montpasejo): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8
e korekto de kelkaj eraretoj
Linio 20:
[[Dosiero:Kolonne von Saumtieren - Teufelsbrücke (Schöllenen).jpg|thumb|100px|left|Diabla Ponto]]
La Sankt-Gotardo kun certeco estas historie la plej signifa montpasejo de Svislando kaj en iu senco la kialo, ke Svislando povis naskiĝi kaj en ĝia hodiaŭa formo ekzistas.
Kvankam la [[Romio|romianoj]] konis la Sankt-Gotard-Pasejon sub la nomo ''Adula Mons'' ili apenaŭ utiligis ĝin, ĉar la ''Schöllenen-Abismo'' de la rivero [[Reuss]] formis preskaŭ ne trapaseblatrapaseblan obstaklon. Nur kiam en [[mezepoko]] en la jaro [[1230]] estis konstruita la tiel nomita ''Diabla Ponto'' (germane ''Teufelsbrücke'') la pasejo akiris strategian kaj ekonomian signifon.
 
=== Imperia libereco por Urio ===
Linio 26:
 
=== Habsburga monfonto ===
Jam 50 jarojn post la konstruado de la Diabla Ponto la transirfrekvenojtransirfrekvencoj tra la Gotardpasejo estis tiom grandaj, ke la doganenspezoj en [[Lucerno]] fariĝis unu el la ĉefaj enspezfontoj de la [[Habsburgoj]], kiuj nun komencis iom post iom plibonigi la vojon. Kvereloj inter la Habsburgoj kaj Urio, Ŝvico kaj Untervaldo en la jaro [[1291]] kondukis al la kreo de la [[Svisa Ĵurkomunumo]], kiu fakte unue estis ĉefe militalianco por defendi la ekonomiajn interesojn de siaj membroj kontraŭ la Habsburgoj.
 
=== La konstruo de la vojo kaj la epoko de la poŝkaleŝojpoŝtkaleŝoj ===
[[Dosiero:Koller_Gotthardpost_1873.jpg|thumb|100px|left|Gotardpoŝtkaleŝo]]
En la 18-a jarcento la malnova mezepoka piedvojo estis iom post iom anstataŭigita per veturebla vojo, tiel ke fine de la 18-a jarcento povis esti malfermita [[kaleŝo|poŝtkaleŝlinio]] tra la Gotardo. Tamen la vojo tra la Gotardo ankoraŭ estis malfacila. En la jaro [[1818]] la registaro de [[Urio]] rekonis ankaŭ pro konkurenco de aliaj montpasejoj, ke la konstruo de bona vojo tra la Sankt-Gotardo estis grava. En junio 1820 oni komencis per la konstrulaboroj, kiuj finiĝis en la jaro 1826. Ŝtonfalo detruis parton de la vojo en la jaro 1826 kaj la rekonstrulaboroj daŭris ĝis [[1830]]. Nun sekvis nun la epoko de la poŝtkaleŝoj. En la jaro [[1902]] veturis la unuan fojon [[aŭtomobilo]] tra la Gotardo. La trafikvojo trans la Gotardo estis por Eŭropo strategie kaj ekonomie tiom signifa, ke la eŭropaj grandpotencoj garantiis la neŭtralecon de Svislando, kiam ĝi sia-flanke pretis sekurigi la Gotardvojon por ĉiuj partioj. Dum la dua mondmilito la svisoj minacis al Hitlero detrui kaj Gotardvojon kaj Gotardtunelon, se Germanio invadus Svislandon.