|
'''Eseo pli la kreskiĝokresko de la kristana doktrino''' estas libro de [[Teologio|teologo]] [[John Henry Newman]], en la kadro de la teologio kristana kaj aparte katolika, publikigita en [[1845]] per la angla titolo ''Essay on the Development of Christian Doctrine'' (1845). En la teksto estas elmontrata la maniero per kiu la [[Oficiala Instruado de la Katolika Eklezio]] laŭlonge de la jarcentoj, ricevinte karakterojn kaj eĉ enhavojn kiuj, kvankam netroveblaj tiaforme en la fundamentaj dokumentoj de la [[Nova Testamento]], ĝuste en tiu ĉi ili laŭ potenciala maniero ĉeestas.
Kardinalo Newman uzis la ideon de kreskiĝokresko (aŭ evoluo) de la doktrino por defendi la katolikan dogmaron el atakoj de iuj [[Anglikanismo|anglikanoj]] kaj [[Protestantismo|protestantoj]], kiuj laksis iujn elementojn de la katolika oficiala instruo kiel koruptaĵojn aŭ novaĵoj kompare al la instruo de la Nova Testamento. Li subtenis ke, male, diversaj katolikaj doktrinoj neakceptitaj ĉe protestantoj (kiel la kulto al Maria [[Dipatrino]], aŭ [[Purgatorio]]) havis kreskiĝankreskan historion analogan al doktrinoj kiujn mem la protestantaro akceptas (kiel la [[Sankta Triunuo|Triunuon]] kaj la duoblan naturon de [[Jesuo Kristo]]. Tiuj kreskiĝojkreskoj, aŭ evoluoj, estis, laŭ li, konsekvenco logika kaj natura de la racio, kiu ellaboras verojn origine revelaciitajn por devenigi sekvojn kiuj unuafaze en la Sanktaj Skriboj ne estis evidentaj.
La angla kardinalo baziĝis sur studoj kaj aplikado de la metodo de la [[Patroj de la Eklezio|Ekleziaj Patroj]]: tiu metodo, laŭ li, jam implicite ĉeestis en la dia [[Revelacio]] de la [[Biblio|Sanktaj Skriboj]], kaj de la kristana [[Tradicio]], kaj kondense agantaj ekde la aŭroro de kristanismo.
Enkadre de la kverelo de [[Teologia modernismo]], kondamnita de Papo [[Pio la 10-a]] per la encikliko [[Pascendi]], iuj intelektuloj kiel [[George Tyrrell]] kaj [[Alfred Loisy]] citis, apoge al sia pensado, la false difinitan “historiisman” interpreton de kardinalo Newman, sed ilia celo ne estis tiu de la komprenado pri la antikvaj radikoj de la doktrino de la Eklezio, sed ilin kredigi kreskiĝintajkreskintaj laŭ iliaj tiutempaj liberalaj ideoj. Tiu pensofluo, konata ankaŭ kiel “[[Evoluo de la dogmoj]]” estis influita de filozofiskoloj kiel [[vitalismo]], [[imanentismo]] kaj [[historiismo]].
== Vidu ankaŭ ==
|
