Esperanto-movado: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Distingo de movado kaj komunumo
Linio 1:
La '''Esperanto-movado''' estas [[:eo:Kategorio:Movadoj|movado]] por disvastigi [[Esperanto|Esperanton]]n ĉirkaŭen la tuta mondo. La tradicia celo estas la [[fina venko]], do la stato, ke ĉiu homo parolu Esperanton kiel sian duan lingvon por povi interkompreniĝi kun ĉiu alia. Estas multaj diversaj kialoj, pro kiuj oni provas disvastigi ĝin. Kelkaj faras tion, ĉar ili volas [[monda pacoPacismo|mondan pacon]], aliaj simple volas komunikiĝikomuniki kun homoj tra la tuta mondo, aliajpliaj por organizi mondskale la [[laborista movado|laboristan lukton]] kaj aliajiuj faras ĝin batalante por [[Lingva demokratio|lingva egaleco]]. Kelkaj antaŭ subtenas la disvastigon de Esperanto pro la ŝparado rilate al fremdlingva lernado, tradukado ks.
 
== Movado kaj komunumo ==
En la Esperanto-movado troviĝas mondskalaj [[Esperanto-asocio|asocioj]] kiaj [[Universala Esperanto-Asocio|UEA]], [[Tutmonda Esperantista Junulara Organizo|TEJO]], [[Sennacieca Asocio Tutmonda|SAT]], [[ILEI|ILEI]] kaj aliaj iniciatoj kiaj la Esperanta Civito [[Civito de Esperantio]] inspirita de la [[Raŭmismo]]. <br>
 
Tradicie en la Esperanto-asocioj per la nomo 'Esperanto-movado' oni nomas ĉion, kio rilatas al Esperanto. Ekde la sepdekaj jaroj de la 20a jarcento sociologoj pli kaj pli atentigas, ke la aktuala Esperanto-fenomeno ne plu estas "movado" en la kutima senco; ĝi ne plu havas ĉefan karakteron kompareblan kun ekzemple la pac-movado aŭ la feminisma movado, kie la antaŭenigo de la celo estas la ĉefa okupo de la partoprenantaj homoj.
Utilaj Esperanto-servoj estas [[Esperanto korespondservo]] kaj [[Pasporta Servo]], monda peresperanta gastiga servo.
 
El la origina 'Esperanto-movado' por disvastigi Esperanton fariĝis en la daŭro de la jardekoj '[[Esperanto-komunumo]]', kiu ĉefe aplikas Esperanton. Multaj komunumanoj ne plu okupiĝas pri la disvastigo de Esperanto, sed nur uzas la lingvon en diversa maniero. Sekve multaj homoj hodiaŭ ŝatas distingon inter 'movado' (do la Esperanto-organizoj kun la klopodado disvastigi Esperanton) kaj 'komunumo' (la Esperanto-parolantoj, la renkontiĝoj, la [[eldonejo]]j, la [[Esperanto-muziko|muzika kulturo]], [[Pasporta Servo]], Vikipedio ktp.).
Ĉirkaŭ la Esperanto-movado ekzistas diversaj [[interlingvistikaj instancoj]] kiaj [[Centro por Esploro kaj Dokumentado pri la Monda Lingvo-Problemo]] (CED).
 
Lige al tiu enkonduko de la nocio 'komunumo' multaj homoj ankaŭ transiris de la nocio '[[Esperantisto]]' al 'Esperanto-parolanto'.
En la Esperanto-movado ankaŭ ekzistas [[Esperanto-entrepreno|entreprenoj]] diverscelaj :
 
*[[Esperanto-eldonejo|Eldonistoj]]
La fakta ŝanĝiĝo de movado al komunumo estas konstatebla ankaŭ en la karaktero de la kunvenoj: Antaŭ kelkaj jardekoj temis ĉefe pri 'Esperanto-kongresoj', en kiuj oni traktis kaj plu traktas la disvastigon de la lingvo. Hodiaŭ ekzistas pli kaj pli da '[[Esperanto-renkontiĝo]]j', en kiuj la disvastigo de la lingvo apenaŭ plu ludas rolon; temas pri aplikado de la lingvo en prelegoj, kursoj, promenoj, teatraĵoj, koncertoj, ekskursoj ktp.
*[[Esperanto-turismo|Turismagentejoj]] : [[Esperantotur]]
 
*[[LF-koop]]
=== Aspektoj de movado kaj komunumo en unu sama agado ===
*[[Apsike 1997]]
 
En multaj Esperanto-agadoj miksiĝas aspektoj de movado kaj komunumo: En renkontiĝo la Esperanto-kursoj, la gazetara laboro kaj ofte kelkaj prelegoj apartenas pli al la movado, dum la resto de la aktivecoj kutime ne. Simile ĉe Vikipedio oni povas kreskigi ĝin por doni enciklopedion al la lingva komunumo - aŭ por povi uzi la nombron de artikoloj en la informado pri Esperanto kaj por montri la ligon al esperantlingvaj artikoloj en alilingvaj vikipedioj.
 
== Movadaj asocioj ==
 
En la Esperanto-movado troviĝas mondskalaj [[Esperanto-asocio|asocioj]] kiaj [[Universala Esperanto-Asocio|UEA]], [[Tutmonda Esperantista Junulara Organizo|TEJO]], [[Sennacieca Asocio Tutmonda|SAT]], [[ILEI|ILEI]] kaj aliaj iniciatoj kiaj la Esperanta Civito [[Civito de Esperantio]] inspirita de la [[Raŭmismo]]. <br>
 
<!-- Utilaj Esperanto-servoj estas [[Esperanto korespondservo]] kaj [[Pasporta Servo]], monda peresperanta gastiga servo. -->
== Movadaj institucioj ==
 
Ĉirkaŭ la Esperanto-movado ekzistas diversaj [[interlingvistikaj instancoj]] kiaj [[Centro por Esploro kaj Dokumentado pri la Monda Lingvo-Problemo]] (CED).
 
==Vidu ankaŭ:==