Vikipedio

Suvereneco: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 8:
Post du jarcentoj, en [[1762]] [[Rousseau]] reuzas la ideon de Suvereneco, sed laŭ esenca ŝanĝo. La suvereno estas nun la kolektivaĵo aŭ popolo, kaj tiu naskas la povon malproprigante siajn rajtojn favore de la aŭtoritato. Ĉiu civitano estas suvereno kaj subulo samtempe, ĉar ĝi kontribuas tiom al kreo de aŭtoritato kaj al formo parton de ĝi, kiom per sia propra volo naskis tiun, kaj aliflanke estas subulo de tiu sama aŭtoritato, ĉar ĝi memdevigas sin obei ĝin.
 
Tiele, laŭ Rousseau, ĉiu estus liberaj kaj egalaj, ĉar neniu obeus aŭ estus ordonita de specifa individuo, sed estus nepreciza subjekto, kio estos la ĝenerala volo. La ĝenerala volo havas la suverenan povon, tio estas, tiu kiu indikas tion ĝustan kaj veran, kaj minoritatoj devus akcepti konsente kun tio dirita de la kolektiva volo. Tiu rusoeca koncepto, kiu parte kaŭzis la [[Franca revolucio|francan revolucion]] kaj influis en la apero de la [[moderna demokratio]], permesis multnombrajn misuzojn, ĉar nome de la "ĝenerala volo" aŭ popolo, oni murdis kaj detruis sendiskrimine. Ĝi generis neresponsajn agadojn kaj permesis perforton kontraŭ la rajtoj de minoritatoj.
<!--Así, según Rousseau, todos serían libres e iguales, puesto que nadie obedecería o sería mandado por un individuo en específico, sino que sería un sujeto indeterminado, que sería la voluntad general. La voluntad general tiene el poder soberano, es decir, aquella que señala lo correcto y verdadero, y aquellas minorías deberían acatar en conformidad de lo que dice la voluntad colectiva. Esta concepción russoniana que si bien en parte dio origen a la [[revolución francesa]] e influyó en la aparición de la [[democracia moderna]], dio paso a múltiples abusos, porque en nombre de la voluntad "general" o pueblo, se asesinó y destruyó indiscriminadamente. Generó actitudes irresponsables y permitió el atropello a los derechos de las minorías.
 
Kontraŭ tio la [[abato Sieyès]] postulas, ke la Suvereneco estu enradikigita en la nacio kaj ne en la popolo, por ke la aŭtoritato ne agu sole atentante la majoritatan cirkonstancan senton de popolo, kio povus esti objekto de influoj aŭ malartikigitaj pasioj, sed kio krome atentu la historian kaj kulturan heredaĵon de tiu [[nacio]], kaj la valorojn kaj principojn laŭ kiu tiu estis fondita. Krome la koncepto de nacio enhavas la tutan loĝantaron de teritorio, sen ekskludoj aŭ diskriminacioj. La abato Sieyès indikas, ke la parlamentanoj estas reprezentantoj kaj ne mandatitoj, ĉar tiuj ĝuas propran aŭtonomion post kiam ili estis elektitaj, kaj plenumos siajn postenojn laŭ kvoto de respondeco kaj objektiveco dum leĝodonado, male la mandatitoj devas plenumi kion sia mandatanto indikas, tiukaze, la popolo.
Frente a esto surge el [[abate Sieyés]] que postula que la Suvereneco está radicada en la nación y nó en el pueblo, queriendo con ello que la autoridad no obrara solamente tomando en cuenta el sentimiento mayoritario coyuntural de un pueblo, que podía ser objeto de influencias o pasiones desarticuladoras, sino que además tuviera en cuenta el legado histórico y cultural de esa [[nación]], y de los valores y principios bajo los cuales se había fundado. Además el concepto de nación contempla a todos los habitantes de un territorio, sin exclusiones ni discriminaciones. Abate Sieyes indica que los parlamentarios son representantes y no mandatarios, puesto que éstos gozan de autonomía propia una vez que ya han sido electos, y ejercerán sus cargos mediando una cuota de responsabilidad y objetividad al momento de legislar, en cambio los mandatarios deben realizar lo que su mandante le indica, en este caso, el pueblo.
 
AsíTiele, de [[Rousseau]] nacenaskiĝas ella conceptokoncepto de [[soberaníapopola popularSuverenecosuvereneco]], mientras quedum de la [[AbateAbato Sieyés]] eltiu de [[soberaníanacia nacionalSuverenecosuvereneco]]. AmbosAmbaŭ conceptoskonceptoj se dan indistintamenteekzistas en constitucionesmodernaj modernaskonstitucioj, aunquekvankam después depost la [[SegundaDua Guerra MundialMondmilito]] harevenis retomadoforte conla fuerzakoncepto elde conceptopopola desuvereneco soberaníakiu popularaperas quekiel sepli miraproksima comoal másla cercano al pueblopopolo, elkiu cualoni se suponesupozas, queke actualmenteaktuale tieneposedas unian gradogradon de culturacivitan cívicakulturon ykaj moderaciónmoderecon muchomulte máspli altoaltan queol endum ella tiempotempo de la [[tomakapto de la BastillaBastiljo]] en [[1789]].
 
TambiénKrome la palabravorto ''Suvereneco'' sekonceptiĝas conceptualizakiel como el derechorajto de unapolitika institucióninstitucio políticaje deplenumi ejercer susian [[poderpovo]]n. Tradicionalmente se haTradicie consideradooni quekonsiderism treske sonestas lostri elementoselementoj de la soberaníasuvereneco: [[territorioteritorio]], [[pueblopopolo]] ykaj [[poderpovo]].
 
En elĈe [[derechointernacia internacionaljuro]], la Suvereneco esestas unŝolosila concepto clavekoncepto, referidorilate alla derechorajton de un [[estadoŝtato]] paraje ejercerplenumi sussiajn poderespovojn.
 
==AntecedentesAntaŭaĵoj==
Konsiderinte la civilan korpon kiel politike organizita korpo, kun propra vivo kaj komunaj necesoj, oni kliŝis la terminon "nacia suvereneco" en la [[Franca Revolucio]] senigante la individuon de la individua kapablo decidi kaj portante ĝin al la nacia korpo. Tiu estas la tezo defendita en la artikolo 3a de la franca Deklaro de rajtoj kiam tiu precizigas, ke "ĉiu suvereneco sidas esence en la nacio". Tiele la nacia suvereneco estus konceptita kiel nedividebla kaj neforprenebla, kio ne estas konfuzebla kun la individuoj kiuj formas ĝin.
 
Formante tiel la koncepton, la individuo estas parto de la nacio, sed tiu estas tuto kio ne reprezentas ĝin rekte. Ne oni povas do kompreni la [[Balotrajto|universalan balotrajton]] egale por ĉiuj kaj kun decidopovo. La individuoj ne havas rajtojn, sed plenumas funkciojn, kaj tiuj funkcioj estos rezervitaj por tiuj kiuj havu sufiĉan dignon, ĝenerale unuigita al la persona riĉo. Tiele aperas la [[laŭriĉa balotrajto]]. Por havigi tiun teorion oni fabrikis kompleksajn tezojn pri la kondiĉo de la Nacio kiel estaĵo supera al la individuo.
Al tomar el cuerpo civil como un cuerpo político organizado, con vida propia y necesidades comunes, se acuña el término soberanía nacional Suverenecoen la [[Revolución francesa]] desgajando al individuo de la capacidad individual de decisión y portándolo al cuerpo nacional. Esta es la tesis mantenida por el artículo 3 de la Declaración de derechos francesa al determinar que "toda Suvereneco reside esencialmente en la nación". Así la soberanía nacional se concebirá como una indivisible e inalienable, que no puede confundirse con los individuos que la conforman.
 
==Diferencoj inter nacia suvereneco kaj popola suvereneco==
Al conformar así el concepto, el individuo es parte de la nación, pero ésta es un todo que no le representa directamente. No será pues posible entender el [[sufragio|sufragio universal]] igual para todos y con poder de decisión. Los individuos no tienen derechos, sino que cumplen funciones, y esas funciones serán reservadas para quienes reúnan la dignidad suficiente, generalmente unida a la riqueza personal. Aparece así el [[sufragio censitario]].
La termino ''popola suvereneco'' estis kliŝita kontraŭ la tezo de la nacia suvereneco. La Francia Konstitucio de 1793 estis la dua leĝa teksto kiu aertis, ke "la Suvereneco sidas en la popolo ...". [[Jean Jacques Rousseau]], en ''La socia kontrakto'', atribuas al ĉiu membro de la [[Ŝtato]] egalan parton al tiu nomata "Suverena Aŭtoritato". Por Jean Jacques Rousseau la suvereno estas la popolo, kaj tiu elmerĝas el la socia kontrakto, kaj kiel korpo dekretas la ĝeneralan volon manifestita en la leĝo.
Para mantener esta teoría se elaborarón complejas tesis sobre la condición de la Nación como entidad superior al individuo.
 
<!--De acuerdo con las diversas [[tesis]] mantenidas hasta la fecha, se puede definir como "que la residencia legal y efectiva del poder de mando de un conjunto social se encuentra y se ejerce en y por la universalidad de los ciudadanos", y particularmente en los Estados democráticos. Así el [[sufragio universal]] se convierte en un derecho fundamental y la condición ciudadana es igual para todos con independencia de cualquier otra consideración, salvo las limitaciones de edad o juicio.▼
==Diferencias entre soberanía nacional y popularSuvereneco==
El término ''soberanía popular'' se acuñó frente a la tesis de la soberanía nacional. La Constitución Francesa de 1793 fue el segundo texto legal que estableció que "la Suvereneco reside en el pueblo ...". [[Jean Jacques Rousseau]], en El contrato social, atribuye a cada miembro del [[Estado]] una parte igual de la que denomina la "[[Autoridad soberana]]" en este propuso una tesis sobre la Suvereneco basada en la voluntad general. Para Jean Jacques Rousseau el soberano es el pueblo, y este emerge del pacto social, y como cuerpo decreta la voluntad general manifiestada en la ley.
 
▲De acuerdo con las diversas [[tesis]] mantenidas hasta la fecha, se puede definir como "que la residencia legal y efectiva del poder de mando de un conjunto social se encuentra y se ejerce en y por la universalidad de los ciudadanos", y particularmente en los Estados democráticos. Así el [[sufragio universal]] se convierte en un derecho fundamental y la condición ciudadana es igual para todos con independencia de cualquier otra consideración, salvo las limitaciones de edad o juicio.
 
La [[Constitución Española de 1978]] reconoce que "la soberanía nacional Suverenecoreside en el pueblo, del que emanan todos los poderes del Estado".
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Suvereneco"