Masakro de Sabra kaj Ŝatila: Malsamoj inter versioj

La '''masakro de Sabra kaj Ŝatila''' estas internacie konata [[masakro]] kiu okazis en septembro [[1982]], en la [[Palestino|palestinaj]] refuĝejoj de [[Sabra]] kaj [[Ŝatila]], en [[Libano]]. La masakro estis farita de [[kristana]] paramilita organizaĵo kontraŭ palestinaj civiluloj. La kampo estis ĉirkauataĉirkaŭata de la israela armeo, kiu estis aleancanoaliancano de la kristanoj, kaj multaj homoj akuzis Israelon havi respondecon pri la okazaĵonokazaĵo. Tamen, la estroj de la israela armeo ĉiam neis ke ili sciis pri kio okazis ene de la refuĝejoj, kaj la rolo de [[Israelo]] en la masakro estas ankoraŭ akre dibatitadiskutita.

La masakro okazis en la konteksto de la Libana civila milito, kiu komencis ĉirkaŭ la fino de la sepdekaj jaroj, en kiu la multaj malsamaj etnaj grupoj de Libano ĉiuj batalis unu kontraŭ la alia. La Palestinanoj kutime batalis kontraŭ la kristanoj de Libano. La israelanoj invadis LibanoLibanon en 1982, kun la oficiala celo forĉasiforpeli la [[OLP]] (Organizaĵo por la Liberigo de Palestino) de la lando. La israelanoj alianciĝis kun la kristanaj paramilitaj grupoj, nomataj "FalangixstojFalanĝistoj". En septembro, la Israela armeo, estrita de [[Ariel Ŝaron]], petis al la Falanĝistoj eniri la tiel-nomatajnomatajn PalestinajPalestinajn "refuĝejoj"n de [[Bejruto]], kaj aresti la membrojmembrojn de la OPL por transdoni ilin al la Israelanoj. La "refuĝejoj" ne estis klasikaj refuĝejoj kun tendoj, sed simple malriĉaj kvartaloj kie vivis Palestinanoj kiuj devis eskapi de Israelo jardekojn antaue. La 16an16-an de septembro, la Falanĝistoj sub la ordonoj de [[Elie Hobeika]], eniris la du "refuĝejoj"n de Sabra kaj Ŝatila, dum la Israelanoj komplete ĉirkauis ilin. Dum la postaj du tagoj, la Falanĝistoj masakris multajn ordinarajn homojn en la refuĝejoj, dum ne estis multe da batalado, ĉar ili murdis, stumpis ĉefe civilulojn (infanojn, aĝulojn, virinojn), sekse perfortis virinojn. Laŭ kelkaj fontoj, la Israelanoj kelk-foje malpermesis al Palestinanoj eliri de la kampoj, kaj lumigis la kampojn per lumraketoj dum la nokto por helpi la FalanĝistojFalanĝistojn.

Ne estas klare kiom da homoj mortis en la masakro, sed stimojkalkuloj irasvarias de 700 ĝis 3500. Dum la postaj tagoj, la masakro estis priskribita en la amas-komunikiloj de la tuta mondo, kaj ĝi kreis multe da kolero kontraŭ la israelanoj. Laŭ kelkaj komentistoj, la ĵurnaloj kaj la televidoj estis iom tro pretaj kulpigi la Israelanojisraelanojn antaŭ ol ilia respondeco estis pruvita, kaj oni ofte apenaŭ menciis la FalanĝistojFalanĝistojn en la internaciaj ĵurnaloj, donante la impresoimpreson ke la Israelanojisraelanoj mem rekte kulpis pri la masakrojnmasakroj. Aliaj komentistoj konstatis ke la masakro de Sabra kaj Ŝatila tute ne estis ekcepta okazaĵo en la konteksto de Libano, sed tamen ĝi altiris amason da atento ĉar Israelo estis envolvita.

En Israelo estis granda publika ŝoko pro la masakro, kaj la 25an25-an de septembraseptembro de 1982, 300,.000 Israelanojisraelanoj manifestaciis en [[Tel-Aviv]], postulante respondojn pri kio okazis. La manifestaciantoj reprezentis 10% de la tuta Israela loĝantaro. Tuj poste, la israela registaro kreis komisionon por priserĉi seĉu la israela armeo respondecis pri la masakrojnmasakroj. La registara komisiono, nomata la [[Komisiono Kahan]], alvenis al la konkludo ke la estroj de la israela armeo ne rekte faris la masakrojn, sed tamen ili sciis ke masakronmasakro estis okazanta, kaj ne faris ion por ĉesigi ĝin. La Komisiono konsilis ke la ĝeneralo Ariel Ŝaron estu devigata demisii de la posicio de ministro pri defendo, kaj efektive li estis devigata forlasi la postenon. Tamen, dudek jaroj poste li fariĝis la [[ĉef-ministro de Israelo]].