Helveta Respubliko: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Republiquehelv.svg estas anstataŭigita per Flag_of_the_Helvetic_Republic_(French).svg. Morning Sunshine: [[commons:COM:... |
Iketsi (diskuto | kontribuoj) e polurado, anstataŭigis: thumb| → eta|, |right → |dekstra per AWB |
||
Linio 1:
[[Dosiero:
[[Dosiero:RÉPUBLİQUE HELVÉTİQUE.jpg|eta|200px|RÉPUBLİQUE HELVÉTİQUE]]
La '''Helveta Respubliko''' deklariĝis la [[12-a de aprilo|12-an de aprilo]] [[1798]] post la okupo de la teritorio de la malnova [[Svisa Ĵurkomunumo]] far la trupoj de [[Napoléon Bonaparte|Napoleono]]. Ĝi ekzistis nur 5 jaron ĝis la [[10-a de marto]] [[1803]]. La Helveta Respubliko estis kvazaŭ eksporto de la [[franca revolucio]] al [[Svislando]]. Per la '''Helveta Revolucio''' ĝi metis finon al la feŭda kaj ofte tirana regado de la nobelaj dinastioj de la malnovaj lokoj [[Glaruso]], [[Ŝvico]], [[Urio]], [[Obvaldo]] kaj [[Nidvaldo]] kaj de la urboj [[Lucerno]], [[Zuriko]], [[Berno]], [[Bazelo]] kaj [[Friburgo]], kaj de la [[Princabatejo Sankt-Galo]].
Linio 5:
La ĝis tiam [[servuteco|servutaj]] teritorio de la [[Svisa Ĵurkomunumo]] per la Helveta Revolucio liberiĝis de jarcenta tiraneco. La homoj en la kamparaj vilaĝoj starigis liberecarbojn kaj bonvenigis la francajn trupojn de [[Napoléon Bonaparte|Napoleono]] kiel liberigantojn. Estis deklarita la Helveta Respubliko kiel unua nedisigebla tutsvisa ŝtato. Kiel administraj subdividoj estiĝis tuta serio de novaj kantonoj kiaj [[Kantono Linth]], [[Kantono Säntis]] kaj [[Kantono Baden]], tute laŭ la franca modelo. Tiun ĉi epokon de la svisa historio oni nomas kutime '''Helvetikon'''.
Kvankam la Helveta Respubliko ekzistis nur tre mallonge, ĝia ekzisto komplete modifis la historion de Svislando kaj por ĉiam influegis la svisan ŝtaton. Dum la epoko de la Helveta Respubliko por la unua fojo Svislando posedis [[
== La situacio antaŭ la revolucio ==
Linio 18:
La imperiestro de la [[Sankta Romia Imperio]] ne rekonis la novan Helvetan Respublikon, kiu fakte per la alianckontraktoj kun [[Francio]], fariĝis ties vazala ŝtato. La malamikoj de la Respubliko fuĝis al la influregiono de la [[Habsburgo|habsburganoj]]. Sekvis pluraj militoj kaj ribeloj de la malnovaj lokoj Ŝvico kaj Nidvaldo, kiun francaj trupoj la 9-an de septembro 1799 per enmarŝo en centran Svislandon definitive haltigis. Lucerno nun estis instalita kiel la nova ĉefurbo de la Helveta Respubliko.
[[Dosiero:Suvorov crossing the alps.jpg|
== La 2-a Koalicia Milito ==
En la dua koalicia milito la rusaj generaloj [[Korsakof]] kaj [[Suvorov]] subtenis la habsburgajn trupojn, kontraŭ la helvetaj trupoj kaj iliaj napoleanaj aliancanoj. La franca generala Masséna tamen sukcesis venki la koalician armeon de Hotze, Korsakof kaj Suvorov la 25-an kaj 26-an de aŭgusto 1799 dum [[Batalo de Schänis]] kaj la [[2-a Batalo de Zuriko]]. La milito tamen malfortigis la junan Helvetan Respublikon. Sekvis du puĉoj la 8-an de januaro kaj la 7-an de aŭgusto [[1800]]. La 2-a Koalicia Milito finiĝis la 9-an de februaro 1801 per la ''Paco de von Lunéville''.
| |||
.svg){kind=link}