Kiel registrite je 22:03, 5 jan. 2008 redakti Longharulo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 25 926 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 22:19, 5 jan. 2008 redakti malfari Longharulo (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 25 926 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 7: Dietrich Buxtehude (Diderik Hansen Buxtehude) estis filo de la orgenisto Johann Buxtehude (Hans Jenssen Buxtehude) origine el [[Bad Oldesloe\|Oldesloe]] en [[Holstein]] kaj Hella Jaspersdaatter. Sian infanecon li travivis en la dana [[Helsingborg]] kaj [[Helsingør]]. Tie li absolvis la [[Latinlernejon]]. [[Image:Marienkirche_zu_luebeck.jpg\|thumb\|250px\|Preĝejo ''St. Marien'' en Lübeck]] Kiel [[orgenisto]] li aktivis ekde [[1657]] ĝis [[1658]] ĉe la preĝejo [Sankt Marien en Helsingborg, ekde [[1660]] ĝis [[1668]] en la germana eklezikomunumo de Helsingør kaj ekde [[1668]] kiel posteulo de sia bofrato [[Franz Tunder]] en [[Lübeck]] ĉe la preĝejo ''St. Marien''; tie li transprenis kiel ~~„Werckmeister“~~''Werckmeister'' ankaŭ administrajn taskojn kaj la kontokalkuladon. En [[1673]] li fondis la t.n. ~~„Abendmusiken“~~''Abendmusiken'' [(verspermuzikadoj]), serio de adventaj sakralaj [[koncerto]]j, kiuj konatigis kaj famigis lin kiel komponisto kaj [[Virtuozo\|virtuoza]] orgenisto. En [[1705]] [[Johann Sebastian Bach]] transpasis 300 km piede, por aŭskulti sian muzikan modelulon Buxtehude, kaj supozeble li sekvis instruon ĉe li. La stacio en Lübeck valoris tiom por Bach, ke li plilongigis tiun ĉi „klerigan libertempon“ propraaŭtoritate. Linio 13: Dieterich Buxtehude estas la plej grava reprezentanto de la [[nordgermana orgenskolo]]. Sufiĉe konata lernanto lia estas [[Nicolaus Bruhns]]. Buxtehude estis entombigita en la preĝejo ''St.Marien'' en Lübeck proksime de la t.n. ~~„Totentanzorgel“~~''Totentanzorgel'' [(mortodanca orgeno]). Je lia 250-a mortotago en [[1957]] oni fiksis novan memorafiŝon al lia tombo. [[Image:Buxtehude-145-intro.gif\|500px\|right\|Preludo F maĵoro BuxWV 145]] Linio 22: Kiel eklezia muziko li komponis multajn verkojn por [[orgeno]], kelkaj el ili estas laŭkaraktere ne [[liturgio\|liturgiaj]], sed koncertaj, aliaj taŭgas kiel antaŭ- aŭ postludo je la [[diservo]] samkiel por [[koncerto\|koncerta]] prezentado. Plejparte la ĥoralmuzikigoj de Buxtehude por orgeno estas kategoriebla laŭ une el tri tipoj: ĥoralpreludoj, ĥoralfantazioj kaj ĥoralvariacioj. La ĥoralpreludoj kutime estas kvarvoĉaj [[kanto firma\|kantofirmaj]] komponaĵoj; la melodio aperas en ornamita versio, dum kiam la tri malsupraj voĉoj formas kontrapunkton, kiu (ne nepre necese) imitas la ĥoralliniojn. La plimulto de la ĥoralmuzikigoj de Buxtehude sekvas tiun formmodelon. Jen ekzemplo el la ĥoralo "''Ein feste Burg ist unser Gott''", BuxWV 184: [[Image:Buxtehude-chorale-ein-feste.png\|center\|thumb\|right\|800px\|Komencaj taktoj de ''Ein feste Burg ist unser Gott'' BuxWV 184. La ornamita ĥoralmelodio en la supra voĉo estas bluigita, la originala aparte estas videblaj. Notu la imitajn linioj en taktoj 6-8 kaj 13-15.]] Pli ampleksa ol la verkoj por orgeno estas la voĉkanta verkaro de Buxtehude. [[oratorio\|oratoriecaj]] ~~„Abendmusiken“~~''Abendmusiken'', kun kiuj komencas la historio de la sakralaj koncertoj en Germanio, kaj [[kantato]]j, kiuj laŭ kutimo de la tiama epoko pli bone taŭgas por diservoj, difinas tiun ĉi parton de lia kreado. Je liaj kantatoj okulfrapas, ke Buxtehude malofte utiligas bibliajn tekstojn, sed preferas poeziaĵojn. Buxtehude klopodas prezenti la enhavon de teksto rilate al la propra persono mem. Tio estas unu ebleco muzike esprimi la [[pietismo]]n. La verkoj de Dietrich Buxtehude estas katalogitaj en la [[Buxtehude-Werke-Verzeichnis]] (BuxWV). [[Image:Membra_Jesu_nostri_-_Ad_pedes_-_Bass.jpg\|thumb\|500px\|Basario el "''Membra Jesu nostri''"]] Voĉkantaj verkoj: Pli ol 100 [[kantato]]j kaj [[sakrala konĉerto\|sakralaj konĉertoj]] Pasionciklo „''[[Membra Jesu nostri]]“'' unu [[Missa brevis]] (BuxWV 114) kelkaj [[oratorio]]j (plejparte ne konservitaj) Linio 40: ĉ. 50 [[ĥoralo\|ĥoralaĵoj]] Verkoj por [[klaviceno]]: ĉ. 20 [[~~Suite (Musik)\|Suiten~~suito]] *ses [[~~variacio(Musik)~~Variacio\|variaciaj verkoj]] [[Triosonato]]j

Dietrich Buxtehude: Malsamoj inter versioj