Kiel registrite je 07:46, 16 okt. 2009 redakti Lvh (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 13 554 redaktoj →‎Historio ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 17:16, 16 okt. 2009 redakti malfari Lvh (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 13 554 redaktoj →‎Historio Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 21: ===Historio=== [[Dosiero:Bauhaus-Dessau_Verbindung.JPG\|thumb\|240px\|Bauhaus Dessau - la enirejo kaj liga konstruaĵo]] Jam en [[1919]] [[Bauhaus]] fondiĝis kiel posteulo de la ''Weimarer Kunstschule'' (artlernejo [[Weimar]]) fondita en [[1906]] de la grandduko de Saksujo-Weimar. De [[1919]] ĝis [[1928]] estris ĝin [[Walter Gropius]], posteulo de [[Henry van de Velde]]. Pro ŝanĝiĝo de politikaj fortoj dekstriĝintaj, Baŭhaŭs estis malfondita en [[1925]] pro politika premo. Jam la [[29-an de decembro]] [[1924]] la deklaro pri malfondiĝo estis publikigita en multaj gazetoj. Tamen ĝi vere efikis nur post la fino de kontraktoj, la [[31-an de marto]] [[1925]]. La urbestro de Dessau, Fritz Hesse, kaj ties konsilisto pri kulturo, [[Ludwig Grote]], ebligis la translokigon de la lernejo al Dessau, kie la Baŭhaŭs estis konstruita en la jaroj [[1925]] kaj [[1926]] laŭ planoj de Gropius. La lernejo estis oficiale agnoskita alta lernejo de Anhalt en la jaro [[1926]]. Marte 1925 Gropius ricevis la mendon de la urbo Dessau, septembre 1925 la konstruado ekis, la [[21-an de marto]] [[1926]] tegmentoj estis pretaj kaj la [[4-an de decembro]] 1926 okazis la oficiala inaŭguro. ~~<!--~~ Meister und Bauhaus-Werkstätten hatten große Teile der Einrichtung selbst geplant und durchgeführt: Möbel und Einbauten stammten aus der Tischlerei (Bestuhlung der Aula von [[Marcel Breuer]]). Die Lampen wurden in der Metallwerkstatt entworfen (Leuchtkörper in der Aula von Max Krajewsky), Möbelstoffe und Vorhangstoffe entstanden in der eigenen Weberei. Die Beschriftungen kamen aus der Reklamewerkstatt und die Farbgestaltung aus der Werkstatt für Wandmalerei. La metiejoj de la majstroj kaj de la Baŭhaŭs mem planis grandan parton de la mebloj, kiuj estis konstruitaj de la lignistejo, kiel ekz. la seĝoj de la aŭlo de [[Marcel Breuer]]). La lampoj estis dezajnitaj kaj kreitaj en la metalistejo, kiel la lumiloj de la aŭlo de Max Krajewsky, ŝtofoj por mebloj kaj kurtenoj kreiĝis en la tisejo. Ŝildoj estiĝis en la reklamejo kaj la farboj en la metiejo pri murpentrado. Konstruiĝis mebloj el ŝtaltuboj kaj pendoseĝoj laŭ planoj de Marcel Breuer, Mart Stam kaj Ludwig Mies van der Rohe. Kunlaboro komenciĝis kun la industrio. Mit der Gründung 1926 wurde erstmals auch eine Architekturabteilung aufgebaut, deren Leitung 1927 der Schweizer [[Hannes Meyer]] übernahm. 1928 trat Gropius von der Leitung zurück. Der politisch stark engagierte Hannes Meyer übernahm am 1. April 1928 seine Nachfolge und baute die Architekturabteilung weiter aus, wurde aber ebenfalls aus politischen Gründen am 1. August 1930 entlassen. Ihm folgte [[Ludwig Mies van der Rohe]], dem es trotz fachlich-wissenschaftlicher Stärkung der Schule nicht gelang, das Bauhaus aus den politischen Wirren herauszuhalten. 1931 gewann die [[Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei\|NSDAP]] bei den Gemeinderatswahlen in Dessau 15 der 36 Sitze und verlangte in der Gemeinderatssitzung am 21. Januar 1932 den ''Abbruch des Gebäudes''. Dies und der Beschluss auf ''Streichung der Gelder'' konnten noch knapp verhindert werden. Am 8. Juli 1932 besichtigten der zum Ministerpräsidenten des [[Freistaat Anhalt\|Freistaats Anhalt]] gewählte Nationalsozialist [[Alfred Freyberg]] und der nationalsozialistische Kunsttheoretiker und Architekt [[Paul Schultze-Naumburg]] das ''bauhaus dessau''. Da sich inzwischen die Stimmverhältnisse im Gemeinderat geändert hatten, erfolgte am 22. August 1932 auf Antrag der NSDAP-Fraktion der Beschluss zur Schließung. Mies van der Rohe versuchte noch die Fortführung als Privatinstitut in [[Berlin-Steglitz]]; aber schon kurze Zeit später (1933) wurde die Institution von den Nationalsozialisten endgültig zur Selbstauflösung gezwungen. ~~-->~~ Baŭhaŭs Dessaŭ estis de [[1926]] ĝis [[1932]] la sidejo de la fama [[germanujo\|germana]] arto-, dezajno- kaj arkitekturo-lernejo [[Bauhaus]] pri moderna arto en [[Dessau]]. De [[1919]] ĝis [[1925]] la lernejo havis sian sidejon en la loko de la artlernejo de [[Weimar]]. La translokiĝo okazis en [[1925]] kaj ekde [[1926]] ekfunkciis la lecionoj en la nova konstruaĵo Bauhaus-Dessau. Pro la influo de nazioj la lernejo estis translokigita al [[Berlino]] en [[1932]] kaj ĉesis ĉian agadon en [[1933]]. En [[1925]] pretiĝis la unuaj mebloj el la nova materialo ŝtaltubo kaj la unuaj pendoseĝoj (planitaj de Marcel Breuer, Mart Stam kaj Ludwig Mies van der Rohe). Kunlaboro komenciĝis kun la industrio. ~~Oni inaŭguris la [[4-an de decembro]] [[1926]] la novajn – planitajn de Gropius - Baŭhaŭs-konstruaĵojn. La metiejo estis tute vitriigita.~~ La [[1-an de aprilo]] [[1928]] Gropius retiriĝis kiel direktoro. Laŭ lia propono, elektiĝis la svisa arkitekto Hannes MEYER nova direktoro, kiu esprimis dezirojn ''"popolbezono antataŭ luksobezono"'', sed li ankaŭ instigis la kunlaboron kun la industrio. ~~De [[1930]] ĝis [[1933]] la gvidanto estis la arkitekto Ludwig Mies van der Rohe.~~ Kun la fondiĝo en 1926 unuan fojon estiĝis arkitektura sekcio, kies estro estis en [[1927]] la svisa arkitekto [[Hannes Meyer]]. En 1928 Gropius retiriĝis de la estrado. La politike tre engaĝita Hannes Meyer iĝis lia posteulo la [[1-an de aprilo]] [[1928]]. Li laboris laŭ la ideo ''"popolbezono antataŭ luksobezono"'' kaj plue evoluigis la arkitekturejon, sed pro politikaj kialoj li estis maldungita la [[1-an de aŭgusto]] [[1930]]. Sekvis lin [[Ludwig Mies van der Rohe]], kiu malgraŭ fakscienca plifortigo de la lernejo, ne sukcesis elteni la Baŭhaŭs el la politiko. En [[1931]] la NSDAP gajnis en Dessau 15 el la 36 seĝoj kaj postulis en la kunveno de la [[21-a de januaro]] [[1932]] la ''malkonstruon de la konstruaĵo''. Malfacile oni sukcesis malhelpi tion, kiel ankaŭ la decidon pri ''forstreko de mono''. La [[8-an de julio]] [[1932]] la nazioj [[Alfred Freyberg]] elektita ministroprezidanto de Anhalt kaj [[Paul Schultze-Naumburg]], artteoriisto kaj arkitekto la ''Bauhaus Dessau''. Pro tiu vizito kaj ĉar la NSDAP jam gajnis pluajn seĝojn, la [[22-an de aŭgusto]] [[1932]] la postulo pri fermo de la lernejo estis akceptita. Mies van der Rohe provis daŭrigi la lernejon en Berlino, sed jam en [[1933]] la lernejo estis devigita de la nazioj memneniiĝi. [[Dosiero:World_Heritage_Logo.png\|left\|45px]] En [[1945]], la konstruaĵoj de Baŭhaŭs en Dessau estis parte detruitaj. Ili estis rekonstruitaj nur en [[1976]]. Nun la konstruaĵoj apartenas al la [[monda kultura heredaĵo\|listo de mondaj kulturaj heredaĵoj]] de [[Unesko]]. Meze de [[2007]], la urbo Dessau unuiĝis kun najbara urbo kaj la konstruaĵoj nun troviĝas en la urbo [[Dessau-Roßlau]].

Bauhaus Dessau: Malsamoj inter versioj