Dizelmotoro: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
provizore finita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Dieselmotor_vs.jpg|thumb|right|250px|Unua generacio fiksloka unucilindra dizelmotoro ([[MAN AG|MAN]], [[Augsburg]], [[1906]], 12 ĉp)]]
'''Dizelmotoro''' estas [[eksplodmotoro]] kun interna brulado, en kiu la kunpremita aero varmegiĝas tiel, ke la injektita fuelo brulas mem. La forbrulantaj kaj etendiĝantaj gasoj movas la [[piŝto]]jn, dumtempoedumtempe la kemia energio de de la fuelo transformiĝas la mekanika energio, kiu uzeblas por pelado de diversaj veturiloj (de aŭtomobiloj ĝis ŝipoj) kaj eĉ de [[generatoro]].
 
La dizelmotoro ne havas [[bruliga sparkilo|bruligan sparkilo]]n – male al la aliaj eksplodmotoroj, ĉe kiuj elektra fajrero ekbruligas la kunpremitan miksaĵon de la aero kaj fuelo -sed [[ardiga sparkilo|ardigan sparkilon]] . Oni nomas nomas la dizelmotoron ankaŭ kunprem-brula motoro.
 
La kunpreman membrulon menciis unuafoje la franca fizikisto [[Sadi Carnot]] en
1824. La germana inĝeniero [[Rudolf Diesel]] volis perfektigi la ĝistiamajn motorojn, tiel estiĝis la dizelmotoro post kelkjara eksperimenta laboro. Diesel petis kaj ricevis en 1892 kaj 1893 patentojn je liaj inventaĵoj.
 
Li skizis en la patenta priskribo motoron, en kiu oni kunpremas la aeron je 34,5 baro kaj temperatuiro de 540 °C kaj tiam oni aldonas la diserigitan fuelon en la brulejon, kiam la piŝto moviĝas suben.
 
La dizelmotoro estis tre efika en sia tempo, sed ne disvastiĝis, ĉar Diesel pretendis – ĝis sia morto en 1913 -, ke la motoroj produktitaj post lia patento, funkciu en konstanta brula premo. Pro tiu limigo, la motoroj devis funkcii je malgranda rivolunombro, kiu malfruigis ties pluevoluigojn. La unuaj dizelmotoroj estis tiel grandaj kaj pezaj – kompare al al povumo - ke oni uzis ilin senescepte en lokligitaj centraloj.
Linio 17 ⟶ 18:
 
Oni ellaboris metodojn por limigi la fulgoellason nur komence de la 2000-aj jaroj.
 
Rimarkinde estas ke la unuaj dizelmotoroj funkciis per nuksoleo anstataŭ dizelojlo kiel brulaĵo.
 
==vidu ankaŭ==