|
== Priskribo==
[[File:Monument deserter Erfurt-front.jpg|thumb]]
La memorigilon faris la erfurta artisto [[Thomas Nicolai]]. Ĝi konsistas el 8 metalstelojmetalsteleoj, el kiuj 7 tenas sin disciplineme en pozicio rekta, dum unu stelosteleo havas individuan formon. Ĝi flankenturniĝis elviciĝonta kaj simbolas la dizertontan soldaton. Bronza tabulo surpavime havas la enskribon: "Dem unbekannten Wehrmachtsdeserteur – Den Opfern der NS-Militärjustiz – Allen die sich dem Naziregime verweigerten" (tradukite: "Por la nekonata dizertinto de Wehrmacht - por la viktimoj de nazia militara justico - por ĉiuj rifuzintoj obeon al la NS-reĝimo"). Krome citaĵon el la verko ''Träume'' de [[Günter Eich]], tekstantan: "Seid Sand, nicht das Öl im Getriebe der Welt." (tradukite: "Estu sablo, ne lubrikaĵo en la mekanismoj de la mondo.")<ref>Steffen Raßloff: ''Die Zitadelle Petersberg als Erinnerungsort an NS-Diktatur und Zweiten Weltkrieg''. En: Heimat Thüringen, 2-3/2005, p. 42.</ref>.
La artisto prenis metalrubon (iamajn hejtkaldronojn), ĉar tiaĵoj estas materialoj kun spuroj. La ŝtalo memorigas la materialbatalojn de la [[Dua mondmilito]]. La ordo de la stelojsteleoj en la formo de mallarĝa strateto montru la pasadon de vergoj kaj elvoku senton de angoro, korpremiteco, uniformeco kaj senespereco. Ĉio tiu ankoraŭ plifortiĝas per pintaj elementoj surobjekte.
La problemo de obeemo kaj de sinintegrigo en ordon egalas - por la artisto - ĝenerale la komplikan rilaton inter individueco kaj socia sistemo.
== Ideo kaj kontroversoj ==
[[File:monument deserter Erfurt-detail.jpg|thumb|Detalo de la stelosteleo de la dizertinto.]] En novembro 1994 grupiĝis iniciativemuloj, kiuj volis starigi en la 8-a de majo 1995 (= 50-a datreveno de la liberigo de Germanio) tian monumenton. Al la samideanoj apartenis i.a. anoj de sindikatoj kaj pacgrupoj, viktimoj de naziismo, reprezentantoj de eklezioj kaj artistoj<ref>''Das Kriegstrauma noch in den Köpfen. Umstrittenes Denkmal für Wehrmachtsdeserteure enthüllt'', en: [[Thüringische Landeszeitung]], 2-a de septembro 1995</ref>. La samideanaro decidis en januaro 1995 pozitive en favoro de la Nicolai-koncepto kaj plievoluigis la projekton kun li kaj faklaboristoj de [[Deutsche Bahn]]. Subtenis la projekton ankaŭ eminentuloj kiel [[Ralph Giordano]] kaj [[Gerhard Zwerenz]], kiu mem estis dizertinto. Ili estis la unuaj subskribintoj de petletero<ref>DGB-Bildungswerk Thüringen e.V., Kulturverein Mauernbrechen (Eld.): ''DenkMal fÜr den unbekannten Wehrmachtsdeserteur. Dokumentation einer Erfurter Initiative;'' Erfurt 1995, p. 2</ref>. Necesus rehabilito jura de tiuj kontraŭstarantoj. La monumento kuraĝigu akrigi la konsciencojn antaŭ rompoj de homaj rajtoj. Ĝi instigu lukti kontraŭ ĉiu ajn perforto. Nicolai mem ĉiam substrekis sian nevolon nomigi la dizertintojn herooj kaj nomigi la daŭre batalantojn malherooj<ref name="ReferenceA">Frankfurter Rundschau, 16-a de aŭgusto 1995</ref>.
Krom aliaj, aliĝis al tiu apelacia-movado ankaŭ [[Joschka Fischer]], [[Vera Lengsfeld]], la evangelia episkopo [[Christoph Demke]], provosto eklezia [[Heino Falcke]], la turingia ministrino pri socialaĵoj [[Irene Ellenberger]], [[Christa Wolf]], la iama dizertinto [[Ludwig Baumann]] kaj [[Dorothee Sölle]]. Ĉar la tiama erfurta urbestro [[Manfred Ruge]] malŝatis la monumenton ĝis ties senvualigo, la [[Alianco '90/La Verduloj|Verduloj]] iniciatis oficialan mocion pri digna starigo ĉe la monteto Petersberg<ref>Bernhard Honnigfort: ''Wildwuchs und verletzte Eitelkeit. Thüringens Politiker streiten über ein Deserteurs-Denkmal'', en: [[Frankfurter Rundschau]], 16-a de aŭgusto 1995</ref>.
|
