Setho: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: arz:ست (الاه); cosmetic changes
Linio 1:
[[FileDosiero:Set.svg|thumb|right|Setho|140px]]
'''Setho''' (ankaŭ ''Seth'', '''Sutekh''', '''Setesh''' aŭ '''Set''') estas la dio de la dezerto laŭ la antikva egipta Menphia [[teogonio]] de la malfrua periodo de la egipta historio. Ĝi, kutime, reprezentiĝas kiel homo kun kapo besta, foje ŝakalforma plejofte indikita per “besto de Seth”. Filo de [[Geb]], nome la tero (aktiva principo), kaj de [[Nut]], nome la ĉielo (pasiva principo), frato de [[Oziriso]], [[Izisa]] kaj [[Nefti]] (kies estas ankaŭ edzo): pro ĵaluzo Setho aranĝis mortigan konspiron kontraŭ sia frato Oziriso, kiu poste estos venĝita de la filo [[Horuso]]. (En la revivigo de Oziriso, maljuste mortigita, oni klopodis vidi la fruan version de la resurekto de Jesuo Kristo).
 
Dekomence Setho estis unu el precipaj diaĵoj de la [[Alta Egipto]] (pradinastia periodo), funkcianta kiel indulga diaĵo de la mortintoj. Ĝia graveco ekmalpliiĝas kiam la reĝoj de la Alta Egipto reŭnuigas la du Terojn kaj altrudas sian dion, nome Horuso, kiel precipa dio. Ĉiukaze Setho konservas laŭ la tuta Antiva Regno iom da graveco por tion kreskigi dum la dua dinastio kaj anstatataŭas la rivalon (Horuso) aŭ al tiu apudas.
Linio 8:
Dum la 19-a dinastio de la [[Nova Regno de Egiptio]], la nomo de Setho reaperas en la reĝaj titoladoj de la antikva egiptio en nomoj kiel [[Seti la 1-a]] kaj [[Seti la 2-a]]. Tiuperiode la diaĵo estis reprezentata en la pruo de la nokta ŝipeto de [[Reo]], engaĝiĝinta en la kapto de la serpenta monstro.
 
[[FileDosiero:Egypt.Mythology.Set.jpg|thumb|left|200px|Reprezento de Setho sur egipta tombo]]
 
Atinginte ĉe Hiksos la rolon de la plejalta dio, kaj la samon ĉe la Ramesidaj kondotieroj, fine Setho fariĝis la dio de fremdaj popoloj kaj, do, dio malamika. Metamorfozo vere kurioza, sed aparte entenata en la mita sinsekvo de acax eventoj ĝin koncernantaj.
Linio 14:
Setho estis ankaŭ dirita “ombita” el la urbo [[Ombos]], loko de ĝia origina kulto.
 
== Setho ĉe aliaj religioj ==
 
En helenistaj versioj de la egipta mitologio Setho estas konata kiel [[Tifono]]. En apokrifaĵoj de la Malnova Testamento, Setho estas, laŭ iuj interpretistoj, Satano, senjoro de la malbono kaj tenebroj.
 
== [[Bibliografio]] ==
 
Tosi, Mario, ''Dizionario enciclopedico delle Divinità dell'Antico Egitto'', Torino 2004 ISBN 88-7325-064-5;
 
Alan Henderson Gardiner, ''The Library of A. Chester Beatty. Description of a Hieratic Papyrus with a Mythological Story, Love Songs, and Other Miscellaneous Texts'', n°1, sans éditeur, Londres, 1931;
Linio 30:
Marcelo Campagno, Antonio (2004), en Ediciones del Signo, ''Una Lectura de la Contienda Entre Horus Y Seth''. ISBN 987-1074-14-X [1].
 
== Eksteraj ligoj ==
* [http://www.setegyptian.info/] {{en}}
 
Linio 40:
[[als:Seth]]
[[ar:ست]]
[[arz:ست (الاه)]]
[[bg:Сет (бог)]]
[[br:Seth]]