Batalo ĉe Lipany: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Maksim (diskuto | kontribuoj) |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Tombmonumento-Lipany.jpg|thumb|200px|Tombmonumento ĉe Lipany]]
[[Dosiero:Batalejo-Lipany.jpg|thumb|200px|Batalkampo ĉe Lipany]]
Linio 7 ⟶ 4:
'''Batalo ĉe Lipany''' – decida kunpuŝiĝo, kiu finigis la husanajn militojn.
Dimanĉe la [[30-a de majo|30-an de majo]] de [[1434]] proksime de malgranda vilaĝo [[Lipany]], situanta proksime de urbo [[Český Brod]], staris kontraŭ si unuiĝintaj fortoj de radikalaj husanoj (Taboritoj gviditaj de [[Prokop
La batalo de komence evoluis iom enueme. La radikala flanko, kiu venis en la batalejon pli antaŭe, ekokupis avantaĝan lokon sur monteto sudokcidente de Lipany ferminte sin en veturilremparo. Kaj ili
Diviš Bořek el Miletínko apartigis siajn rajdistojn en du partojn. Li kaŝis unu parton en valeto proksime de la veturilremparo de la malamiko kaj la alian li sendis en kriegan atakon. Tiu memkompreneble ne povis havi sukceson kaj neniun surprizis, ke jam post la unuaj pafaroj kaj mortuloj la provokema rajdistaro haltis komencinte retiriĝi, aŭ prefere fuĝi reen.
Linio 15 ⟶ 12:
Kaj ĉimomente [[Prokop HOLÝ]] kaj Jan Čapek el Sány faris grandegan eraron. Vidante la fuĝantan malamikon la „Diaj batalantoj“ (ili nomis sin mem tiel) rememoris siajn antaŭajn facilajn venkojn super kruckavaliraj militiroj kaj dum siaj belegaj rajdadoj, kiuj [[Dio]] „donacis“ al ili, ili malfermis la veturilremparon, por ke ili ankaŭ ĉifoje neniigu la malorganizigitan kaj la malmoraligitan rajdistaron de la malamiko. La moderuloj atendante, kiam Jan Čapek el Sány estos sufiĉe malproksime de la veturilremparo kaj ĉiuj estos okupitaj per observado de naskiĝanta masakro, poste ekatakis helpe de sia kaŝita taĉmento. Ĝi ne estis sufiĉe da forta, por ke ĝi konkeru la veturilremparon kaj neniigu la malamikon, sed por tio, por ke ĝi plenumu sian taskon kaj tenu la malamikan remparon malfermita ĝis alveno de infanterio, ĝi estis da forta sufiĉe. Tuj poste, kiam ĝi ekatakis, la veturilremparo de la moderuloj disfalis kaj ĝia infanterio ĵetis sin por helpi la rajdistaron. Kaj la fuĝanta taĉmento ĉesis fuĝi returniĝinte por ekbatali kontraŭ la orfa rajdistaro. Nur la neatendita ŝanĝo en la konduto de la malamiko vekis suspekton en la ĉefkomandanto de la orfaj soldataroj. Unusola ĉirkaŭrigardo en la batalejo diris al li ĉion. Li vidis la ruliĝantan infanterion de la moderuloj kaj li ekvidis batalon, kiu ekfuriozis en nemalfermita ravino inter la veturiloj, tra kiu ili forlasis sian vetureblan fortikaĵon. Kaj tuj estis klare al li, ke ili ne sukcesos ĝustatempe fermi eĉ ne tiun internan remparon.
La sperta komandanto ne hezitis. Li bone vidis malesperajn signalojn, per kiuj [[Prokop
La batalo finiĝis per masakro, kiam la venkintoj likvidis la grandan plimulton de la militkaptitoj – la kerno de la orfaj kaj la kampaj soldataroj el [[Tábor]] estis neniigita. Apud 10 000 falintoj estis plua milo brulmortigita en ĉirkaŭaj pajlejoj. Falis ankaŭ [[Prokop HOLÝ]], nomata la Granda eĉ kun siaj hetmanoj. Ambaŭ ligoj (Orfoj kaj Taboritoj) disfalis. Parto aliĝis al la moderaj kalikuloj, parto foriris eksterlanden pro kariero de postulataj armitoj. Kaj parto restis senĉese rezistante – ekzemple [[Jan
En la jaro [[1881]] estis sur la monteto ĉe [[Lipany]] starigita memoriga tombmonumento.
== Vidu ankaŭ ==
*[[Husmovado]]
[[Kategorio:Bataloj]]
|