Henryk Mandelbaum: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e aktualigo
Neniu resumo de redakto
Linio 4:
Henryk Mandelbaum estis [[Pollando|pola]] [[judo]], kiu en aĝo de 21 jaroj estis arestita. Li eskapis el la ''Geto Sosnowiec'', oni perfidis lin kaj li estis enliverita la [[22-an de aprilo]] [[1944]] en [[Birkenau]].
 
Mandelbaum devis labori en la kremaoriokrematorio, oni devigis lin porti kadavrojn en la krematorion aŭ en la forbruligaj kavoj. Li devis ankazx traserĉi la korpajn aperturojn de la kadavroj por valoraĵoj, elpreni ordentojn, estiĝintan homan grason kolekti en la bruligejo kaj reverŝi ĝin.
 
Li patroprenis en ribelo la 7-an de oktobro 1944, kiu estis subpremita. LALa nazioj murdis 451 kaptitojn.
 
Li sukcesis en janurao de 1945 eskapi el la mortomarŝo. Li kaŝis sin en civila vesto en kamparana kort dum tri semajnoj. Post liberigo de Aŭŝvico, li anoncis sin kiel okulatestanto ĉe veresplora komitato.
 
Mandelbaum vivis ĝis sia morto en Pollando. Li neniam permesis forigi la tuatuitantatuitan numeron ''181 970'' desur lilia suba maldekstra brako. Kiel okulatestanto, Mandelbaum veturis al la iamaj koncentrejoj, neniigejoj kaj al Germanio, por sciigi pri siaj travivaĵoj: „Oni devas do scii, kiom longe estis la homoj en la gaskameroj. Oni devas scii, kiom longe oni brulis en la forno“.
 
== Literaturo ==