Kiel registrite je 17:17, 15 dec. 2012 redakti Umbert' (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 4 973 redaktoj →‎Diversaĵoj ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 18:18, 15 dec. 2012 redakti malfari Umbert' (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 4 973 redaktoj 1001 noktoj; "Nuŭas"-igo de "Nuvas" Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 9: \|Loko de morto = [[Bagdado]], [[Persujo]] }} '''Abu Nuŭas''' aŭ '''Abu ~~Nuvas~~Nuŭas''' ([[arabe]]: أبو نواس, Abū Nuvās, aŭ الحسن بن هانئ الحكمي الدمشقي, al-Hasan ibn Hani' al-Hakami ad-Dimaschqi, al-Ḥasan b. Hāniʾ al-Ḥakamī ad-Dimašqī; naskiĝis ĉirkaŭ [[747]]–[[762]] en Ahvaz, [[Persio]]; mortis ĉirkaŭ [[813]]–[[815]] en [[Bagdado]]) estis elstara poeto de la frua [[Abasidoj\|abasida]] epoko ([[750]]–[[835]]). == Vivo == La patro de Abu ~~Nuvas~~Nuŭas, ''Hani'', estis soldato en la armeo de [[Marvano la 2-a]]. Lia patrino estis persino nomata ''Golban'', kiu laboris kiel teksisto. Abu ~~Nuvas~~Nuŭas estas ankoraŭ knabo, kiam lia patrino vendas lin al nutraĵvendisto de [[Basra]], Al-Sa'ad Yashira. Li studis en [[Basra]] kaj [[Kufa]], komence ĉe la poeto [[Valiba ibn al-Hubab]], poste ĉe [[Halaf al-Ahmar]]. Krom tio, li studis la sanktan libron de la islamo, la [[korano]]n, la [[hadiso]]jn (tradiciojn, ligitajn al la profeto), sed studis gramatikon kaj onidire pasigis unu jaron en la dezerto, por lerni la lingvon de la [[beduenoj]]. Abu ~~Nuvas~~Nuŭas elmigris al [[Bagdado]], eble akompanata de Walibah ibn al-Hubab, kaj iĝis rapide konata ĉar lia poezio, sprita kaj humurplena, kiu ne traktas tradiciajn temojn de la dezerto, sed parolas pri la urba vivo, kantas la ĝojon de la vino kaj la amon al junaj knaboj (mujuniyyat). Liaj poemoj estas pri ĉasado, amo de virinoj. Li ŝatas skandaligi la socion skribante pri aferoj malpermesataj de islamo. Li verŝajne estis la unua araba poeto, kiu skribis pri [[Masturbado\|masturbado]]. La rilato de Abu ~~Nuvas~~Nuŭas al la bagdada ~~Abbasida-~~abbasida kortego estis komence streĉa, ĉar li havis bonajn kontaktojn al la pers-devenaj barmakidaj veziroj. Post kolapso de la dinastio, apogita de la veziroj, kaj pro poemo pri la barmakidoj, kiujn li verkis, li devis fuĝi portempe en [[Egiptio]]n. Li reveturis al Bagdado en [[809]] post la morto de [[Harun al-Raŝid]]. La kalifo Muhamad al-Amin, filo de Harun al-Raŝid, estis iama disĉiplo de Abu ~~Nuvas~~Nuŭas. Li verkis laŭdajn poemojn kaj ''kasida'' (قصيدة) pri la nova kalifo kaj tiel vivis kiel sukcesa poeto ĉe la abasida kortego. Laŭ la tiamaj kritikistoj li estis la plej granda islama poeto.<ref>F.F. Arbuthnot</ref> Lia samtempulo Abu Hatim al Mekki ofte diris, ke Abu Navas serĉis plej profunde en si mem, elĉerpante la pensojn la plej originalajn kaj plej malfacile atingeblajn. Tamen, liaj ebriemo kaj malĉasteco fine incitis la kalifon kaj Abu ~~Nuvas~~Nuŭas estis malliberigita. Kiam al-Amin estis renversita de sia [[puritanismo\|puritana]] frato al-Mamun, tiu lasta montris nenian indulgon kontraŭ Abu ~~Nuvas~~Nuŭas, kiu mortis en malliberejo. Iuj biografoj supozas, ke li estis venenita de iu ismail Abu bin Sel, mendita de la veziro Zonbor. Iuj aŭtoroj diris poste, ke malliberigite Abu ~~Nuvas~~Nuŭas iĝis profunde religiema, sed aliaj supozis ke tio estis nur ŝajnigo por gajni la koron de la nova kalifo (helpate interalie de kelkaj laŭdaj poemoj). La veziro d'al-Mamun, Zombor, malamis la poeton; laŭdire por malhelpi lin, li mendis ĉe li satiran poemon pri la bofilo de [[Mohamedo]] kaj ties kuzo [[Ali ibn Abi Talib\|Ali]]. Kaj ke poste Zombor laŭtlegis publike la poemon por certigi la daŭran malliberigon de Abu ~~Nuvas~~Nuŭas. ==Verko== Linio 83: La urbo havas plurajn lokojn nomatajn laŭ la poeto. La strato Abu Nuŭas troviĝas laŭ la orienta riverbordo de la [[Tigriso]], kiu iam estis la montrofenestro de la urbo.<ref>{{cite web\|author=Related Articles \|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/2290/Abu-Nuwas-Street \|title=Abu Nuwas Street (street, Baghdad, Iraq) - Britannica Online Encyclopedia \|publisher=Britannica.com \|date= \|accessdate=2010-09-12}}</ref> Ankaŭ la parko Abu Nuŭas troviĝas tie sur 2,5-kilometra parto inter la ponto ''Ĝumhurija'' kaj parko, kiu etendiĝas al la rivero en Karada, ĉe la ponto de la 14-a de julio<ref>{{cite web\|url=http://www.dvidshub.net/news/221/walk-park \|title=DVIDS – News – A Walk in the Park \|publisher=Dvidshub.net \|date= \|accessdate=2010-09-12}}</ref>. === Merkuro === Ekde [[1976]] kratero 116 kilometrojn diametra sur la [[planedo]] [[Merkuro (planedo)\|Merkuro]] (je 17,4° N, 20,4° U) estas nomata laŭ la araba poeto. Linio 89 ⟶ 91: Lia pseŭdonimo ''Abū Nuŭās'' estis elektita de li mem; ĝi signifas "patro de la hartufo" kaj aludas lian longan hararon. === Mil kaj unu noktoj === En la rakontoj pri la kalifo [[Harun ar-Raŝid]], kiuj estis aldonitaj al la rakontoj [[Mil kaj unu noktoj]], Abu Nuŭas estas menciita kiel akompananto de la kalifo<ref>{{Citaĵo el la reto \| url = http://www.larousse.fr/encyclopedie/litterature/Mille_et_Une_Nuits/175344 \| titolo = Les Mille et Une Nuits \| alirdato = 2012-12-15 \| formato = HTML \| verko = Articles Larousse \| eldonisto = Larousse \| lingvo = {{fr}}}}</ref>, "kiu ĉiam, kiam li estis mishumora, emis alvoki la poeton por distriĝi per la improvizitaj poemoj kaj rimaj aventuroj de tiu rimarkindulo". La rakonto citas plurajn poemojn. Abu Nuŭas kuraĝas sprite kontraŭdiri al ofendo de la kalifo kaj riskas [[mortpuno]]n pro tio. La rakonto etendiĝas tra tri el la 1001 noktoj (288–290). Poste reĝo [[Ŝahriar]] malpermesas pliajn rakontojn pri Abu Nuŭas<ref>{{Citaĵo el la reto \| url = http://books.google.de/books/about/The_Book_of_the_Thousand_Nights_and_One.html?id=dĜ_qQHMOz0C&redir_esc=y \| titolo = The Book of the Thousand Nights and One Night \| titolo-aldono = Rendered Into English from the Literal and Complete French Translation of Dr. J. C. Mardrus \| alirdato = 2012-12-15 \| aŭtoro = Joseph Charles Mardrus, Edward Powys Mathers \| eldonisto = Psychology Press \| lingvo = {{en}}}}</ref>. === Fikcia samnomulo === Linio 105 ⟶ 111: == Bibliografio == * Heinrich Ludwig Kaster (tradukisto, rakontisto), ''Abu Nawas oder die Kunst zu lügen (Abu ~~Nuvas~~Nuŭas aŭ la arto mensogi)'', Piper-Bücherei, München 1961 * A. v. Kremer (eld.), ''Diwan des Abu Nuwas, des größten lyrischen Dichters der Araber (Divano de Abu ~~Nuvas~~Nuŭas, la plej granda lirika poeto de la araboj)'', Wien 1855; reeldono: Beirut 1982 (eldonita kaj kompilita de A. A. M. al-Ghazali, sub la titolo ''Divan (Divano)'') * Philip F. Kennedy, ''Abu Nuwas. A Genius of Poetry (Abu ~~Nuvas~~Nuŭas. Geniulo de poezio)'', Oneworld Publications, Oxford, 2005 * Philip F. Kennedy, ''Perspectives of a Khamriyya – Abu Nuwas´ Ya Sahir al-Tarf'', En: Heinrichs, Wolfhart und Gregor Schöler (eld.): Festoskribo Ewald Wagner je la 65-a naskiĝdatreveno. Vol. 2: ''Studien zur arabischen Dichtung (Studoj pri araba poezio)'', Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 1994 (Beiruter Texte und Studien – Bd. 54), p. 258–276 * Philip F. Kennedy, ''The Wine Song in Classical Arabic Poetry. Abu Nuwas and the Literary Tradition (La vinokanto en klasika araba poezio. Abu ~~Nuvas~~Nuŭas kaj la literatura tradicio)'', Clarendon Press, Oxford, 1997 * Vincent Mansour Monteil, ''Abu Nuwas: Quintette du vin (Abu ~~Nuvas~~Nuŭas: Kvinteto de la vino)'', En: Heinrichs, Wolfhart und Gregor Schöler (eld.): Festoskribo Ewald Wagner je la 65-a naskiĝdatreveno. Vol. 2: ''Studien zur arabischen Dichtung (Studoj pri araba poezio)'', Stuttgart: Franz Steiner Verlag; 1994 (Beiruter Texte und Studien – Vol. 54); p. 277–282 * Julie Scott Meisami, ''Abu Nuwas and the Rhetoric of Parody'', En: Heinrichs, Wolfhart und Gregor Schöler (eld.): Festoskribo Ewald Wagner je la 65-a naskiĝdatreveno. Vol. 2: Studien zur arabischen Dichtung; Stuttgart: Franz Steiner Verlag; 1994 (Beiruter Texte und Studien – Vol. 54); p. 246–257 * Ewald Wagner, ''Abu Nuwas. Eine Studie zur arabischen Literatur der frühen Abbasidenzeit (Abu ~~Nuvas~~Nuŭas. Studo pri araba literaturo de la frua abasida epoko)'', Franz Steiner Verlag, Wiesbaden, 1965 ==Eksteraj ligiloj== * Princeton Online Arabic Poetry Project: Du poemoj por aŭskultado (arabe) [http://www.princeton.edu/~arabic/poetry/abunuwas.html Abu ~~Nuvas~~Nuŭas], [http://www.princeton.edu/~arabic/poetry/layla.html Layla] [https://portal.d-nb.de/opac.htm?query=Woe%3D118646656&method=simpleSearch Abu ~~Nuvas~~Nuŭas] ĉe la [[Germana Nacia Biblioteko]] [http://membres.lycos.fr/abounawas/page3.html Persona TTT-ejo pri Aou Navas] kun biografio kaj poemoj (france) * [http://www.telquel-online.com/175/couverture_175_1.shtml Grandaj malĉastuloj de islamo], ''TelQuel'' (maroka gazeto) {{havenda artikolo\|Abu ~~Nuvas~~Nuŭas}} [[Kategorio:Arabaj verkistoj]]

Abu Nuŭas: Malsamoj inter versioj