Dua Mondmilito: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Aldonis ligilon al elstara artikolo por sq:Lufta e Dytë Botërore |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Image:WW2 TitlePicture For Wikipedia Article.jpg|right|200px||Dua mondmilito]]
<small>La '''dua mondmilito''' ([[1-a de septembro]] [[1939]] – [[2-a de septembro]] [[1945]]) estas ĝis nun la plej granda [[armilo|armita]] [[konflikto]] en la [[historio]] de homaro, kiu kostis la vivojn de proksimume 45 – 60 milionoj da [[homo]]j. Ties senperaj kaŭzoj estis streĉo kaŭzita pro erare formulita [[traktato de Versajlo]], [[Granda ekonomia krizo]] el ŝanĝo de la [[1920-aj jaroj|20-aj]] kaj la [[1930-aj jaroj|30-aj jaroj]] de la [[20-a jarcento|lasta jarcento]], kiu kritike malfortigis ĉiujn ŝtatojn kaj iliajn registarojn kaj malforteco de [[Komunumo de Nacioj]] kaj potencoj, kiuj devis reteni la mondan pacon kaj inspekti pri la respektado de la sistemo el [[Versajlo]].</small>
<small>La [[milito]] trafis fakte la tutan mondon – oni batalis en ĉiuj [[oceano]]j kaj en la batalojn intervenis ŝtatoj de ĉiuj loĝataj [[kontinento]]j. La milito en multaj aspektoj ŝanĝis vidon al civilizita militado – dume ankoraŭ en la jaro [[1940]] civilizitaj ŝtatoj frunte kun [[Granda Britio]] kaj [[Usono]] rifuzis bombardadon de urboj kiel [[barbarismo]]n, tuj poste ili komencis mem uzi arean bombardadon de malamikaj urboj, eĉ malgraŭ tio, ke ties efektiveco estis el armea vidpunkto tre disputebla.</small>
<small>La duan mondmiliton akompanis teruraj [[krimo]]j kontraŭ [[humanismo]] – [[holokaŭsto]] ([[nazia Germanio]] + ties satelitoj), [[traktado]] kun militkaptitoj ([[nazia Germanio]], [[Sovetunio]], [[Japanio]], [[Ĉinio]]), [[genocido]] de subjugitaj nacioj ([[nazia Germanio]], [[Sovetunio]]). El certa angulo de vido eblas alvicigi al ili ankoraŭ intencan bombardadon de urboj kaj civilaj celoj ([[nazia Germanio]], [[Sovetunio]], [[Granda Britio]], [[Usono]]) inkluzive de uzo de [[atombombo]]j.</small>
<small>Inter la sekvojn de la dua mondmilito apartenas hegemonio de [[Sovetunio]] kaj kreigo de du blokoj: la okcidenta bloko, kiu formiĝis en [[NATO|NATOn]], kaj la orienta bloko, kiu enaspektiĝis en [[Varsovia Kontrakto|Varsovian kontrakton]] kreita de [[Sovetunio]] kaj ties satelitoj. Interrilatoj inter tiuj ĉi du blokoj estis tre streĉitaj kaj baldaŭ ili superkreskis en la t.n. [[Malvarma milito|malvarman militon]], kiu krom politikaj disputoj montriĝis ankaŭ en kelkaj armeaj konfliktoj ([[korea milito]], [[vjetnama milito]], [[araba-israela milito]] ktp.).</small>
La '''Dua mondmilito''' estis konflikto dum [[1939]] - [[1945]] inter la [[Akso]] (la potencoj de centra [[Eŭropo]] kaj [[Japanio]]), kaj la [[Alianco]] (potencoj de okcidenta Eŭropo, [[Sovetunio]] kaj [[Usono]]).
{{Portalo|Dua mondmilito}}
| |||