Dia providenco: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo: '''Dia Providenco''', aŭ pli simple Providenco (antkvgreke: πρόνοια), estas teologia termino kiu indikas la suverenecon, superigardon aŭ la amplekson de la intervenaj aktivaĵoj...
 
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
== Koncepto pri Dia Providenco en la Biblio==
 
Tiu vorto neniam troviĝas en la Nova Testamento kun la kuranta signifo en la kristana kulturo (nome, kiel prizorgo de Dio por la Siaj). La unuan fojon en kiu rekontiĝas la vorto ''{{karaktero|grc|πρόνοια}}'' okazas en la Agoj 24,2: Ĉar ni ĝuadas grandan trankvilecon per vi, kaj mabonaĵoj estas por ĉi tiu nacio per via antaŭzorgo...”. refencas al romia guberniestro Felikxo kiu ''{{karaktero|grc|διά τής σής προνοίας}}'' (pro lia interveno). Ankaŭ en la [[Malnova Testamento]] ne troviĝas se ne en la greklingva libro Saĝeco, kanona nur por katolikoj kaj kelkaj aliaj kristanaj eklezioj, “... sed ia providenco, ho patro, gvidas ĝin, ĉar vi donas vojojn eĉ en la maro..."(14:3); “Ĉar supozante, ke ili povas tirani sanktan nacion, senleĝaj homoj, malliberuloj de mallumo kaj katenitaj de longa nokto, kuŝis sub siaj tegmentoj, ekzilitoj el la eterna providenco”(17:2) .
 
Sen do uzi la specifan teologian vorton, la [[Malnova Testamento]] konas tamen la fidon je la gvido per kiu Dio protektas sian popolon. Eĉ, ankaŭ la aliaj popoloj povas esti uzataj por la plenumiĝo de Lia decidoj (vidu en Amos 9:7; Jesaja 10:5-10, 45:1; Jeremia 25:9 ktp)
Linio 10:
 
En la [[Nova Testamento]] la penso pri la Dia Providenco konstituas korolarion de la instruo pri la elektiĝo kaj instigo al la konfido je la ĉiela Patro:
{{Biblia loko|Tial mi diras al vi: ne zorgu pri via vivo, kion vi manĝu, aŭ kion vi trinku; nek pri via korpo, nek, kion vi surmetu|Matth|6|25|[[Sankta Mateo]]}}
 
• “Tial{{Biblia mi diras al vi: ne zorgu pri via vivo, kion vi manĝu, aŭ kion vi trinku; nek pri via korpo, nek, kion vi surmetu” ([[Mateo]] 6:25); “Ĉuloko|Ĉu oni ne vendas du paserojn por asaro? tamen unu el ili ne falos teren sen via Patro; sed eĉ la haroj de via kapo estas ĉiuj kalkulitaj. Tial ne timu; vi valoras pli ol multaj paseroj” (Mt paseroj|Matth|10:|29-31).|[[Sankta Mateo]]}}
• “Kaj{{Biblia loko|Kaj ni scias, ke por tiuj, kiuj amas Dion, por tiuj kiuj estas vokataj laŭ Lia intenco, ĉio kunlaboras al bono. Ĉar kiujn li antaŭkonas, tiujn Li antaŭdifinis kiel konformajn al la bildo de Lia filo, por ke ĉi tiu estu la unuenaskita inter multaj fratoj; kaj kiujn Li antaŭdifinis, tiujn Li ankaŭ vokis, tiujn Li antaŭjustigis; kaj kiujn Li justigis, tiujn li ankaŭ gloris” (gloris|Rom|8|28-30|[[Letero al la Romanoj 8:28-30).]]}}
 
La apokalipso de Johano estas tuta himno, kvankam tra fantaziaj imagoj, al la Dia Providenco avantaĝe de la kredantoj je Jesuo.
• “Kaj ni scias, ke por tiuj, kiuj amas Dion, por tiuj kiuj estas vokataj laŭ Lia intenco, ĉio kunlaboras al bono. Ĉar kiujn li antaŭkonas, tiujn Li antaŭdifinis kiel konformajn al la bildo de Lia filo, por ke ĉi tiu estu la unuenaskita inter multaj fratoj; kaj kiujn Li antaŭdifinis, tiujn Li ankaŭ vokis, tiujn Li antaŭjustigis; kaj kiujn Li justigis, tiujn li ankaŭ gloris” (Letero al la Romanoj 8:28-30).
 
• La apokalipso de Johano estas tuta himno, kvankam tra fantaziaj imagoj, al la Dia Providenco avantaĝe de la kredantoj je Jesuo.
 
 
==Dia Providenco en la antikvaj tempoj==
 
Kelkaj komencaj aludoj: Jam Platono en la deka libro de la ''[[Leĝoj]]'' asertas la Dian Providencon. Tio estas konfermita en la [[Dia Civito]] de [[Sankta Aŭgusteno]] kvankam Aŭgusteno bedaŭras ke liaj posteuloj postulas ke la dia providenco ne povas ne esti ago komuna de multaj dioj ĉar ne sufuĉus unusola Dio.
Kelkaj komencaj aludoj:
Jam Platono en la deka libro de la ''[[Leĝoj]]'' asertas la Dian Providencon. Tio estas konfermita en la [[Dia Civito]] de [[Sankta Aŭgusteno]] kvankam Aŭgusteno bedaŭras ke liaj posteuloj postulas ke la dia providenco ne povas ne esti ago komuna de multaj dioj ĉar ne sufuĉus unusola Dio.
 
Aliaj filozofoj...
 
==Koncepto pri Dia Provideco en la historio de Kristanismo==
Linio 41 ⟶ 35:
 
Eĉ Hebreismo, rilate tiun temon, nur nuance malsamas el tiu kristana. Vidu [http://www.myjewishlearning.com/beliefs/Theology/Free_Will/The_Problem/Divine_Providence.shtml]
 
 
==Providenco en la diversaj religioj==
Linio 59 ⟶ 52:
Kiel ofte okazis dum la Kontraŭreformacio, aŭ la katolika reformo, la koncepto pri D.P. akiris gravecon ĝis esti figurigita kiel protagonisto en grandiozaj scenoj kiel en “Triumfo de la Dia Providenco” kiun pentris en 1633-39 Pietro da Cortona en la plafono de la salono de Palaco Barberini en Romo.
 
==Voĉoj helpantajVidu ankaŭ ==
•Dio* [[Dio laŭ kristanismo]]
•Sistema* [[Sistema Teologio]]
•Dio laŭ kristanismo
* [[Religio]]
•Tomaso* [[Tomaso el Akvino]]
•Sistema Teologio
* [[Hans Urs von Balthasar]]
 
== Eksteraj ligojligiloj ==
•Religio
* [http://www.parodos.it/books/religione/lubac.htm ](Henri de Lubac)]
 
* [http://www.bookofconcord.org/smallcatechism.php] Luther's Small Catechism]
•Tomaso el Akvino
 
 
==Eksteraj ligoj==
 
[http://en.wikipedia.org/wiki/Divine_Providence]][ (por bibliografio)
 
[http://www.parodos.it/books/religione/lubac.htm ](Henri de Lubac)
 
[http://it.wikipedia.org/wiki/Hans_Urs_von_Balthasar] Hans urs von Balthasar
 
[http://www.bookofconcord.org/smallcatechism.php] Luther's Small Catechism
 
[[Kategorio:Kristanismo]]
[[Kategorio:Religio]]
[[Kategorio:teologio]]
 
[[cs:Boží prozřetelnost]]
[[da:Forsynet]]