Pigo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Hashar (diskuto | kontribuoj) e warnfile Adding:ast,en |
Yekrats (diskuto | kontribuoj) e vikiigo |
||
Linio 1:
La eŭropazia, eŭropa aŭ simple '''pigo''' (''Pica pica'') estas tre sufiĉe disvastiĝita tra [[Eŭropo]], [[Azio]] kaj [[Nordameriko]]. Temas pri facile videbla kaj rekonebla birdo ĉefe pro ĝiaj koloroj blanka kaj nigra.▼
▲La eŭropazia, eŭropa aŭ simple pigo (''Pica pica'') estas tre sufiĉe disvastiĝita tra Eŭropo, Azio kaj Nordameriko. Temas pri facile videbla kaj rekonebla birdo ĉefe pro ĝiaj koloroj blanka kaj nigra.
* 1 Aspekto▼
* 8 Aliaj moroj kaj tradicioj▼
La pigo estas granda birdo sufiĉe longa (46 cmj) same ke la [[frugilego]] aŭ la [[korniko]], sed ankaŭ ne tiom granda ol la korvo. Ĝiaj koloroj estas blanko kaj nigro kaj ĉiu parto havas senmikse unu aŭ la alian. La kapo estas tre granda kaj ronda. La beko kaj la kapo ŝajnas sufiĉe fortaj. Ambaŭ ŝultroj, kolo kaj brusto estas brile nigraj. Tiu brilo estas iome verda aŭ viola. La ventro kaj komencaj partoj de la flugiloj estas senmakule blankaj. La flugiloj brile nigraj kun bluverdaj nuancoj kaj sube de la pintaj plumoj estas blankaj partoj videblaj dumfluge. La vosto estas longega, laŭŝtupara kaj nigra kun nuancoj verdaj, bronzaj kaj aliaj. Resume la birdo estas blanko-nigra se vidata de malproksime kaj ĉefe kontraŭ la sunradioj, sed multkolora se vidata de proksime.
La kruroj estas fortaj kaj nigraj. La ino kaj la viro montras similajn aspektojn, sed la inoj estas iome malpli grandaj (ĉirkaŭ 10 %). La nematuruloj similas, sed ilia nigro estas pli senbrila.
La pigo ĉeestas la plej grandan parton de Eŭropo (escepte Islandio kaj la grandaj mediteraneaj insuloj), grandan parton de Azio kaj eĉ iome en Nordameriko. Tiom ampleksa disvastiĝo igis etajn diferencojn kiuj devigas diferenci subspeciojn.
Linio 46 ⟶ 31:
La pigoj kutime moviĝas surtere kaj fluge pogrupete, tio estas laŭ familio, ĉu paro ĉu kun idoj. Ili translokiĝas po unu, tio estas: flugas la unua kaj post dek aŭ dekkvin sekundoj la dua, ktp. Dume ili iome klakas. Antaŭ surteriĝo ili haltiĝas per malfermo de flugiloj kaj bremsado paraŝute.
Linio 57 ⟶ 41:
La pigoj vivas facile en medioj kaj kampara
▲La pigoj vivas facile en medioj kaj kampara -ĉefe proksime de kultivataj kampoj- kaj urba -ĉefe ĉirkaŭ parkoj aŭ ĝardenoj-. En kampara medio ĝi iĝas damaĝa besto por homaj interesoj; do, ili estas persekutataj kaj iĝas malfidemaj. En urbaj medioj male ili ofte manĝas malpuraĵojn, do neniu persekutas ilin kaj pro tio ili iĝas sekuraj kaj serĉas la homan proksimecon kiu faciligas ilian nutradon.
'''Manĝado'''▼
La pigoj manĝas ĉion. Eble tio estus la kialo de ties ampleksa disvastiĝo. Ili voras kaj animalajn kaj vegetalajn manĝaĵojn; iom pli vegetalajn vintre kaj iom pli animalajn kiam dum la mezvarmaj kaj varmaj monatoj la bestetoj abundas. Inter vegetaloj ili manĝas ne nur grejnojn kaj semojn, sed ankaŭ fruktojn, do la damaĝo farita al la kamparanoj estas certa. Inter animaloj ili manĝas ne nur senvertebrulojn (insektojn) sed ankaŭ vertebrulojn: musetojn, birdetojn, birdidojn... kaj ĉefe ovojn. Merloj kaj turdoj suferas terure tiun rabadon kaj tiuj kaj aliaj bestoj iĝas logike malamikoj de la pigoj.
Linio 73 ⟶ 54:
Ĉirkaŭ aprilo la pigoj konstruas iliajn nestojn, kutime en arboj; se tiuj ne abundas, en dornaj arbustoj; se ankaŭ tiuj ne abundas, en heĝoj kaj tute malofte surplanke. En arboj ili uzas la disigejon de la branĉoj kaj sur ĝi ili konstruas per koto , arĝilo kaj lignetoj fortan bazon por la nesto kiu poste kaŝas per ligneta kovrilo.
Linio 84 ⟶ 65:
Ĝi estas aspra, raŭka kaj malagrabla. Iu ĉakrakrá. Ŝajne la pugo uzas sufiĉe varian fraz-tresoron. La alarmo konsistas el tiu ĉatĉatĉat, sed ne samas, depende ĉu ĝi vidas aŭ ne la kialon de la alarmo; en la unua kazo ekas per skaska, en la dua per iu ŝrakak. Se la pigo atakas, klakas per ĉerk. La idoj petas per ĉiak. Krome oni klakas alimaniere se oni flatas aŭ se la pigo estas kaptivo de homoj kaj tiel aŭ nature ilipovas imiti la voĉon de aliaj birdoj.
Pro ĉio kaj pro alio la pigoj "ĝuas" ĉe la homoj famon de voremaj, konservemaj kaj domaĝaj. Oni rakontas, ke ili foje kuniĝas por ataki katojn unu post la alia, kompreninde se oni pensas, ke katoj povas al ili formanĝi ĉu ovojn ĉu idojn.
Linio 96 ⟶ 74:
La pigo estas ĉehoma birdo, tre konata kaj ofte homoj forrabas idojn el nesto por dresi ilin. Pro ilia voremo ili estas facile bredataj kaj pro ilia inteligenteco facile dresataj.
{{SenBioKlasado}}
| |||