Diagramo de Hertzsprung-Russell: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
artikolo el la listo "en EN se ne en EO"
 
ŝanĝis la bildon
Linio 1:
La '''diagramo de Hertzsprung-Russell''' estas [[astrofiziko|astrofizika]] helpilo por klasi [[stelo]]jn laŭ siaj lumfortoj kaj [[spektroklasoj]]. Ĝin trovis ĉirkaŭ [[1910]] la sciencistoj [[Ejnar Hertzsprung]] kaj [[Henry Norris Russell]].
 
[[Dosiero:H-R diagram-diagramo.png|thumbnail|right|300px|Diagramo de H-R]]
Se oni ordigas la stelojn en diagramo montranta ilian lumecon kontraŭ la [[spektroklaso]] (kiu respegulas la [[temperaturo]]n aŭ [[koloro]]n de la stelo), evidentiĝas, ke la plimulto de la steloj troviĝas ĉirkaŭ la diagonalo, kiu etendiĝas de la mallumaj, malvarmaj steloj ĝis la tre lumaj kaj varmegaj (en la bildo: de dekstre malsupre maldekstran supren). Tiu diagonalo nomiĝas '''"la ĉefa sekvenco"'''. Evidentiĝas, ke ĝi estas la loko, kie plej multaj steloj pasigas la plimulton de sia vivo, kiam la [[hidrogeno]] malrapide "brulas" en ilia centro. Ankaŭ nia [[Suno]] troviĝas sur la ĉefa sekvenco, proksimume en la mezo de la diagramo (relativa lumeco = 1, spektra klaso = G).
 
Linio 44:
= Eksteraj ligiloj =
 
En la [http://www.atlasoftheuniverse.com/hr.html atlaso de la universo] troviĝas diagramondiagramo de Hertzsprung-Russell, en kiu oni desegnis 22.000 stelojn el la katalogo Hipparcos (HIP) kaj 1.000 el la katalogo Gliese (GJ).
 
[[Kategorio:Astrofiziko|Hertzsprung]]