Tjurka lingvaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
EmausBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.4) (robota aldono de: tt:Төрки телләр
Linio 34:
 
== Etnoj ==
Turka grupo Grupo de popolojetnoj enapartenas al la [[altaja lingvofamilio]]. La plej multnombraj popoloj de la grupo: estas [[turkoj]], [[uzbekoj]], [[azerbajĝananoj]], [[kazaĥoj]], [[tataroj]], kaj [[ujguroj]].
 
{| class="wikitable" cellpadding=3 cellspacing=3 border=1
Linio 41:
| colspan=8 align=center | Oguza subgrupo
|-
| [[Turkoj]] || align=right | 53.300.000 <ref name="a">1992</ref> || tjurk || Turcs || турки (turki)
|
* Popolo, ĉefloĝantoj de [[Turkio]] (50 mln). En konsisto de Turkoj troviĝas subetnaj grupoj - Jurjukoj, Taĥtaĝoj, Abdaloj, Zejbekoj.
* Antropologie malsamspecajdiversaj, sed plimulto apartenas al balkano-kaŭkaza branĉo de europoida raso.
|[[Turka lingvo|turka]].
| [[sunaismo|muzulmanoj-sunaistoj]].
|-
| [[Azerbajĝananoj]] || align=right | 17.000.000 <ref name="a"/> || azerbajĝanlilar, azeriler || Azerbaidjanais || азербайджанцы (azerbajĝanci)
|
* Popolo, ĉefloĝantoj de [[Azerbajĝano]] (5,8 mln,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Irano]] (10,43 mln), [[Rusio]] (336 mil), [[Kartvelio]] (307 mil), [[Kazaĥstano]] (90 mil), [[Armenio]] kaj aliaj landoj.
Linio 54:
* suda branĉo de europoida raso.
|[[Azera lingvo|azerbajĝana]].
| precipe [[ŝijaismo|muzulmanoj-ŝiaistojŝijaistoj]].
|-
| Taliŝoj || align=right | 121.000 || || Talychs || талыши (taliŝi)
| Popolo en sudoriento de [[Azerbajĝano]] (21,1 mil,<ref name="b">1989</ref>) kaj en nordo de [[Irano]] (100 mil,<ref name="a"/>).
| [[Taliŝa lingvo|taliŝa]].
| muzulmanoj-ŝiaistojŝijaistoj, parto - sunaistoj.
|-
| [[Turkmenoj]] || align=right | 4.600.000 ||turkmen || Turkmenes || туркмены (turkmeni)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Turkmenio]] (2,537 mln,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Afganio]], [[Irano]], [[Turkio]] kaj aliaj landoj.
| [[Turkmena lingvo|turkmena]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Gagauzoj]] || align=right | 220.000 <ref name="a"/>. || || Gagaouzes || гагаузы (gagauzi)
| Popolo en [[Moldavio]] (153 mil) kaj [[Ukrajnio]] (32 mil,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Rusio]] (ĉ. 10 mil), [[Bulgario]], [[Rumanio]], [[Grekio]] kaj [[Turkio]].
|[[Gagauza lingvo|gagauza]].
| [[ortodoksa kristanismo|kristanoj-ortodoksuloj]].
|-
| [[Kaĝaroj]] || align=right | 30.000 (1987) || || Kadjars || каджары (kaĝari)
| Popolo en nordo de [[Irano]]. Devenas de unu el kizilbaŝa tribo.
| de turka grupo.
| muzulmanoj-ŝiaistojŝijaistoj, parto - sunaistoj.
|-
| colspan=8 align=center | Kipĉaka subgrupo
|-
| [[Kazaĥoj]] || align=right |9.420.000 || kazak || Kazakhs || kazaĥказахи (kazaĥi)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Kazaĥstano]] (pli ol 6,54 mln,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Uzbekistano]] (808 mil), [[Turkmenio]] (87 mil), [[Kirgizio]] (37 mil), [[Taĝikio]] kaj [[Rusio]] (635,9 mil); en [[Ĉinio]] (1,115 mln,<ref name="a"/>), [[Mongolio]] (125 mil) k.a.
|[[Kazaĥa lingvo|kazaĥa]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| Nogajoj || 75.200 mil <ref name="a"/> || nogaj || Nogais || ногайцы (nogajci)
| Popolo en [[Rusio|Rusia Federacio]], precipe en Stavropola regiono, en [[Dagestano]], ankaŭ en [[Karaĉajio-Ĉerkesio]], en [[Ĉeĉenio]] kaj [[Inguŝio]]
|[[Nogaja lingvo|nogaja]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Tataroj]] || align=right |5.520.000 6,71 mln ||tatar || Tatares || татары (tatari)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Tatarstano]] (1,765 mln,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Baŝkirio]], [[Maria Respubliko]], [[Mordovio]], [[Udmurtio]], [[Ĉuvaŝio]], en aliaj regionoj de Rusia Federacio. Oni nomas tatarojn ankaŭ turklingvaj popoloj de [[Siberio]] (siberiaj tataroj), Krimeo (krimeaj tataroj) k.a. En Rusia Federacio (sen krimeaj tataroj) 5,52 mln <ref name="a"/>.
| [[Tatara lingvo|tatara]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| Nagajbakoj || align=right | 6.000 <ref name="a"/> || || Nagaibaks || нагайбаки (nagajbaki)
| Etnografia grupo de tataroj, idoj de baptitaj en XVI jc nogajanoj. Loĝas en [[Baŝkirio]] kaj Ĉeliabinska[[Ĉeljabinska regionooblasto]] (Rusia Federacio). |tatara.
| kristanoj-ortodoksuloj.
|-
| [[Kirgizoj]] || align=right | 2.660.000 || kirgiz || Kirghizes || киргизы (kirgizi)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Kirgizio]] (2,23 mln). en [[Uzbekistano]] 175 mil, [[Taĝikio]] 64 mil. [[Rusio]] 42 mil <ref name="a"/>; en [[Ĉinio]] 150 mil (1987).
|[[Kirgiza lingvo|kirgiza]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Baŝkiroj]] || align=right |1.420.000 || baŝkort || Bachkirs || башкиры (baŝkiri)
| Popolo en [[Rusio]], ĉefloĝantoj de [[Baŝkirio]] (864 mil). Entute en Rusia Federacio ĉ. 1,35 mln <ref name="a"/>. Loĝas ankaŭ en [[Kazaĥstano]] (42 mil), [[Uzbekistano]] (35 mil) k.a.
|[[Baŝkira lingvo|baŝkira]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Karakalpakoj]] || align=right | 423.000 || || Karakalpaks || каракалпаки (karakalpaki)
| Popolo en [[Mez-Azio]], precipe en [[Uzbekistano]], en [[Karakalpakstano]] (412 mil,<ref name="a"/>); 5 mil Loĝas ankaŭ en [[Afganio]] <ref name="a"/>. en [[Rusio]] - 6 mil
|[[Karakalpaka lingvo|karakalpaka]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Kumikoj]] || align=right | 282.000 <ref name="a"/> || || Koumyks || кумыки (kumiki)
| Popolo en [[Dagestano]] (232 mil).
| [[Kumika lingvo|kumika]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Krimeaj tataroj]] || align=right | 272.000 || || Tatars de Crimée || крымские татары (krimskije tatari)
| Popolo en [[Ukrajnio]] ([[Krimeo]], Hersona regiono), ankaŭ en [[Uzbekistano]], Rusia Federacio ([[Nord-Kaŭkazio]]). Ĉ. 272 mil <ref name="a"/>.
| [[Krime-tatara lingvo|krime-tatara]].
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Karaĉajanoj]] || align=right |150.000 <ref name="a"/> || karaĉajlila || Karatchaeviens || карачайцы (karaĉajci)
| Popolo en [[Karaĉajio-Ĉerkesio]] (129 mil) kaj Stavropola regiono.
| karaĉaj-balkara.
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Balkaroj]] || align=right | 78.000 || taulula || Balkars || балкарцы (balkarci)
| Popolo en [[Rusio]], en [[Kabardio-Balkario]] (71 mil). Entute en Rusia Federacio 78 mil <ref name="a"/>.
| karaĉaj-balkara.
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| colspan=8 align=center | Karluka subgrupo
|-
| [[Uzbekoj]] || align=right | 18.500.000 || uzbek || Ouzbeks || узбеки (uzbeki)
|
* Popolo, ĉefloĝantoj de [[Uzbekistano]] (14,145 mln,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Afganio]] (pli ol 1,7 mln), [[Taĝikio]] (ĉ. 1,2 mln), [[Kazaĥstano]] (332 mil) k.a.
Linio 141:
| muzulmanoj-sunaistoj.
|-
| [[Ujguroj]] || align=right | 7.770.000 || ujgur || Ouigours || уйгуры (ujguri)
| Popolo en [[Ĉinio]] (7,5 mln,<ref name="a"/>). Loĝas ankaŭ en [[Kazaĥstano]], [[Kirgizio]], [[Uzbekistano]] k.a.
|[[Ujgura lingvo|ujgura]].
Linio 148:
| colspan=8 align=center | Sudsiberia subgrupo
|-
| [[Tuvanoj]] || align=right | 207.000 <ref name="a"/> || tiva || Touvas || тувинцы (tuvinci)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Tuvo]] (198,4 mil). Entute en [[Rusio]] 206,2 mil <ref name="a"/>. Loĝas ankaŭ en [[Mongolio]] kaj [[Ĉinio]].
| [[Tuvana lingvo|tuvana]].
| [[lamaismo|budhistoj-lamaistoj]].
|-
| [[Ĥakasoj]] || align=right | 80.300 || ĥakas || Hakasses || ĥakasiхакасы (malnovaĥakasi), -malnove абаканские татары aŭ минусинские татары (abakanaj kaj minusinaj tataroj)
| Popolo en [[Ĥakasio]] (62,9 mil), Entute en [[Rusio|Rusia Federacio]]
|[[Ĥakasa lingvo|ĥakasa]].
| kristanoj-ortodoksuloj, konservas tradiciajn kredojn.
|-
| [[Altajanoj]] || align=right | 130 000 || altaj-kiĵi || Altaiens || алтайцы (altajci)
| Popolo en [[Altaja Respubliko]] (59 mil). Kvanto: en [[Rusio|Rusia Federacio]] 69 mil <ref name="a"/>.
| altaja.
| kristanoj-ortodoksuloj, parto - [[baptismo|baptistoj]]; konservas tradiciajn kredojn.
|-
| colspan=8 align=center | Jakuta subgrupo
|-
| [[Jakutoj]] || align=right | 380.000 <ref name="a"/> ||saĥa || Yakoutes || якуты (jakuti)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Jakutio]] (365 mil)
| [[Jakuta lingvo|jakuta]].
| kristanoj-ortodoksuloj.
|-
| colspan=8 align=center | Bolgara subgrupo
|-
| [[Ĉuvaŝoj]] || align=right | 1.845.000 || ĉavaŝ || Tchouvaches || чуваши (ĉuvaŝi)
| Popolo, ĉefloĝantoj de [[Ĉuvaŝio]] (907,6 mil), Loĝas ankaŭ en [[Baŝkirio]], [[Tatarstano]], najbaraj regionoj. Entute en Rusia Federacio 1773,6 mil <ref name="a"/>.
| [[Ĉuvaŝa lingvo|ĉuvaŝa]].
| kristanoj-ortodoksuloj.
|}