Neptuno (planedo): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
atmosfero + magnetosfero
e redakteto
Linio 61:
=== Interna konsisto ===
[[Dosiero:Neptune diagram.svg|thumb|320px|left|La interna strukturo de Neptuno.<br />
1. SuperaSupra atmosfero kaj supraj nuboj<br />
2. Atmosfero el hidrogenaj, heliumaj kaj metanaj gasoj<br />
3. Mantelo el akvaj, amoniakaj kaj metanaj glacioj<br />
4. Kerno el roko kaj glacio]]
La interna strukturo de Neptuno similas al tiu de Urano. Ĝia atmosfero konsistigas 5 ĝis 10% el ĝia maso kaj etendiĝas eble ĝis 10 aŭ 20% de la vojo al la kerno, ke ĝi atingas premon je proksimume 10&nbsp;G[[Paskalo|Pa]]. Pli altaj koncentritecoj da [[metano]], [[amoniako]] kaj [[akvo]] troviĝas en la malsuperajmalsupraj regionoj de la atmosfero.
 
Tiuj pli varmaj kaj profundaj regionoj densiĝas kaj fariĝas varmega likva mantelo, kie temperaturo atingas 2&nbsp;000 ĝis 5&nbsp;000&nbsp;[[Kelvino|K]]. La mantelo havas 10- aŭ 15-teran mason kaj riĉas je akvo, amoniako kaj metano<ref name="views">{{citaĵo el la reto|url=http://www.solarviews.com/eng/neptune.htm|titolo=Neptune|alirmonatotago=3-an de aprilo|alirjaro=2010|lingvo=en|aŭtoro=Calvin J. <span style="font-variant: small-caps;">Hamilton</span>}}</ref>. Kiel kutime en planedoscienco, tiun miksaĵon oni nomas glacia, kvankam temas pri varma densega fluaĵo. Tiun fluaĵon, kiu havas altan [[Elektra konduktivo|elektran konduktivon]], oni kelkfoje nomas akv-amoniaka oceano<ref>{{citaĵo el la reto|url=http://www.cosis.net/abstracts/EGU06/05179/EGU06-J-05179-1.pdf|titolo=Water-ammonia ionic ocean on Uranus and Neptune?|alirmonatotago=3-an de aprilo|alirjaro=2010|lingvo=en|aŭtoro=S. Atreya, P. Egeler, K. Baines|formato=PDF|jaro=2006|verko=Geophysical Research Abstracts}}</ref>. En prufundeco je 7&nbsp;000&nbsp;km, la kondiĉoj povas esti tiaj, ke metano diseriĝas en [[Diamanto|diamantajn]] kristalojn, kiuj precipitiĝas al la kerno.
Linio 72:
 
=== Atmosfero ===
En altaj tavoloj, la atmosfero de Neptuno enhavas 80% da [[hidrogeno]] kaj 19% da [[heliumo]]. Ankaŭ ŝpuroj da metano ĉeestas. Ĉefaj sorbolinioj de metano okazas je ondolongoj super 600 &nbsp;nm, en ruĝa kaj [[transruĝa]] partoj de la [[elektromagneta spektro]].
 
Kiel ĉe Urano, la sorbado de ruĝa lumo fare de la atmosfera metano parte donas al Neptuno ĝian bluan koloron<ref>{{citaĵo el la reto
Linio 102:
 
[[Dosiero:Neptune clouds.jpg|thumb|left|Strioj de altaj nuboj ombras al pli malsupra nuba tavolo]]
Modeloj pensigas, ke la troposferon de Neptuno strias nuboj de varianta konsisto, depende de la alteco. La plej superajsupraj nuboj havas premon je malpli ol unu [[Baro (unuo)|baro]], kie la temperaturo konvenas, por ke metano likviĝu. Je premoj inter 1 kaj 5 baroj (100 kaj 500&nbsp;kPa), nuboj el amoniako kaj [[hidrogena sulfido]] kredeble formiĝas. Super premo je 5 baroj, la nuboj povus konsisti el amoniako, [[amoniaka sulfido]], hidrogena sulfido kaj akvo. Pli profundaj nuboj el akva glacio devus troviĝi je 50-bara premiopremo (5&nbsp;MPa), kie la temperaturo atingas 0&nbsp;°C. SubeSub tio, povas esti nuboj el amoniako kaj hidrogena sulfido.
 
Altaj nuboj de Neptuno estis observitaj ombrante la nediafanan nubotavolon malsupre. Ankaŭ ekzistas altaj nubaj strioj, kiuj ĉirkaŭzonas la tutan planedon je konstanta latitudo. Tiuj ĉirkaŭaj strioj larĝas je 50 ĝis 150&nbsp;km kaj superas la nubotavolon je 50 ĝis 110&nbsp;km<ref>{{citaĵo el la reto
Linio 114:
|verko=The Astronomical Journal}}</ref>.
 
La lumspektroj de Neptuno pensigas, ke ĝia malsuperamalsupra stratosfero estas nebula pro likviĝo de produktaĵoj de ultraviola [[lumdisigo]] de metano, kiel [[etano]] kaj [[acetileno]]<ref name="atmosferoj" />. La stratosfero ankaŭ enhavas spurojn da [[Karbona monooksido|karbona unuoksido]] kaj [[hidrogena cianido]]<ref name="atmosferoj" />. La stratosfero de Neptuno estas pli varma ol tiu de Urano pro la alta koncentriteco je [[hidrokarbono]]j<ref name="atmosferoj" />.
 
Pro ankoraŭ nekonataj kialoj, la [[termosfero]] de Neptuno estas nenormale varma je 750&nbsp;K<ref>{{citaĵo el la reto
Linio 125:
|formato=PDF
|jaro=1999
|verko=Science}}</ref>. La planedo estas tro malproksima de [[suno|la Sunosuno]], por ke tiu varmo estu kreita de [[ultraviola radiado]]. Ebla kialo por tiu varmiĝo estas atmosfera interago kun [[jono]]j de la magneta kampo de la planedo. Aliaj ebloj estas deinternaj gravitaj ondoj disperdiĝantaj en la atmosfero. La termosfero enhavas spurojn da karbona duoksido kaj akvo, kiuj povus deveni de eksteraj fontoj, kiel [[meteorŝtono]]j kaj polvo.
 
=== Magnetosfero ===