Romia Respubliko: Malsamoj inter versioj

La '''Romia Respubliko''' ([[-509]] al [[-27]]) estis la etapo de [[Romio]] kiam ĝi estis [[respubliko]]. Dum la jaro [[-509]], post la [[seksatenco kontraŭ Lukrecia]], la romianoj forigis la reĝon (kiu ne estis romano, sed etruskano) kaj starigis la Respublikon. La ĉefaj organoj de la registaro estis la [[Senato]] de riĉaj bienistojbienposedantoj, kaj la du [[Konsulo (Romia historio)|Konsuloj]], elektitaj por unu jaro. Sed ankaŭ la popolo, per la [[tribunuso]]j kaj voĉdonadoj, havis potencon. La ekvilibro inter la popolo ([[plebo]]j) kaj la grandaj bienistojbienposedantoj (la [[patricio]]j) estis tre grava, ĉar multaj aliaj ŝtatoj ruiniĝis kiam la riĉularo aŭ la popolo gajnis tro da potenco kaj detruis la esperon kaj vivon de la alia. Tiu ekvilibro ne estis paca, atingitis post akraj luktoj de la plebo, estis ofte manipulata de la riĉuloj (pli poste, la riĉigita parto de la plebo kaj la patricoj, alia klaso grava estis la kavaliroj).La privatigo de konkeritaj terenoj fare de la riĉuloj kontraŭ la mizeriĝo de la etbienistoj proletariĝintaj instigis la [[Graĥoj]]n Tiberius, kaj poste Kaius je provi reformoj, sed la riĉula klaso kripligis iliajn penojn kaj fine mortigis ilin.

La Respubliko laŭgrade konkeris [[Italio]]n kaj post la tri [[Punikaj Militoj]] inter [[-264]] kaj [[-146]] [[Kartago]]n, sian ĉefan rivalon en la [[Mediteraneo]], . La [[Sieĝo de Sirakuzo]], farita de la Romia Respubliko, okazis en 214-212 a.K., fine de kiu estis venkita [[Sirakuzo]], ĝis tiam greka ''[[polis]]'' situa en la orienta marbordo de [[Sicilio]]. La romianoj detruis la urbon kaj kiel konsekvenco, ili atingis la kontrolon de la oriento de Sicilio, jam en la sudo de la itala duoninsulo.