Karolo la 6-a (Sankta Romia Imperio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Thijs!bot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: vls:Karel VI van et HRR
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: lb:Karel VI. (HRR); cosmetic changes
Linio 1:
[[ImageDosiero:Johann_Gottfried_Auerbach_002.JPG|thumb|Karolo la 6-a]]
'''Karolo la 6-a''' aŭ '''Karlo la 6-a''' (naskiĝis la {{daton|1|oktobro|1685}} en [[Vieno]]; mortis la {{daton|20|oktobro|1740}} en Vieno) estis [[Imperiestroj de la Sankta Romia Imperio|imperiestro]] de la [[Sankta Romia Imperio]] de [[1711]] ĝis sia morto. Krome li estis ankaŭ:
* [[reĝo]] '''Karolo la 2-a''' de [[Bohemio]]
Linio 17:
Li alkonstruigis al la kastelo [[Hofburg (Vieno)|Hofburg]] la Mikaelanan Alon, en kiu troviĝis ĝis 2005 la [[Internacia Esperanto-Muzeo]].
 
== Bazaj informoj ==
* gepatroj: imperiestro [[Leopoldo la 1-a]] kaj Eleonoro de ''[[Palatinato|Pfalz]]-Neuburg''.
* '''imperiestro''' [[Sankta Romia Imperio|romia]], ĉiam pligrandiganto de la imperio kaj '''reĝo''' kaj '''princo-elektisto''' [[Bohemio|ĉeĥa]], '''apostola reĝo''' [[Hungario|hungara]] kaj '''reĝo''' [[Germanio|germana]], [[Lombardio|lombardia]], [[Slovenio|slovenia]], [[Kroatio|kroatia]], [[Napolo|napola]], [[Sicilio|sicilia]], [[Sardio|sardia]] kaj [[Dalmatio|dalmatia]], '''arkiduko''' [[Aŭstrio|aŭstria]], '''grandduko''' [[Toskanio|toskana]] kaj '''duko''' [[Stirio|stiria]], [[Karintio|karintia]], [[Krajno|krajna]], [[Luksemburgo (lando)|luksemburga]], [[Limburko|limburka]], [[Valonio|brabanta]], [[Silezio|silezia]], [[Transilvanio|transilvania]], [[Milano|milana]], [[Mantovo|mantova]] kaj [[Parmo|parma]], '''princo''' [[Serbio|serbia]] kaj [[Valaĥio|valaĥia]], '''grafo''' [[Tirolo|tirola]], [[Gorizio|gorizia]], [[Istrio|istria]], [[Flandrio|flandria]] kaj hennegava, '''margrafo''' [[Moravio|moravia]] kaj '''sinjoro''' en Burgau, Bresgau kaj Sungdau.
* li parolis [[germana lingvo|germane]], [[latina lingvo|latine]], [[hispana lingvo|hispane]], [[franca lingvo|france]] kaj [[itala lingvo|itale]].
* [[1701]] en [[Hispanio]] mortis reĝo [[Karlo la 2-a (Hispanio)|Karlo la 2-a Habsburga]]. (La lasta el la dinastio de [[habsburgoj]] sur la hispana trono. Habsburgoj regis en Hispanio en la jaroj [[1519]] – [[1701]].) La [[Francio|francaj]] [[Burbonoj]] kaj la [[Aŭstrio|aŭstriaj]] [[habsburgoj]] anoncis sin je la heredaĵo. La konfliktoj superkreskis poste en [[Milito de hispana sukcedo|militon]] daŭrantan 13 jarojn. Kandidato de [[Aŭstrio]] estis ĝuste Karlo.
* [[1704]] [[Eŭgeno de Savojo]] konkeris [[Hispanio|Hispanion]]n, sed la bataloj daŭris plu.
* [[1708]] geedziĝo de Karlo al Elizabeto Kristino Brunŝvika.
* la [[27-a de septembro|27-an de septembro]] de [[1711]] li forveturis el [[Ĝenovo]] ĝis [[Aŭstrio]], kie mortis lia frato [[Jozefo la 1-a]] kaj Karlo estis transprenonta la heredaĵon.
* [[1711]] li estis elektita je imperiestro romia kiel '''Karlo la 6-a'''.
* [[1712]] li alveturis [[Vieno|Vienon]]n kaj li ekregis en la monarĥio.
* [[1712]] Kroatio proklamis mem pragmatan sankcion ankoraŭ pli baldaŭ, antaŭ ol proklamis ĝin la imperiestro, ĉar ĝi volis defendi la memstarecon enkadre de la hungara reĝlando.
* [[1713]] en [[Bohemio]] eksplodis pest-epidemio. La pesto trapenetris tra [[Rusio]], [[Malgranda Azio]], [[Hungario|Hungarujo]], [[Stirio]] kaj ĝi alpenetris ĝis [[Bohemio]]. Tio estis la lasta pest-bato en Bohemio. En Bohemio mortis pro ĝi 100 000 homojn kaj preskaŭ 2 milionojn da pecoj de brutaro.
* [[1713]] en [[Bohemio]] disvastiĝis kulturado de [[terpomo|terpomoj]]j.
* la [[19-a de aprilo|19-an de aprilo]] de [[1713]] imperiestro Karlo proklamis la pragmatan sankcion, kiu destinis heredecon de la habsburga krono en la virina linio kun tio, ke unualoke estas liaj filinoj, poste la filinoj de [[Jozefo la 1-a]] kaj nur fine la filinoj de [[Leopoldo la 1-a]].
* la [[7-a de marto|7-an de marto]] de [[1714]] en [[Raŝtato]] subskribita [[Traktato de Utrecht|kontrakto]] finanta la [[Milito de hispana sukcedo|militon de hispana sukcedo]]. [[Anglio]], ĝis tiu tempo subtenanta Karlon, timis pro rompo de eŭropa ekvilibro, se Karlo regus samtempe en [[Aŭstrio]], [[Bohemio]], [[Hungario|Hungarujo]], [[Germanio]], [[Italio]] kaj [[Hispanio]]. La hispana reĝo fariĝis nepo de Ludoviko la 14-a kiel Filipo la 5-a kaj Karlo fariĝis reĝo [[Napolo|napola]], [[Sardio|sardia]] kaj duko [[Milano|milana]], [[Mantuo|mantua]] kaj sinjoro de [[Nederlando]].
* [[1715]] en [[Litvínov]] estis fondita unu el la plej grandaj teksmanufakturoj en Ĉeĥa reĝlando.
* la [[13-a de aprilo|13-an de aprilo]] de [[1716]] naskiĝo de filo Leopoldo Johano Jozefo (li mortis la [[4-a de novembro|4-an de novembro]] de [[1716]]).
* la [[13-a de majo|13-an de majo]] de [[1717]] naskiĝo de filino [[Maria Teresia]] (heredontino de la trono).
* [[1717]] en [[Prago]] estis fondita Ĉeĥa nobelara inĝeniera lernejo.
* [[1717]] Karlo renovigis persekutado de nekatolikoj en la monarĥio.
* la [[14-a de majo|14-an de majo]] de [[1718]] naskiĝo de filino Mario Anno (edzo Karlo Lotrina).
* [[1718]] princo Eŭgeno Savoja, kiu fariĝis la imperiestra armeestro, konkeris la t.n. [[Banato|Banaton]]n (la lasta parto de [[Hungario|Hungarujo]] en potenco de [[Turkio|turkoj]]) kaj plu ankaŭ partojn de [[Serbio]] kaj [[Rumanio]].
* [[1719]] en [[Bohemio]] komencis aperi la unuaj periodaj ĵurnaloj, Sabata Praga poŝta ĵurnalo eldonita de F. K. Rosenmüller.
* la [[16-a de oktobro|16-an de oktobro]] de [[1720]] la [[Bohemio|ĉeĥa]] koncilio akceptis la pragmatan sankcion, je unu tago pli malfrue poste la koncilio [[Moravio|moravia]] kaj je naŭ tagoj ankaŭ la koncilio [[Silezio|silezia]].
* [[1722]] la pragmatan sankcion akceptis ankaŭ la [[Hungario|hungara]] nobelaro.
* la [[14-a de februaro|14-an de februaro]] de [[1723]] [[papo]] [[Inocenc la 13-a]] avancis [[Vieno|vienan]] episkopejon je ĉefepiskopejo.
* la [[5-a de aprilo|5-an de aprilo]] de [[1724]] naskiĝo de filino Mario Amalio (ŝi mortis la [[19-a de aprilo|19-an de aprilo]] de [[1730]]).
* la [[5-a de septembro|5-an de septembro]] de [[1725]] kronado de Karlo la 2-a kiel la ĉeĥa reĝo.
* la [[8-a de septembro|8-an de septembro]] de [[1725]] estis kronita imperiestrino Elizabeto Kristino.
* la [[11-a de junio|11-an de junio]] de [[1728]] Karlo la 2-a eldonis dokumenton por subteno de manufakturoj.
* [[1729]] [[Johano Nepomuka]] estis sanktuligita.
* [[1732]] movado de nekatolikoj en regiono de [[Opočno]] estis sange subpremita.
* [[1734]] Karlo vizitis duanfojon [[Bohemio|Bohemion]]n, kiam li akompanis sian edzinon al kuracado en [[Karlovy Vary]].
* [[1735]] Karlo la 2-a intermiksiĝis en bataloj je pola krono. Li subtenis kandidatecon de Augusto la 3-a Saksia. Tiu ja venkis, sed Karlo pro tio perdis [[Napolo|Napolon]]n kaj [[Sicilio|Sicilion]]n (li interŝanĝis ĝin en [[1720]] kontraŭ [[Sardio]]).
* [[1739]] [[Turkio|turkoj]] konkeris reen [[Serbio|Serbion]]n kaj [[Valaĥio|Malgrandan Valaĥion]] ([[Rumanio]]).
* la [[20-a de oktobro|20-an de oktobro]] de [[1740]] Karlo Habsburga mortis kaj pro lia morto formortis [[habsburgoj]] post glavo.
* la [[24-a de oktobro|24-an de oktobro]] de [[1740]] Karlo la 6-a estis sepultita en la imperiestra [[kripto]] en [[Vieno]].
 
 
Linio 74:
|POSTEULO=[[Maria Terezia]]
}}
<gallery>
Dosiero:Johann_Gottfried_Auerbach_004.jpg|<!-- thumb|left|180px|Sankta Roma Imperiestra Karlo _VI_ -->
Dosiero:Martin Engelbrecht Kaiser Karl VI.jpg|<!-- thumb|left|180px|Karlo Vi., _Stich_ _von_ [[_Martin_ _Engelbrecht_]], _um_ 1745 -->
Dosiero:Martin Engelbrecht Maria Anna.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Portrait_ _der_ _Erzherzogin_ Maria Anno, _der_ _zweitältesten_ _Tochter_ _Karls_ Vi. -->
Dosiero:Armoiries empereur Charles VI.svg|<!-- thumb|left|180px|80 _px_ -->
</gallery>
 
[[Kategorio:Mortintoj en 1740]]
Linio 81 ⟶ 87:
[[Kategorio:Hungaraj reĝoj]]
[[Kategorio:Historio de Ĉeĥio]]
 
<gallery>
Dosiero:Johann_Gottfried_Auerbach_004.jpg|<!-- thumb|left|180px|Sankta Roma Imperiestra Karlo _VI_ -->
Dosiero:Martin Engelbrecht Kaiser Karl VI.jpg|<!-- thumb|left|180px|Karlo Vi., _Stich_ _von_ [[_Martin_ _Engelbrecht_]], _um_ 1745 -->
Dosiero:Martin Engelbrecht Maria Anna.jpg|<!-- thumb|left|180px|_Portrait_ _der_ _Erzherzogin_ Maria Anno, _der_ _zweitältesten_ _Tochter_ _Karls_ Vi. -->
Dosiero:Armoiries empereur Charles VI.svg|<!-- thumb|left|180px|80 _px_ -->
</gallery>
 
[[bg:Карл VI (Свещена Римска империя)]]
Linio 107 ⟶ 106:
[[ko:카를 6세]]
[[la:Carolus VI (imperator)]]
[[lb:KarlKarel VI. (HRR)]]
[[lt:Imperatorius Karolis VI]]
[[mr:चार्ल्स सहावा, पवित्र रोमन सम्राट]]