Brita Somalio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Tonyo (diskuto | kontribuoj) e Alidirektigis al Somalilando |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:LocationSomaliland3.png|thumb|right|250px|Situo de Brita Somalio]]
#ALIDIREKTU [[Somalilando]]▼
[[Dosiero:Flag of British Somaliland (1950-60).png|thumb|right|250px|Flago de Brita Somalio]]
[[Dosiero:British Somaliland 1950-1960 COA.gif|thumb|right|250px|Blazono de Brita Somalio]]
'''Brita Somalio''', '''Brita Somallando''' aŭ [[Brita Somalilando]] estis [[Brita Imperio|brita]] [[protektorato]] en la norda parto de la [[Korno de Afriko]]. La protektorato enhavis plej parton de kio oni identigas kiel [[Maĥiro]], [[Puntlando]], kaj [[Somalilando]]. Dum plej parto de isa ekzisto, Brita Somalio estis bordita de [[Ĝibutio|Franca Somalilando]], [[Etiopio]], kaj [[Italia Somalio]]. El 1940 al 1941, Brita Somalio estis okupita de [[Itala reĝlando|italoj]] kaj formis parton de [[Italia Orientafriko]].
Brita Somalio okupis areon kiu estos poste la norda parto de [[Somalio|Somalia Respubliko]] kaj kio nuntempe estas la neagnoskata [[Somalilando|Respubliko de Somalilando]].
==Egiptanoj foriras kaj britoj eniras==
[[Egiptio]] hegemoniis en la areo en la [[1870-aj jaroj]], sed retiriĝis en 1884. Tiu sama jaro Britio starigis sian [[protektorato]]n. La britoj militdefendis la protektoraton el [[Kolonio de Adeno|Adeno]] kaj administris ĝin el [[Brita Hindio]]. Administrado el Hindio finis en 1898. Brita Somalio estis tiam administrita de la [[Komunuma Oficejo]] ĝis 1905 kaj poste de la [[Kolonia Oficejo]].
Ĝenerale, la britoj ne havis multan intereson en sia somalia protektorato kiu estis nomita "Adena viandejo" el kie oni havigis viandon por la Britindia outpost de la [[Kolonio de Adeno|Adeno]].
=="Mad Mullah"==
El 1899, la britoj estis devigataj elspezi konsiderindan barakton kiam la rezista movado de [[Sajido]] [[Mohammed Abdullah Hassan]] starigis kontraŭ ilia regado. La britoj nomis Hassan la "[[Mad Mullah]]". Okazis kvar ekspedicioj kontraŭ Hassan antaŭ la [[Unua Mondmilito]]. <ref>Vidu kronologion ĉe fino de artikolo [[Sultanato de Mohamod Ali Shire]].</ref>
En 1914, la britoj kreis la ''Somaliland Camel Corps'', trupon kiu helpis kontroli ordon en Brita Somalio.
La rezisto de Hassan finfine ĉesis post la fino de la [[Unua Mondmilito]]. En 1920, la britoj lanĉis sian [[konflikto de 1920 inter britaj fortoj kaj somalilandaj derviĉoj|kvinan (kaj finan) ekspedicion]] kontraŭ Hassan. Ili uzis la tiamjan novajn teknologiojn de milita aviadado por la uua fojo en teroj de [[Orienta Afriko]]. En 1920, la rezista movado de Hassan finis.
==Italia okupado==
Aŭguste de 1940, dum la [[Orientafrika Kampanjo (Dua Mondmilito)|Orientafrika Kampanjo]] dum la [[Dua Mondmilito]], la brita protektorato estis dum mallonge [[La italia invado de Brita Somalio|okupita de Italio]]. La [[Italia konkero de Brita Somalio]] estis la ununura [[Itala reĝlando|italia]] venko kontraŭ la [[Aliancanoj de la Dua Mondmilito|aliancanoj]] sen helpo de germanaj trupoj en la 2a Mondmilito.
Marte de 1941, Brita Somalilando estis rekaptita de Britio kaj de la ''Commonwealth forces'' dum la "Operation Appearance" (Operaco Apero). La fina restaĵo de [[Italia gerilo en Etiopio|italia gerila movado]] pludaŭris reziston en Brita Somalio ĝis somere de 1942.
==Sendependo==
La protektorato ricevis sendependon kiel '''Ŝtato de Somalilando''' la 26an de junio de 1960. Kelkaj tagojn poste, referendumo indikis akcepton de unuigo kun la administrita de Italio [[Protektorato de Somalio]] (eksa [[Italia Somalio]]). La 1an de julio de 1960, la norda [[Ŝtato de Somalilando]] unuigis kun la suda teritorio por formi [[Somalio|la Somalian Respublikon]].
==Respubliko de Somalilando==
En 1991, post la disiĝo de la centra registaro de la Somalia Respubliko, la iama areo de Brita Somalio deklaris sian sendependon. En majo de 1991 oni proklamis la formon de la "[[Respubliko de Somalilando]]". Tiu Respubliko de Somalilando konsideras sin kiel sukcedanto de la Ŝtato de Somalilando kiu estis mallongege sendependa en 1960.
==Vidu ankaŭ==
*[[Italia Somalio]]
{{Brita Imperio}}
==Referencoj==
<references/>
[[kategorio:Historio de Somalio]]
[[kategorio:Brita Imperio]]
[[ar:الصومال البريطاني]]
[[bg:Британска Сомалия]]
[[ca:Somàlia Britànica]]
[[da:Britisk Somaliland]]
[[de:Britisch-Somaliland]]
[[en:British Somaliland]]
[[es:Somalilandia Británica]]
[[eu:Britaniar Somaliland]]
[[fr:Somalie britannique]]
[[ko:영국령 소말릴란드]]
[[id:Somaliland Britania]]
[[it:Somalia Britannica]]
[[sw:Somalia ya Kiingereza]]
[[nl:Brits Somaliland]]
[[ja:イギリス領ソマリランド]]
[[no:Britisk Somaliland]]
[[nn:Britisk Somaliland]]
[[pl:Somali Brytyjskie]]
[[pt:Somalilândia Britânica]]
[[ro:Somalia Britanică]]
[[ru:Британское Сомали]]
[[fi:Brittiläinen Somalimaa]]
[[sv:Brittiska Somaliland]]
[[zh:英屬索馬利蘭]]
| |||