Historio de baleto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
aktualigis ligilojn
"dum kiam" --> "dum"
Linio 89:
En [[1725]] libro ''La Danca Majstro'' estis publikigita de Pierre Rameau ([[1674]] - [[1748]]), antaŭa danca majstro de la reĝino de [[Hispanio]]. En la libro Rameau formale donas la kvin poziciojn de piedoj unuafoje.
 
Dum ĉi tiu tempo francaj dancoj fokusiĝis je eleganteco kaj italaj dancoj fokusiĝis je la [[akrobatado|akrobateco]]. Ankaŭ, en Francio la dancaj partoj de la ''opéra-ballet'' daŭrigis la rakonton, dum kiam en Italio dancoj estis simple enmetataj por ke la spektantoj ne aŭskultu la kantadon tro longe seninterrompe.
 
Iuj elstaraj malinaj dancistoj de la tempo estis Michel Blondy ([[1677]] - [[1747]]) kaj Claude Balon ([[1676]] - [[1739]]). La familinomo de la lasta eble igis uzon de la termino ''ballon'' por kvalito de saltado. Virinoj estis ankoraŭ en malpli gravaj postenoj ol viroj en baleto en ĉi tiu tempo, ĉar ili startis danci poste kaj devis vesti pezajn kostumojn. Iuj el la elstaraj inaj dancistoj estis Marie-Thérèse de Subligny ([[1666]] - [[1735]]) kaj Françoise Prévost ([[1680]] - [[1741]]); ili iĝis sciatajn kiel franciaj reĝinoj de danco, ĉar ili atingis siajn maksimumajn kapablojn, kaj ili dancis simile al Blondy kaj Balon.
Linio 101:
En [[1738]] Jean-Baptiste Landé fondis la Imperian Baletan Lernejon en [[Sankt-Peterburgo]], [[Rusio]], nun konatan kiel [[Baleta Akademio de Vaganova]]. Ĝi estas monda la dua plej malnova baleta akademio.
 
En [[1739]] Barbara Campanini ([[1721]] - [[1799]]) venis el Italio en [[Parizo]]n kaj iĝis fame konata kiel ''La Barbarina''. Dum kiam La Carmargo povis bonege fari ''[[entrechat-quatre]]'', kio estas salto en kiu la kruroj krucas unu la alian, aŭ batas, dufoje, La Barbarina povis fari ''[[entrechat-huit]]'', kio estas salto kun kvar batoj.
 
Post proksimume [[1735]] en [[Anglio]] ekaperis multe pli granda atento al baleto. Tiam angla danca majstro John Weaver ([[1673]] - [[1760]]) kreis ''[[ballet d'action]]'' ([[baleto de ago]]), kio estas baleto sen parolado. La tuta rakonto estis montrata per danco kaj pantomimo. Lia plej ambicia projekto estis ''La Amoj de Marso kaj Venuso'', en kiu partoprenis Louis Dupré, John Weaver kaj en Anglio la unua baletistino Hester Santlow ([[1690]] - [[1773]]). Kvankam ''La Amoj de Marso kaj Venuso'' estis bone pritaksita, ĝi estis forgesita kaj Weaver ne ricevis agnoskon tiel kiel li meritis. Baleto de ago devus verŝajne morti kun Weaver. Sed italo Gaspero Angiolili ([[1731]] - [[1803]]) kaj [[French-Swiss Jean-Georges Noverre]] ([[1727]] - [[1810]]), nomata kiel la "[[Shakespeare]] de Baleto", kaptis la ideon de la baleto de ago por si.
Linio 153:
En [[1845]] en [[Her Majesty's Theatre]] en [[Londono]] ''Pas de Quatre'' estis dancoordigita de Jules Perrot.
 
Dum kiam la relative nova scipovo de dancado surfingre pliboniĝis, la virinaj dancistoj iĝis pli rimarkeblaj en la romantika epoko. Nur malmultaj viroj estis rimarkindaj en baleto dum ĉi tiu tempo. Iu el la viroj estis Jules Perrot, dancoordiganto de ''Pas de Quatre'', Lucien Petipa ([[1815]] - [[1898]]) kiu scipovis esti virtuoza kunulo, Arthur Saint Léon ([[1821]] - [[1870]]) kiu estis ne nur bonega dancisto sed ankaŭ bonega violonisto.
 
En [[Rusio]] kaj [[Danio]], tamen, viroj pliboniĝis kune kun virinoj, dum kiam baleto en tiuj landoj estis subtenata de la kortumoj. La dano kiu faris iujn el la plej grandajn konsekvencojn sur baleto estis Auguste Bournonville. Post trejnado en Danio kaj Parizo, kaj poste dancado kun la baleto de la Pariza Opero, Bournonville revenis al Danio. Tie en [[1836]] li faris la propran version de ''La Sylphide'', kun nova dancoordigo kaj nova muziko; 16-jaraĝa Lucille Grahn ludis rolon de Sylphide.
 
==== Rusio ====
 
Dum kiam Francio estis sukcesa en frua baleto, aliaj landoj kaj kulturoj baldaŭ adoptis la artan formon, plej rimarkinde [[Rusio]]. Rusio havas agnoskitan tradicion de baleto, kaj [[rusia baleto]] havas grandan gravecon en entuta historio de la lando.
 
Post [[1850]], baleto komencis malgrandiĝi en Parizo. Baleto ankoraŭ estis populara, sed estis konsiderata kiel plejparte montrado kun partopreno de belaj virinoj. En Londono baleto preskaŭ foriris de scenejoj de operaj teatroj, kaj estis plejparte en [[podio]].
Linio 291:
En [[1954]] Joffrey Baleto donas la unua koncerto en la 92-a Strato.
 
Kiam la Baleta Teatro, ekde [[1956]] nomata kiel la Amerika Baleta Teatro (ABT), iĝis pli stabila denove Antony Tudor kaj iuj el la dancistoj revenis al ĝi, sed iuj restis kun la NYCB. De tie la du kompanioj iris je iliaj malsamaj vojoj. La NYCB prezentis tute novajn aĵojn aŭ riparitajn malnovajn aĵojn, dum kiam la ABT prezentis bilancajn kvantojn de klasikaj kaj modernaj baletoj. La ABT uzis famekonatajn nomojn, inter ili Eric Bruhn ([[1928]] - [[1986]]) kaj Rudolf Nurejev, por allogi spektantojn.
 
George Balanchine estas respondeca por la ''korpo de Balanchine'', kio estas tio ke la baletaj dancistoj apektas kiel ege sveltaj. Ĉi tio gvidis al multaj manĝantaj afekcioj de baletistinoj kaj kandidatoj je baletistino. Kontribuo de Balanchine al baleto en Ameriko estis enorma, kiel estas lia influo, kiu daŭras.