Muteco: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e referencoj
Linio 7:
Estimi la [[inteligencio]]n de la mutuloj estas tre malfacila por ilia malefektiva komunikado. Ankaŭ la ekspertoj eraras ofte kaj ege.
==Komunikado==
La plej konataj elementoj de la komunikado de la mutuloj estas la [[gesto]]j, la [[mimiko]] kaj la skribado. Iuj kodoj aldonas signojn al la gestoj de iliaj uzantoj, kaj helpas per iliaj bildoriĉo. Tie estas la Amer-Ind,<ref name="enciklopedia">David Crystal: ACambridge nyelvEncyclopedia enciklopédiájaof Language (1987)</ref> la Schau doch meine Hände an!,<ref>Dr. Erdélyi Andrea: Nézd a kezem!</ref> aŭ la Makaton. Ili enhavas multcentan mansignojn, kaj estas uzantaj en multa landoj, sed ne tutmonde. Oni povas uzi ankaŭ la lokalan signolingvon, sed tiu pretendas, ke la komunikpartnero scipovu la saman signolingvon, aŭ pretendas interpretiston. Kiuj havas sonon, tiuj povas ankaŭ uzi sonajn gestojn. Aliaj iloj enhavas bildojn, literojn, vortojn, [[blisa skribo|blisajn simbolojn]], kaj la uzanto montras la elementojn. Tiu povas suplementi, kompletigi la aliajn komunikmetodojn, aŭ kompensi, se la mutulo ne povas libere uzi liajn manojn.<ref>[http://www.blissalapitvany.hu/ A magyar Bliss Alapítvány]</ref> Kiuj povas formi vortojn per ilia buŝo, tiuj povas esti komprenigita per legado sur la lipoj.
Ankaŭ tiuj povas uzi ĉiujn tiujn ilojn, kiuj portempe ne povas paroli, aŭ estas alie parolmalkapabla.
 
Linio 26:
La infanoj naskitaj surde aŭ frue surdigitaj ne povas alproprigi parolitan lingvon. Se oni isoligas ilin de la signolingvo, ili adoleskas senlingve, kaj igas ankaŭ mutaj. La surda kulturo ne agnoskas la ekzistadon de la surdmuteco, ĉar ne konsideras esti mutaj tiujn anojn, kiuj parolas nur signumante. La surdblinduloj ofte elfalas el la instruado, kaj restas senlingve. Ankaŭ aŭdantaj infanoj povas esti isoligitaj de la lingvo.<ref name="enciklopedia"/><ref name="Kassai">http://www.nytud.hu/nyk/101/kassai.pdf</ref> Laŭ Susan Schaller vivas pli ol 100 mil senlingvuloj.<ref>www.alldeaf.com/deaf-news/51532-author-speaks-about-importance-sign-language.html</ref>
 
La plej pli [[Intelekta malkapablo|inteligente malkapablaj]] infanoj lernas la paroladon, eĉ se ili ne parolas ĝuste. Kiuj havas [[sindromo de Williams|sindromon de Williams]], havas tre bonan lingvajn kapablojn.<ref name="Kassai"/><ref>Steven Pinker: AThe nyelviLanguage ösztönInstinct (1994)</ref>
La plej pli grave intelekta malkapablaj infanoj ne lernas la paroladon, aŭ povas nur kelkajn vortojn eldiri.<ref name="gyogyped"/>
Kompleksas la mezurado de la intelekto de la mutuloj, ĉar malestas la ĉefa komunika medio.
 
Multaj [[aŭtismo|aŭtistoj]] ne parolas, kaj oni ofte ne povas decidi, ke iu aŭtisto ne volas, aŭ ne povas paroli. Ili estas konsideritaj mutaj, sed la ekspertoj pli amas la ĉirkaŭfrazon. Ofte estas la ne parolanta aŭtisto ankaŭ intelekta malkapabla.<ref>UtaFrith, Fridh:Uta Autizmus(1991) -Autism Aand rejtélyAsperger's nyomábanSyndrome.</ref>
 
Iuj malsanoj, kaj difektoj trafas kaj muskulojn, kiuj movigas, kaj muskulojn, kiuj parolas, kaj povas fari la malsanulojn ambaŭe tre [[movmalkapablo|movmalakapblaj]] kaj mutaj.