Cianobakterio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: sl:Modrozelene cepljivke; cosmetic changes
Linio 26:
La nomo estas derivita el la greka ''kyanos'' (verdeta).
 
== Viviformoj ==
 
La cianobakterioj aperas kiel individuaj [[ĉelo]]j, kolonioj da ĉeloj aŭ kiel fibroj. Kelkaj fibroformoj konsistas el specialigitaj ĉeloj, t.n. [[heterocito]]j, kiuj fiksas en si la aeran [[nitrogeno]]n, kaj el [[akineto]]j, kio estas ripozaj ĉeloj, kiuj ebligas transvivi malfavorajn periodojn.
 
Kelkaj cianobakterioj enhavas mukozajn poŝojn, en kiuj ili kapablas stoki diversajn substancojn (pigmentojn, kalkokristalojn) por protekti sin kontraŭ la suna radiado. La mukozaj poŝoj servas ankaŭ kiel obstaklo de kreskantaj [[epifito]]j.
Linio 35:
== Fotosintezo ==
 
La fotosintezo okazas en [[tilakoido]]j. La ĉefa fotosinteza pigmento ĉe cianobakterioj estas [[ĥlorofilo]] '''a''', ĉe kelkaj genroj ankaŭ ĥlorofilo '''b'''. Aldonaj pigmentoj estas [[ksantofilo]]j kaj β-[[karoteno]], kiuj helpas kapti radiadon en la blua parto de la luma [[spektro]]. Karotenoidoj plie protektas la ĉelojn kontraŭ efikoj de liberaj radikaloj. Pliaj pigmentoj estas fikobilinoj c-fikocianino, allofikocianino kaj c-fikoeritrino. Tiuj pigmentoj estas aranĝitaj en formacioj nomataj fikobilizomoj kaj troviĝantaj sur la surfaco de tilaokoidoj. La fikobilizomoj funkcias kiel antenoj kolektantaj lumon.
 
La cianobakterioj uzas ĉe fotosintezo akvon kiel donanton de elektronoj kaj karbonan dioksidon kiel fonton de karbono. Oksigeno estas [[rubo|ruba]] produkto. Ĉe kelkaj cianobakterioj konserviĝis kapablo fari fotosintezon en senoksigenaj, sed sulfanaj kondiĉoj, tiam kiel rubaĵo estiĝas sulfuro.
Linio 95:
[[simple:Cyanobacteria]]
[[sk:Sinice]]
[[sl:Modrozelene cepljivke]]
[[sr:Модрозелене бактерије]]
[[sv:Cyanobakterier]]