Ĉuvaŝa lingvo: Malsamoj inter versioj

'''Ĉuvaŝa lingvo''' (ĉuvaŝe ''Чӑвашла'' aŭ ''Чăваш чĕлхи'') estas unu el [[tjurka lingvaro|tjurkaj lingvoj]] – sola lingvo el [[prabulgara]] grupo, kie ankaŭ estis la [[bolgara lingvo|bolgara]] kaj la [[ĥazara lingvo|ĥazara]].

 

[[Dosiero:Stacidomo de Ŝumerla.jpg|thumbnail|300px|Nomo de stacio sur fervoja stacidomo, skribita en la ĉuvaŝa lingvo]]

 

Ĝi estas disvastigita en [[Ĉuvaŝio|Ĉuvaŝa Respubliko]] (parto de la [[Rusio|Rusia Federacio]]), kie ĝi havas statuson de oficiala ŝtata lingvo (same kiel la [[rusa lingvo]]), kaj en aliaj regionoj de Rusio.

 

Nombro de parolantaro – ĉirkaŭ 1,5 milionoj. Proksimume 1 miliono loĝas en Ĉuvaŝio.

 

Oni disdividas la ĉuvaŝan je '''''du dialektoj''''': ''malsupra'' (''anatri'' “u-prononca”) en suda parto de la Respubliko kaj ''supra'' (''virjal'' “o-prononca”) – norde.

 

La ĉuvaŝa situas surlime de tjurkparolanta mondo kaj havas multajn diferencojn kompare de “tuttjurka normo”. Ekzemple, por fonetiko de ĉuvaŝa lingvo estas kutime prononcado de “r” kaj “l” anstataŭ “z” kaj “ŝ” de parencaj tjurkaj lingvoj. La fonetiko, gramatiko kaj leksiko de la ĉuvaŝa respegulas influon de la rusa, [[finno-ugra lingvaro|finno-ugraj]] kaj [[irana lingvaro|iranaj]] lingvoj.<br />

 

Literaturo en la ĉuvaŝa surbaze de [[cirila alfabeto]] ekzistas de [[18-a jarcento]]. En la [[1870-aj jaroj]] la alfabeto estis radikale reformita de [[I. Ja. Jakovlev]] kaj poste estis ŝanĝita ankoraŭ kelkfoje. La nuna versio estis akceptita en [[1933]]. La moderna ĉuvaŝa alfabeto konsistas el 33 [[litero]]j de la [[rusa alfabeto]] kaj 4 kromaj literoj kun [[diakritaj signoj]].

 

а ӑ(ă) б в г д е ё ӗ(ĕ) ж з и й к л м н о п р с ҫ(ç) т у ӳ(ÿ) ф х ц ч ш щ ъ ы ь э ю я

{{InterWiki|code=cv|lingvo=ĉuvaŝa}}

== Aliaj projektoj ==

{{projektoj|commons=Category:Chuvash language}}

 

{{el}} [http://www.peoples.org.ru/chuvash.html Kolekto de ligoj ruse] kaj [http://www.peoples.org.ru/eng_chuvash.html angle]

{{el}} [http://chuvash.org/ Kvarlingva (ĉuvaŝa, rusa, Esperanto, angla retejo Chuvash.org]