Granda Zimbabvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Thijs!bot (diskuto | kontribuoj)
e robot Adding: da:Great Zimbabwe
poluro
Linio 9:
 
==Priskribo==
Frua eŭropa esploristo, [[Viçente Pegado]], Kapitano de la Portugala[[Portugalio|portugala]] Garnizonogarnizono de [[Sofalo]], priskribis Zimbabvon en [[1531]] tiel:
:Inter la orminejoj de la enlandaj ebenaĵoj inter la riveroj [[Limpopo]] kaj [[Zambezi]], estas [[fortikaĵo]] konstruita deel ŝtonoj de mirinda grandeco, kaj ŝajne neniom da mortero kunigantakunigas tionilin... Ĉi -tiu konstruaĵo estas preskaŭ ĉirkaŭata de montetoj, sur kiukiuj estas aliaj similantaj ĝin en la farado de ŝtono kaj la manko de [[mortero]], kaj unu el ili estas turo de pli ol 12 [[klafto]]j [22 m] altealta. La denaskuloj de la lando nomas ĉi -tiujn konstruaĵojn ''Simbaoe'', kiukio laŭ ilia lingvo signifas korto."
 
Konstruate ofte dum la periodo inter la jaroj [[400]] p.K. al la [[15-a jarcento]], la ruino ĉe Granda Zimbabvo estas iuunu dael la plej malnovaj kaj plej grandaj konstruaĵoj situatasituanta en [[Subsahara Afriko]]. Kiam ĝi estis plej granda, oni taksas, ke la urbo enhavis 18.000 loĝantojn.
 
[[Dosiero:Great-Zimbabwe-3.jpg|thumb|La monteta komplekso.]]
La travivintaj partoj estas konstruitaj tute el ŝtono. La ruino ampleksas 7 km<sup>2</sup> kaj kovras radiuson proksimeproksimume de 250 km. La ruino povas esti subdividata al tri distingajdistingeblaj arkitekturaj grupoj. Ili estas konataj kiel la Monteta Komplekso, la Vala Komplekso, kaj la fama Granda Enfermaĵo. Pli ol 300 konstruaĵoj estasestis trovitatrovitaj ĝis nun en la Granda Enfermaĵo.
 
La speco dade la ŝtonaj konstruaĵoj trovitaj ĉe la loko indikas la staton de la civitanaro. Pli komplekse stilitaj konstruaĵoj por la reĝo estis situitasituis fore de la centro de la urbo. Oni pensas, ke ĉi tiu ago-tio estis farita por protekti la reĝoreĝon evitide [[tripanosamozo]]n (dormada malsano). La malabundojmalabundaj indikaĵoj sugestas, ke Granda Zimbabvo ankaŭ estis centro por [[komerco]].
 
Neniu konasscias precize, kial la loko estis finfine forlasita. Eble ĝi estis forlasita pro [[senpluveco]], eble pro malsano, aŭ eble simple pro la malkresko de la ora komerco devis la popolo de la urbo trovi laborolaboron aliloke.
 
== Eŭropaj vojaĝantoj ==
Portugalaj komercistoj estis la unuaj eŭropaj vojaĝantoj al la ruino de la antikva urbo en la [[16-a jarcento]]. En la [[19-a jarcento]], la ruino estis remalkovrita de [[Adam Renders]] en [[1868]], kaj raportis pri ĝi [[Karl MAUCHMauch]] en [[1871]]. Ili iĝis famaj al anglaj legantoj pro kroniko de Theodore BENTBent pri sezono en Zimbabvo.
 
== Arkeologio ĉe la loko ==
La unua scienca arkeologia fosado ĉe la loko estis farita de [[David Randal-Maciver]] ekde [[1905]] ĝis [[1906]]. Radiokarbona analizo pruvas, ke la plej malnovaj trovitaĵoj datiĝas je la [[11-a jarcento]], kaj estis situitajsituis ĉe loko malabunde loĝitaloĝata ĝis tiu tempo de la [[Ŝonoj]].
 
Iu dael la famaj sapŝtonaj bird-skulptaĵoj estis portitajportita el Granda Zimbabvo dum 1890 kaj vendiĝisvendita al [[Cecil Rhodes]], kiu faris kopiojn por siaj amikoj. Plejparto dade la skulptaĵoj estis redonitajredonita al Zimbabvo, tamen iuj restis ĉe la eksa domo de Rhodes "Groote Schuur" en [[Kaburbo]].
 
[[Kategorio:Zimbabvo]]