Matero: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: jv:Matera
e polurado
Linio 1:
'''Matera''' estas [[urbo]] en la suda [[Italio]] regiono [[Basilikato|Basilicata]] kaj centro de la [[Provinco Matera|samnoma provinco]].
 
==Situo kaj priskribo==
<!-- La urbo estas sidejo de [[ĉefepiskopo]]: mi dubas tiun RK.-->
Vidindaĵo estas ''Sassi di Matera'', kiu etas la malnova urboparto de Matera sur la krutaj rokaĵoj de la rivera valo de Gravina. Tiu parto estas deklarita [[monda kulturheredaĵo]] fare de [[UNESCO]]. La mezepokaj kronikistoj nomumis ĝin „Spegulo de la frunta ĉielo“, [[Carlo Levi]] komparas ĝin male al funelforma infero de [[Dante]]. Grava vidindaĵo estas inter alie la t.n. [[roka kirko]] ''San Pietro Barisano'', ''Torre Metellana'', la kirkoe ''San Antonio Abate'', la klostro ''Madonna della Virtù'' (la [[10-a jarcento]]) kaj ''San Nicola dei Greci'', la [[kripto]] de ''Madonna degli Angioli'', la kirko ''San Pietro Caveoso'', la rokaj kirkoj ''Santa Maria de Idris'' kaj ''San Giovanni'' same kiel ''Cappuccino Vecchio'' kaj ''Cappuccino Nuovo''.
<!-- Mi tradukos pli poste, mi laciĝis spirite RK
==Historio==
 
La areo estis jam loĝata en la [[juna ŝtonepoko]]. La areo senhomiĝis post atako de la [[saracenoj]] en 938. Ĝi venis en [[1043]] sub [[normanoj|normanan]] regadon, iĝis reĝa sidejo kaj akiris riĉecon. Tiu floruma epoko daŭris
 
dum setzte sich unter den anschließenden Regimentern der [[Staufer]] und [[Anjou]] fort. Danach wurde Matera mehrere Jahrhunderte von lokalen Adeligen beherrscht, wobei es zu Rivalitäten, Machtkämpfen und Revolten kam; so wurde [[1514]] der [[Neapel|neapolitanische]] Graf [[Giancarlo Tramontano]] bei einem Aufstand der Materaner getötet.
 
Während Matera bis [[1663]] zu [[Apulien]] bzw. der Küstenstadt [[Otranto]] gehörte, wurde es anschließend zu Lukanien bzw. der [[Basilicata]] gerechnet, wurde [[1806]] deren Hauptstadt, bis es nach einer Verwaltungsreform zur Hauptstadt der gleichnamigen Provinz wurde, die etwa die Hälfte der Basilicata umfasst. Mitte des 20. Jahrhunderts galt es als Kulturschande, dass in Italien Menschen immer noch in [[Höhle]]n lebten; [[Carlo Levi]]s Erinnerungsbuch ''Christus kam nur bis Eboli'' ([[1944]]) und der gleichnamige Film von [[Francesco Rosi]] ([[1978]]) machten die katastrophalen hygienischen Zustände weltbekannt. So wurden die Bewohner in den [[1950er]] und [[1960er]] Jahren in neugebaute Wohnblöcke umgesiedelt. Die ehemalige Handelsstadt und Lokalmetropole wurde durch die Industrialisierung des Basentotales zur (kleineren) Industriestadt. Da die Sassi heute eine Museumsstadt bilden, gewinnt auch der Tourismus zunehmend an Bedeutung.
 
-->
 
==Matera en filmo==
 
[[Pier Paolo Pasolini]] reĝisoris tie la filmon [[Naskiĝo de Kristo]], [[Mel Gibson]] la krucuman parton de la filmo [[Pasiono]] sur la monteto kontraŭsituanta al la Matera-a raveno.
 
{{Italia komunumo
Linio 51 ⟶ 32:
| mapamplekso = 300
}}
'''Matera''' estas [[urbo]] en la suda [[Italio]] regiono [[Basilikato|Basilicata]] kaj centro de la [[Provinco Matera|samnoma provinco]].
 
==Situo kaj priskribo==
[[Kategorio:Urboj de Italio]]
<!-- La urbo estas sidejo de [[ĉefepiskopo]]: mi dubas tiun RK.-->
[[Kategorio:Komunumoj de Italio]]
Vidindaĵo estas ''Sassi di Matera'', kiu etas la malnova urboparto de Matera sur la krutaj rokaĵoj de la rivera valo de Gravina. Tiu parto estas deklarita [[monda kulturheredaĵo]] fare de [[UNESCO]]. La mezepokaj kronikistoj nomumis ĝin „Spegulo de la frunta ĉielo“, [[Carlo Levi]] komparas ĝin male al funelforma infero de [[Dante]]. Grava vidindaĵo estas inter alie la t.n. [[roka kirko]] ''San Pietro Barisano'', ''Torre Metellana'', la kirkoe ''San Antonio Abate'', la klostro ''Madonna della Virtù'' (la [[10-a jarcento]]) kaj ''San Nicola dei Greci'', la [[kripto]] de ''Madonna degli Angioli'', la kirko ''San Pietro Caveoso'', la rokaj kirkoj ''Santa Maria de Idris'' kaj ''San Giovanni'' same kiel ''Cappuccino Vecchio'' kaj ''Cappuccino Nuovo''.
[[Kategorio:Komunumoj de Basilikato]]
<!-- Mi tradukos pli poste, mi laciĝis spirite RK
[[Kategorio:Komunumoj de Provinco Matera]]
==Historio==
 
La areo estis jam loĝata en la [[juna ŝtonepoko]]. La areo senhomiĝis post atako de la [[saracenoj]] en 938. Ĝi venis en [[1043]] sub [[normanoj|normanan]] regadon, iĝis reĝa sidejo kaj akiris riĉecon. Tiu floruma epoko daŭris
 
dum setzte sich unter den anschließenden Regimentern der [[Staufer]] und [[Anjou]] fort. Danach wurde Matera mehrere Jahrhunderte von lokalen Adeligen beherrscht, wobei es zu Rivalitäten, Machtkämpfen und Revolten kam; so wurde [[1514]] der [[Neapel|neapolitanische]] Graf [[Giancarlo Tramontano]] bei einem Aufstand der Materaner getötet.
 
Während Matera bis [[1663]] zu [[Apulien]] bzw. der Küstenstadt [[Otranto]] gehörte, wurde es anschließend zu Lukanien bzw. der [[Basilicata]] gerechnet, wurde [[1806]] deren Hauptstadt, bis es nach einer Verwaltungsreform zur Hauptstadt der gleichnamigen Provinz wurde, die etwa die Hälfte der Basilicata umfasst. Mitte des 20. Jahrhunderts galt es als Kulturschande, dass in Italien Menschen immer noch in [[Höhle]]n lebten; [[Carlo Levi]]s Erinnerungsbuch ''Christus kam nur bis Eboli'' ([[1944]]) und der gleichnamige Film von [[Francesco Rosi]] ([[1978]]) machten die katastrophalen hygienischen Zustände weltbekannt. So wurden die Bewohner in den [[1950er]] und [[1960er]] Jahren in neugebaute Wohnblöcke umgesiedelt. Die ehemalige Handelsstadt und Lokalmetropole wurde durch die Industrialisierung des Basentotales zur (kleineren) Industriestadt. Da die Sassi heute eine Museumsstadt bilden, gewinnt auch der Tourismus zunehmend an Bedeutung.
 
-->
 
==Matera en filmo==
 
[[Pier Paolo Pasolini]] reĝisoris tie la filmon [[Naskiĝo de Kristo]], [[Mel Gibson]] la krucuman parton de la filmo [[Pasiono]] sur la monteto kontraŭsituanta al la Matera-a raveno.
 
==Eksteraj ligoj==
Linio 67 ⟶ 62:
Dosiero:MateraSassi.jpg|<!-- thumb|left|180px|Strata angulo en la antikva _Sassi_ _di_ _Matera_ kiel ĝi (aspektas, aspektoj, rigardas) hodiaŭ. -->
</gallery>
<br clear=all>
{{Commons|Matera}}
<br clear=all>
{{Aldonaj bildoj}}
<br clear=all>
{{Commons|Category:Matera}}
 
 
[[Kategorio:Urboj de Italio]]
[[Kategorio:Komunumoj de Italio]]
[[Kategorio:Komunumoj de Basilikato]]
[[Kategorio:Komunumoj de Provinco Matera]]
 
[[ar:ماتيرا]]