Bauhaus: Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:BauhausType.jpg|right|300px|thumb|Enirejo de la metiejo de [[Bauhaus Dessau]], skribaĵo laŭ plano de Herbert Bayer]]

La '''Bauhaus''' (aŭ '''baŭhaŭso'''; [[germane]]: ''konstrudomo'') estas la plej fama [[arto]]-, [[dezajno]]- kaj [[arkitekturo|arkitekturlernejo]] de moderna arto en Germanio. La Bauhaus fondiĝis jeen [[1919]] en [[Weimar]], en la domo de la antaŭa ''artlernejo Weimar''. En [[1925]] ĝi translokiĝis al [[Dessau]], kie ĝi ekde [[1926]] situis en propra konstruaĵo nomata ''[[Bauhaus Dessau]]''. En [[1932]] la Bauhaus devis translokiĝi al [[Berlino]]. Tie ĝi finis lasian agadon en [[1933]].

La "ŝtata Bauhaus" estis elpensita de [[Walter Gropius]] kiel laborkomunumo, en kiu malaperu la diferencondiferenco inter la [[artisto]]j kaj la [[metiisto]]j.

La influo de la baŭhaŭs-stilo estis tiel grava, ke la nocio '''Bauhaus''' aperis en la ĉiutaga parolo por modernaĵo en la [[arkitekturo]] kaj [[dezajno]]. Arthistorie problemas diferencigi la ''baŭhaŭs-stilon'' kaj la evoluojn en Germanio.

Antaŭorganizaĵo estis la en [[1902]] fare de [[Henry van de Velde]] fondita »"artmetia seminaro«".

=== 1919 Weimar (1919) ===

La Bauhaus estis fondita la {{daton|1|aprilo|1919}} el Unuiĝounuiĝo de la ''Grandprincagrandprinca Saksasaksa Altlernejoaltlernejo por Plastikaplastika Artoarto'' en Weimar kaj la en [[1915]] malfondita artmetia lernejo.

Instruistoj estis interalie Gropius kaj [[Lyonel Feininger]], [[Johannes Itten]], [[Josef Albers]], [[Paul Klee]] (ekde [[1921]]), [[Wassily Kandinsky]] (ekde [[1922]]) kaj [[Oskar Schlemmer]] (ekde 1921). Komence ili proksimiĝis romantike al la antaŭindustria epoko.

En [[1923]] aliĝis [[László Moholy-Nagy]] al la skipo de la pentristo Johannes Itten.

En la epoko de la [[Vajmara Respubliko]] traktisoni taksis la Bauhaus-on "maldekstra" kaj "internacia". laLa politike dekstraj partioj estis dekomence kontraŭ la Bauhaus. Post kiam ili akiris potencon en [[Thüringen]] en februaro de la jaro [[1924]], efikisestiĝis politikanpolitika kaj financanfinanca premonpremo jeal la lernejo. IliLa altlernejo translokiĝis en [[1925]] al [[Dessau]], kie regis socialliberala atmosfero kaj regado.

=== 1925 Dessau (1925) ===

En [[1925]] pretiĝis la unuaj [[meblo]]j el la nova [[materialo]] [[ŝtalo|ŝtal]][[tubo]] kaj la unuaj [[seĝo|pendoseĝoj]] (planitaj fare de [[Marcel Breuer]], [[Mart Stam]] kaj [[Ludwig Mies van der Rohe]]). Kunlaboro komenciĝis kun la [[industrio]].

Oni inaŭguris la {{daton|4|decembro|1926}} la novajn –baŭhaŭs-konstruaĵojn planitajn de Gropius- baŭhaŭs-konstruaĵojnen [[Bauhaus Dessau|Dessau]]. Tiu metiejo estis tute vitriigita.

En [[1928]] (la [[1-aan de aprilo]]) Gropius retiriĝis kiel direktoro. JeLaŭ lia propono, elektiĝis la svisa arkitekto [[Hannes Meyer]] nova direktoro,. kiuTiu ĉi esprimis dezirojnla deziron ''"popolbezono anstataŭ luksobezono"'', sedkaj tiel li ankaŭ instigis la kunlaboron kun la industrio.

Ekde [[1930]] ĝis [[1933]] gvidanto estis la arkitekto [[Ludwig Mies van der Rohe]].

=== 1932 Berlino (1932) ===

En [[1931]] venkasvenkis la [[NSDAP]] en la komunajnkomunaj elektojnbalotoj en [[Dessau,]]. tielTial la grupoaltlernejo devasdevis en [[1932]] denove translokiĝi, tiamĉi-foje al [[Berlino]]-Steglitz. Mallongan tempon post tioposte, en [[1933]], la [[nacisocialismo]] devigasdevigis mem-malfondon de la organizaĵo.

Kelkaj reprezentantoj elmigris al [[Usono]] (Josef Albers, Walter Gropius, Laszlo Moholy-Nagy kaj Ludwig Mies van der Rohe), kie - aparte ĉe la ''Black Mountain College'' – ili forte influis la arkitekturon kaj la dezajnon de produktoj.

=== postPost 1945 ===

== retpaĝoFotogalerio ==