La Ŝanhaja geto, oficiale konata sub la nomo restriktita sektoro por senŝtataj rifuĝintoj, estis areo de proksimume unu kvadrata mejlo en la distrikto Hongkou de la japane okupata Ŝanhajo, kie ĉ. 20.000 judaj rifuĝintoj kuniĝis eskapinte la persekutojn en Nazia Germanio, Aŭstrio, Ĉeĥoslovakio, Hungario, Rumanio, Pollando kaj Litovio antaŭ kaj dum Dua Mondmilito.

Ŝanhaja geto
geto Redakti la valoron en Wikidata
Estiĝo 3-a de septembro 1945
Lando Popola Respubliko Ĉinio Redakti la valoron en Wikidata vd
Situo Ŝanhajo
Situo
Geografia situo 31° 15′ 54″ N, 121° 30′ 18″ O (mapo)31.265121.505Koordinatoj: 31° 15′ 54″ N, 121° 30′ 18″ O (mapo)
Ŝanhaja geto (Ŝanhajo)
Ŝanhaja geto (Ŝanhajo)
DEC
Lokigo de Ŝanhajo en Ĉinio
Situo de Ŝanhaja geto
Map
Ŝanhaja geto
vdr

Vivo en la geto

redakti

La granda nombro de rifuĝintoj trafis la japanan administracion tute neatendite. Tial atendis la alvenantojn katastrofaj vivkondiĉoj: 10 homoj loĝis en unu ĉambro, ĉiama malsato, teruraj higienaj kondiĉoj, kaj apenaŭ eblo prilabori sian vivon. Parte ankaŭ la vivkondiĉoj de tieaj ĉinoj estis tiaj.

La jam de pli longe en Ŝanghajo hejma grupo de judoj, la tiel nomataj bagdadi, kaj pose la American Jewish Joint Distribution Committee (JDC) provis plibonigi tiujn kondiĉojn. Malgraŭ lingvaj bariloj, granda malriĉeco kaj disvastiĝantaj epidemioj, la rifuĝintoj kapablis starigi funkciantan komunumon, kun lernejoj, gazetoj kaj eĉ teatraĵoj, kabaredoj kaj sportokonkursoj.