Aglobuteo: Malsamoj inter versioj

La '''aglobuteoAglobuteo''' (''[[Buteo rufinus]]'') estas mezgranda [[rabobirdo]] de la familio de la [[akcipitredojAkcipitredoj]], kiuj enhavas ankaŭ [[cirkuoj]]n, [[agloj]]n, [[akcipitroj]]n, [[milvoj]]n kaj aliajn tagajn rabobirdojn.

[[dosiero:Buteo_rufinus_dis.PNG|270px300px|left|thumb|Helverda: reprodukta teritorio; blua, vintraj teritorioj; malhelverda, la tutan jaron]]

Ili reproduktiĝas en plej norda [[Afriko]], [[Balkanio]] (cĉ. 300 paroj, en Grekio 60 paroj), [[Turkio]] (cĉ. 6.,000 paroj), suda [[Rusio]] kaj [[Kaŭkazo]] (pli ol 1.,000 paroj), centra [[Azio]] kaj suda [[Siberio]] al [[Ĉinio]]. Ili loĝas ankaŭ en centra [[Barato]]. Ĵusaj vidaĵoj indikas, ke estas ankaŭ malgranda populacio en la Apulia regiono de sudorienta [[Italio]]. La plej nordaj migras suden vintre; la aliaj estas fiks-loĝantoj[[loĝantaj birdoj]]. Ili preferas sekajn [[ebenaĵo]]jn, ekzemple de [[Turkio]], [[Grekio]], [[Rumanio]], [[Bulgario]] kaj [[Hungario]], foje proksime de akvo. Ili vivas ĝis 4.000 m de alteco.

Ili nestas ĉe '''sekaj malfermaj ebenaĵoj, nekultivitaj zonoj''' kun arbustoj, arboj, klifoj kaj similaj medioj. Ili nestas surplankesurgrunde, en rokoj aŭ arboj. La nesto estas el bastonetoj. La ino demetas du aŭ tri ovojn. Junuloj disiĝas kaj foje aperas malproksime de vartadajreproduktaj regionoj, kiel en norda Eŭropo.

Ili manĝas ĉefe etajn ronĝulojn[[ronĝulo]]jn, lacertojn[[lacerto]]jn, serpentojn[[serpento]]jn, birdetojn kaj grandajn insektojn. Eĉ kadavraĵon[[kadavraĵo]]jn.

Ili similaspektas al la [[Vilkrura buteo|VilkrurajnVilkruraj buteojnbuteoj]] (''Buteo lagopus''), sed estas iom pli grandaj kaj fortikaj. Estas diversaj kolorformoj, sed pli ofte ili havas '''heloranĝan plumaron''', ruĝanruĝecan aŭ oranĝanoranĝecan voston -preskaŭ travideblan-, palan kapon kun fajna strieco krone al nukareo, brunanmalhelbrunan dorson -des pli malhela ju pli sube- kaj tre blankajn subflugilojn, sed tre ofte ili havas en centra antaŭa parto de flugilo klare nigran makulon., Ĉiukazekrom plumarojnigraj estasbordoj diversajkaj elflugilpintoj. treLa palajĝeneralaj birdojkoloroj ĝisde tresubflugiloj malhelaj.povas Kelkajerare estaskonduki treal similajkonfuzo alkun same dumfluga [[StepbuteoRuĝa milvo]], aŭsed orientatiu subspecioestas aŭmulte rasopli svelta kaj montras tre forkoforman voston anstataŭ la rondecan de komunala [[Buteo]]buteo, sedkrom aglobuteojke havasla pliblanka longajnareo flugilojnde kajla buteo estas pli similajmarkata, aldum Vilkrurajla buteojmilvo aŭne alhavas etajla aglojnigran deantaŭan genromakulon. [[Aquila]]La pugo kaj femuroj estas ofte malhelaj aŭ tre ruĝecaj.

* ''Buteo rufinus cirtensis'' kiu loĝas de [[Nordafriko]] ĝis [[Mezoriento]].

{{Akcipitroformaj birdoj}}