Orelo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Unua adapto de la artikolo
Aldonis bildon
Linio 1:
[[Dosiero:Ear-anatomy.png|right|Anatomio de orelo: 1 - kranio, 2 - aŭda kanalo, 3 - aŭriklo, 4 - timpano, 5 - ovala fenestro, 6 - maleo, 7 - inkudo, 8 - stapedo, 9 - osta labirinto, 10 - koĥleo, 11 - aŭdonervo, 12 - naza kanalo]]
'''Orelo''' estas la organo de la aŭdado kaj de ekvilibro, kiu konsistas el tri partoj: [[ekstera orelo]], [[meza orelo]] kaj [[interna orelo]].
Krome, oni povas ankaŭ dividi ĝin en du partojn: la konduka parto (ekstera kaj meza oreloj) kaj percepta parto (interna orelo). La kondukaj partoj servas al transdono de la sono el la eksteraĵo enen sen falsigo, kaj en la percepta parto okazas la transformiĝo de mekanika energio de son-ondoj al elektro-kemia signalo kiu disvastiĝas laŭlonge la [[kraniaj nervoj|aŭdonervo]] al la [[kortekso]].
Linio 15 ⟶ 16:
La orela aŭriklo kolektas la [[sono]]jn kaj reflektas ilin al la ekstera aŭda kanalo, ĉe kies interna ekstremaĵo troviĝas la miringo. Tiu ĉi membrano ricevas la aervibrojn kaj transdonas ilin al la maleo, unua el la orelaj ostetoj. Kiam tiuj aervibroj estas tro intensaj, la miringo kapablas malintensigi ilin, evitante tiel [[lezo]]n al la interna orelo. Ĉar tre malgrandaj, la orelaj ostetoj vibras kvazaŭ unusola [[osto]], kiuj fine, pere de la stapedo, transdonas la aervibrojn al la ovala fenestro de la interna orelo. Ties perilimfo unue, kaj poste la endolimfo oscilas kaj tiu [[oscilado]] stimulas la finiĝojn de la [[koklea nervo]]. Krome la aervibroj povas ankaŭ atingi la internan orelon rekte tra la [[kraniaj ostoj]].
 
 
<gallery>
 
Dosiero:Ear.jpg|<!-- thumb|left|180px|Orelo _umano_ -->
<references/>
Dosiero:Ear-anatomy.png|<!-- thumb|left|180px|_図_.Du (nombro) _人間の耳の構造_。Unu:_骨導_、Du (nombro):_外耳道_、Tri:_耳介_、Kvar:_鼓膜_、Kvin:_前庭窓_、Ses:_槌骨_、Sep:_砧骨_、Ok (nombro):_鐙骨_、Naŭ:_三半規管_、Dek:_蝸牛_、Dek unu:_聴神経_、Dek du:_耳管_ -->
Dosiero:Earcov.JPG|<!-- thumb|left|180px|Homa orelo -->
Dosiero:HumanEar.jpg|<!-- thumb|left|180px|Anatomio de la homa orelo. -->
</gallery>
<br clear=all>
 
== Vidu ankaŭ ==
Linio 27 ⟶ 24:
* [[Surdeco]]
* [[Aŭda fonetiko]]
 
== Proverbo ==
Ekzistas pluraj [[proverbo]]j pri orelo en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]], inter ili<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php Lernu]</ref>:
* {{citaĵo|''Ĝi eĉ ne tuŝas lian orelon.''}}
* {{citaĵo|''Havi orelojn sur ĝusta loko.''}}
* {{citaĵo|''Per oreloj, ne per okuloj, edzinon elektu.''}}
 
== Referencoj ==
<references/>
 
{{ĝermo-biologio}}
 
{{Commons|Ear}}
<br clear=all>
<br clear=all>
{{projektoj|commonscat=Ears}}
 
 
 
{{havenda artikolo|Orelo}}