Pneŭmotorako

La pneŭmotorako estas la eniro de aero en la spaco (virtuala en la sana) interna pleŭra: inter la pleŭra viscero kaj la parietala.

Komputila Tomografio de torako montrante pneŭmotorakon maldekstran (dekstra flanko de la bildo). Drenilon oni observas surloke, inter la kavo pleŭra kaj la ripoj.

Kaŭzas pulman kolapson de pli granda aŭ pli malgranda grandeco, kun sia responda sensacio en la spira mekaniko kaj hemodinamika de la paciento, kie la origino povas esti ekstera (borado en la toraksa skatolo) aŭ interna (borado en pulmo). Por la priskribo de sia doloro, laŭ situo kaj intenseco, povas esti konfuzita kun brustangoro aŭ korinfarkto.

Kvankam kun la deva malsanuleja atento ne supozas grandan riskon por la vivo de la persono, la diagnozo devas esti rapida kaj sia atento preskaŭ tuja, pro ke krom la pulma kolapso kaj la perdo de oksigeno, la formado de pneŭmotorako streĉa (kie la aero eniras en la spacon internan pleŭran sed ne eliras) povas esti fatala en tre malmulta tempo, kunpremante la alian pulmon kaj la koron.

Etiologio

Laŭ la kialo, kiu deĉenigas la pneŭmotorako, ĝi povas esti:

• Traŭmata: La kialo de la pneŭmotorako estas traŭmato (malferma aŭ ferma), kiu provokas la eniron de aero inter la du taboloj pleŭraj. Ĉi tiuj, siavice, povas klasifikiĝi laŭ iahogeniazaj (pro medicinaj proceduroj) kaj laŭ ne iahogeniazaj. Ekzemple, kiu povus kaŭzi rompitan ripon ŝirinte la pleŭron.

• Spontanea: La pneŭmotorako aperas sen antaŭa traŭmato. Oni povas distingi inter spontanea pneŭmotorako primara (se ne estas subkuŝanta pulma malsano) aŭ pneŭmotorako spontanea sekundara (se la paciento suferis iun tipon de pneŭmopatio antaŭa). Oni devas substreki ĝin ĉiam antaŭ iu ajn toraksa doloro aŭ dispneo de bruska apero. La klinika kaj la esploro povas esti tre malŝajnaj. La apero de ĉi tiuj pneŭmotorakoj kutime okazas kun la formado de bobeloj en la pleŭro viscera (haŭtvezikoj), kiu subite rompiĝu kaŭzante ĝin.

La paciento kun pneŭmotorako spontanea kutime prezentas profilon de alta staturo (pli alta ol 180 cm), maldika kompleksio, longoformaj kaj grandaj pulmoj, kaj aĝo de inter 20 kaj 30 jaroj, al pli granda efiko laŭ pli malgrande estas la aĝo en ĉi tiu rango, kaj kun risko preskaŭ kvinoble granda en viroj. Krome, afekcioj kiel la astmo povas helpi la formadon de ĉi tiuj, tiel kiel la tabako eĉ dudekoblas la riskon okazan en viroj, kaj naŭoble en virinoj.

Klinika kazo

Pneŭmotorako.

Kutime ĝi prezentas la sekvajn simptomojn kaj klinikajn signojn:

• Dispneo de subita komenco, de ŝanĝiĝema intenseco en rilato kun la grandeco de la pneŭmotorako.
• Rapidaj spiraj movadoj kaj malprofundaj (takipneo kaj hipopneo).
• Akra toraksa doloro, de pika karaktero kiu pliiĝas sia intenseco per la inspiro kaj la tuso, ĝenerale en regiono aksela, propagante sin ĝis la regiono de la ŝultro kaj/aŭ dorso (doloro kudrera en la flanko).
• Konstanta kaj seka tuso, kiu pliintensiĝas notinde kun la doloro.
• Aliaj: blua malsano, takikardio.

Ĉe la fizika ekzameno povas kontroli:

• Inspektado: ĉe pneŭmotorakoj gravaj, senmoveco de la hemitorako tuŝita, kaj en strangaj fojoj ĝia volbiĝado.
• Palpado: malpliigo aŭ abolo de la voĉaj vibroj en la areo tuŝita, kun ekskurso de la pulmaj bazoj malpliigitaj.
• Perkutado: hipersonoreco aŭ timpanismo.
• Aŭskultado: murmuro veziketa abolita aŭ malpliigita (silento aŭskulta), strangaj fojoj blovado.

Klinika prezento

• Simpla: kaŭzita de la rompo de veziketoj subpleŭralaj. Okazas en viroj de ĉirkaŭ 20 jaroj. La veziketoj povas esti de denaska origino aŭ akirita (pro la cikatriĝado de procezoj inflamaj suferitaj ĉe la unua infanaĝo).
• Simptoma: sekundara al iu apuda malsano. Aperas subite. Kun doloro kudrera ĉe la flanko kaj dispneo.

Traktado

Sistemoj de pleŭra drenado.

La pneŭmotorako streĉa estas grava kriz-okazo, ĉar la aero eniras sed pro valva ago ĝi ne eliras.

La pneŭmotorako spontanea necesas punkturon haŭtan kun drenilo trairante la pleŭron (ĉar la aero resorbiĝas tra la tubo interraipa de la pulmo tuŝita), kiu devos esti retirigita kiam ĝi ĉesu la aeran fugon. Se estis malgrava kutime sufiĉas ripozante, sed la risko ke estu ripetota nova pneŭmotorako ĉe la sekva jaro estas alta, en ĉi tiu kazo povas konveni la kirurgian intervenon por la fermado de la pleŭro kaj la resekco de la tuŝataj zonoj kiuj prezentas patologian afekcion kiel malsano haŭtvezika.