Krucumado: Malsamoj inter versioj

'''Krucumado''' estas metodo de [[mortpuno]], en kiu oni najlas aŭ ligas la kondamnitan al morto (plejofte senvestan) al granda ligna [[kruco]], kaj forlasas lin tie ĝis la morto. Supozeble, plej ofte oni simple ligis ilin al la kruco per ŝnuro, najli oni konservis por la plej gravaj kazoj. La morto alvenis eble de la malkovro aŭ la sangoperdo, sed la plej ofte de la sufoko: dume kedum la mortonto malfortiĝas, li ne povas teni sian korpon, kaj la pulmoj ne eltenas.

La krucumado verŝajne aperis ĉe la antikvaj [[persopersoj]]j. [[Aleksandro la Granda]] uzis krucumadon en liasia imperio.

En la antikva [[Romia imperio|Romio]], oni lernis la krucumadon de la [[Kartago]]j, kaj krucumadis speciale ribelantojn kaj sklavojn. Temas pri mortopuna ekzekuto ege praktikitapraktikata ĉe antkvaj popoloj, kutime taksata la plej kruela, la plej senhonoriga, la plej kontrauhomakontraŭhoma. ElDe Persojpersoj, Asirojasiroj kaj Indiojhindoj tiu punsistemo imitiĝis en Okcidento. Ĝia celo estis mortigi kun ekstrema malrapideco: la morto alfalisatingis sian viktimon nur post unu, du kaj kvin tagoj, sed oni rakontas pri ok tagoj). Kaj ĝi devis esti publika por timigi la eblajn samagantojn de la kulpulo kaj montri la potencon de la leĝo-aŭtoritaloaŭtoritato.

La romia imperio ĉesis krucumadi, kiam ĝi kristaniĝis.

[[Kristanismo]] forte baziĝas sur la aserto, ke Jesuo [[Kristo]] estis krucumita kulpe kaj age de la pekanta homaro kaj ke li akceptis tiun suferon por fideli al sia tasko konigi al la homoj, kiom Dio amas la homarohomaron kaj fariĝi altira ekzemplo pro ĉiuj: per lia ofero la homo ricevas la dian filiĝon kaj heheredonheredon de la eterna vivo por liaj sekvantoj. Pro tio la kruco, antaŭe simbolo de malhonoro (kiel ekzemple [[pendumo|pendumilo]]), iĝis religia simbolo. La maniero de krucumado eĉ estas kaŭzo de disputo inter diversaj konfesioj: La [[ortodoksismo|ortodoksa]] eklezio insistas, ke Kristo havis sur sia kruco pied-apogilon ([[latina lingvo|latine]] ''suppedaneum)''), kiu permesis al li foje ripozigi la brakojn (maniero por prokrasti la morton, do severigi la punon). Pro tio la [[ortodoksa kruco]] havas ne nur horizontalan trabon, sed ankaŭ oblikvan, kiu simbolas la piedapogilon.

===punaPuna krucumado en Rumanio, 2005===

La viktimo, suferinto estis la 23-jara Maricica Irina Cornici, kiu plenkreskis kiel orfino kaj suferis je [[skizofrenio]]. Ŝi vizitis 3 monatojn antaŭ sia morto sian amikinon en orienta Rumanio, departemento [[Vaslui (distrikto)|Vaslu]], vilaĝo Tanacu, en la ortodoksa monaĥinejo Sankta Triunuo. Ŝia amikino konvinkis ŝin pri monaĥiniĝo. Post unu monatojmonato ŝin vizitis eĉ kuracisto dum la unua krizo, kiu skribis diagnozon. Tiam la kuracisto rimarkis vundojn, spurojn de perforto sur la mano, piedo de la virino, sed li permesis ŝin reenreiri en la monaĥinejon. La 10-an de junio de 2005, la [[popo]] de la monaĥinejo, la 29-jara Petru Corogeanu -– kun helpo de 4 kvar (inter 20 kaj 32 jarojn aĝaj) monaĥinoj -– ŝnurligis kaj enfermis la fratinon Maricica en ĉelon. Ĉar la skizofrenio ne malpliiĝis, oni ĉenligis ŝin la 13-an de junio al ligna kruco, kiun oni starigis en malvarmetan ejon. Oni enbuŝigis al ŝi mantukon kaj donis al ŝi dum 3 tagoj nek trinkaĵon, nek manĝaĵon. La virino mortis la 15-an de junio.

Oni fortege batadis la virinon: oni povis vidi sur la korpo spurojn de fortegaj batoj, kiuj eĉ povis kaŭzi eĉ morton.

La monaĥestromonaĥejestro diris, ke oni volis nur forpeli la diablon el la korpo de la virino, kiu mortis je koratako, post komato.

En kelkaj katolikaj nacioj (ĉefe ĉe [[filipinojFilipinoj]]) oni foje libervole iĝas krucumitaj (portempe) por omaĝi suferojn de Kristo.

legu* [[ekzorcismo]]